Morgunblaðið - 05.07.2018, Síða 62

62 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ 2018
Bréfin eru að mestu birt stafrétt og
stafsetning mismunandi eftir því
hver ritar. Hér er birt bréf Gests,
bróður Halldórs (1883-1954). Neðan-
málgreinum ritstjóra er sleppt.
9.Westbourne Man July 1st 1923
Kæri bróðir: –
Þá er jeg nú sestur við að reina að
svara stóra brefinu þínu sem dagsett
er þann 26 júni
sem þú virðist að
hafa von um að
komi mér á sömu
skoðun og þú
sjálfur hefur í
trúmálum. En
það er öðru nær
en það géti látið
sig géra, því eins
og jeg hef aður
reint að fá þig til
að skilja þá útskúfa jeg hiklaust öll-
um hindurvitnum. Sem eftir þinu
stóra bréfi eru aðal kjarni þinna
trúarbragða, svo eini vegurinn fyrir
þig er að hafa það eins og „Pétur
gamli“ í sögunni hafði það við að
kristna Giðinginn.
Ef þú hefur ekki heirt þá sögu vil
jeg nú segja þér hana; Pétur var að
deia og hafði sagt prestinum frá öll-
um sínum mörgu misgjörðum. Og
prestur sagði, nema því aðeins hann
hefði gjört eitthvert stórt góðverk,
hlyti hann að fara til skollans. Svo
Petur opnaði augun og segir við
prest; atli það mætti ekki kalla það
góðverk að kristna Giðing?. Og
prestur sagði ef hann væri vissum að
Giðingurinn ekki hefði kastað trunni
aftur, þá væri hann viss um að guð
fyrir gæfi honum allar sindirnar.
Svo til að sannfæra prest sagði Pét-
ur honum hvernig það atkvikaðist.
Petur og Ísak höfðu orðið samferða
fótgángandi einusinni. Þeir báru tal-
asvert, einkum Ísak gamli, hann bar
stóran kistil með gullstássi á bakinu
og poka í fyrir. Svo komu þeir að á
sem var frosin með löndum en áll í
miðjunni þeir gengu að álnum þar
sem hann var mjóðstur og Pétur
stökk yfir, En Isak komst ekki alveg
nógu langt svo skörin brotnaði und-
an honum. En Pétur náði í Kstilinn
um leið og Isak var að sökkva og los-
aði bæði hann og pokann frá Isak,
tekur síðan í hárið á karli og segir,
Trúir þu á Krist? Nei ! svarar Isak,
Þá dýfði Petur honum undir skörina
og hélt honum þar góða stund, dróg
hann svo upp og spurði þess sama,
Þá sagði Isak rétt það heirðist Já,
svo skaut Petur honum undir skör-
ina og sagði; Dei þú í þinni nyju trú
og Petur [Ísak?] dó með fyrirgéfn-
ingarljóma á gamla andlitinu
Hvort jeg hef lesið testmentið?
Jeg held nú það! Þú manst eftir Bibl-
iu Kjarnanum sem til var heima jeg
til dæmis marg las hann og hann er
mikið betri en Biblían sjálf, með því
að hafa Kjarnann losnar maður við
svo mikið af ruslinu. Þó mér detti
ekki i hug að það sé ekki meiripartur
rusl kjarnnin sem þar er kallaður, þó
það sé ekki eins ramt að kveðið eins
og hjá þér, sem heldur að hindur-
vitnaruslið sé aðalkjarni Kristinnar-
trúar. Svo hef jeg lesið fleiri hindur-
vitnabækur. til dæmis „Ben Hoor“
og „Quvatis“ sem báðar eru ljóm-
andi vel samdar og sem von er laus-
ar við þennan stóra galla sem er á
testamentinu að bera til baka á
næstu blaðsíðu það sem haldið er
fram á þeiri á undan. Þessar boða
mótsagnir! En eru samt sem áður
villandi ligasögur eingu síður, og það
sem viðurstiggilegast er að sumt
fólk heldur tildæmis B.Hoor heil-
agan sannleik og það aðallega vegna
kraftaverka sagnanna sem þar eru,
og það er ekkert þvi til fyrir stöðu og
þeiri bok verði eftir nokkur hundruð
ár haldið fram sem heilögum sann-
leik. Athugað kjarna þess? Já! en
þar er sem leiðir okkar skiljast, þú
segir fórnar dauða og alt það yfir
nátturlega sé aðal kjarninn ! Jeg
þarf sannana fyrir þessháttar sögum
Tökum fyrst meiarfæðinguna!
Það er gamalt úr Heiðni ! Appolló
var Guðsson fæddur af meiu: Rom-
ulr var Getinn af Guðonum fæddur
af meiu; Fórnardauði Krist var ekk-
ert meiri fórnardauði en margra
annara sem dóu glaðir fyrir sann-
færing sína bæði áður og eftir. Og
freistingarnar! Það er bjánalega
langur tími 40 dagar og 40 nætur,
því það er hægt að sanna að margir
fá höfuðóra og sjá of sjónir þó þeir
fasti bara næturnar. Það er líka í
meira lagi Heiðið þettað fórnar-
dauða rugl að guð vildi ekki sættast
við heiminn nema með blóðfórn eins-
og Hörgabrúði vildi ekki géfa
Hakoni jarli sigur nema fyrir Blóð
Erlings.
