Morgunblaðið - 21.07.2018, Qupperneq 29

UMRÆÐAN 29
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. JÚLÍ 2018
Fyrir 40 árum, nánar til-tekið þann 18. júlí 1978,hófst í borginni Baguioá Filippseyjum heims-
meistaraeinvígi Anatolí Karpovs
og Viktors Kortsnoj. Sá fyrr-
nefndi var handhafi krúnunnar en
andstæðingurinn sem var 20 árum
eldri maður hafði við lok IBM-
skákmótsins í Hollandi gengið inn
á lögreglustöð í Amsterdam og
beðist hælis sem pólitískur flótta-
maður. Heimsmeistaraeinvígið í
skák hafði ekki verið haldið síðan
Spasskí og Fischer tefldu í
Reykjavík sumarið 1972 og mikil
eftirvænting lá í loftinu.
Anatolí Karpov hafði orðið
heimsmeistari án keppni árið
1975 en Kortsnoj sem alltaf hafði
staðið í skugganum við Spasskí,
Petrosjan Tal vann gömlu fé-
lagana næsta auðveldlega í
áskorendaeinvígjunum 1977.
Einvígið á Filippseyjum stóð í
þrjá mánuði. Þeir mættu til Fil-
ippseyja með fríðan flokk aðstoð-
armanna. Í hópi alls þess fólks
vakti langmesta athygli rúss