Ef þú skildir bera saman í huga
þér Guð almáttugan alvitran og al-
góðan, við Hakon Jarl sem flestir
álíta að hafi verið misvitur og alt
annað en góður, þá hlítur þú að sjá
að Hákon eftir öllum ástæðum er
mikið þolanlegri, hann hafði ekki
máttinn vitið eða gæðin til að gjöra
betur. Þú segir það séu ekki Dæmi-
sögur eða kenningar Krist. Það er
þó það eina sem hægt er að taka til
greina þó hins vegar margir séu nú
þeirrar skoðanar að flestar ef ekki
allar hans kénningar hafi verið til á
Indlandi 400 árum áður en Kristur
fæddist og þar skráð á steintöflur.
og jeg hef lesið á Ensku það sem átti
að vera rétt þíðing af sumum þeira
taflna, þú hefur areiðanlega heirt
Buddatrú nefnda, sumum kristnu
prestonum er mjög illa við hana.
Þeir segja hún hafi stolið sumu af
Kénningum Krists, sem er jafn
sanngjarnt og þú segðist hafa haldið
mer undir skírn.
En þetta að þú vildir aðvara mig
nú kemur alveg eins út og þegar
ómögulegt var fyrir mig að koma
þér til að ganga sunnan megin við
mig þegar jeg fylgdi þér austur að
„Selinu“ forðum, þá varst þú víst 10
ára en jeg um 20 en samt varstu í
huga þínum vissum að þú varst að
skýla mér fyrir landnirðings kals-
anum og þá hefði enginn komið þér
til að trúa öðru en svo væri. og eins
er núna með þettað (Mér finst samt
munurinn á okkur öllu meiri en var)
En það er sama einfeldnin sami góð-
viljinn og áreiðanlega sami þráinn
hjá þér nú og þá Selferðin skeði fyrir
20 árum síðan og í haust kannaðist
þú góðlátlega við að hafa breitt ein-
faldlega. Og hver veit ef við eigum
eftir að lifa önnur 20 ár og það eigi
fyrir okkur að liggja að sjást og tal-
ast við nema þú þá getir í einlægni
sagt hið sama um þennan ágreining
og hinn fyri.
Jeg ætla ekki að bera til baka að-
jeghafi litla uppfræðslu fengið. en
hitt ber jeg hiklaust til baka að séra
Ingvar hafi ekki verið eins góður
prestur einog þeir eru að jafnaði þó
hann væri nógu mikill vitmaður til
að brúka ekki ofstækju. Og þú
kanske veist það ekki að jeg þekki
vel séra Fr. Friðrikson og þó hann
sé máske góður maður þá er hann
ekkert framurskarandi prestur og
mér finst jeg vera alveg viss að „sál“
þess manns valdi hvergi neinum
þrengslum hvert sem hún kann að
fara. Já! Svo talar þú um „mömmu“
og bæna lærdóminn. Það vekur í hug
mínum hlýjar tilfinningar gagvart
mömmu og hennar góðu viðleitni en
fer framhjá bænunum. Hefur þér
nokkurntíma dottið í hug að nokkur
maður lefði sér að sínast guðlast í
Faðirvorinu? Hugsaðu þér mömmu
ef þú gétur leiða okkur dreingina
sína í freisni sem hún vissi að við
gætum ekki staðist og hegna okkur
svo með elífum píslum fyrir brotið
sem við höfðum aungvan mátt til að
standast láta ógjört og ber þú svo
hana breiska fávísa og eftir eðlinu
kraftlitla, við hinn almattuga Guð og
vitaðu hvort hún líður halla í huga
þínum.
Það er annars ljóti Guðinn þessi
Guð Jesuítanna þettað blóðþirsta
smasmuglega skrimsli sem skapar
manninn einsog honum sjálfum sín-
ist freistar hans með því sem han
getur ekki staðist og útskúfar hon-
um svo elíflega og skapar Djöfla til
að sitja á svikráðum við og kvelja
hann, og ef þú géngur út frá því að
allir fari til Hvítis sem ekki trúa
einsog þú þá fara nú fyrst að verða
bágbornar heimtur hjá Guði þegar
þess er gætt að ekki nema svo sem
1/5 af mannkininu játar Kristni eftir
1900 ára trúboð og aðeins ör fáir af
þeim sem játa trúa neitt svipað því
sem þú gjörir. Það er söfnuður í
Selkirk sem er svipaður þér hvað
„logandi trú“ snertir og annað vorið í
þessu landi vann jeg með
[Vantar endi]
Sama einfeldnin, sami
góðviljinn og áreiðan-
lega sami þráinn
Brandshúsabréfin heitir bók sem Árni Blandon Einarsson tók saman og rit-
stýrði, en í henni eru birt bréf sem bárust Halldóri Einarssyni (1893-1977).
Halldór var sonur Einars Einarssonar (1858-1920) og Þórunnar Halldórs-
dóttur (1856-1951) frá Brandshúsum í Gaulverjabæjarhreppi. Bréfin skrifuðu
þau til hans í Bandaríkjunum, en Halldór, eða Dóri, sem tók sér nafnið Dory,
nam tréskurð í Reykjavík og fluttist síðan til Kanada og Bandaríkjanna.
Ljósmynd/Úr einkasafni
Efi Bréfritarinn Gestur Einarsson. Hnátan og hnokkinn eru Einar og Ásta.
Ljósmynd/Ólafur Magnússon
Sveinsstykki Halldór Einarsson, Dóri, með sveinsstykki sitt í tréskurði.
Myndin er líklega tekin af Ólafi Magnússyni í Reykjavík.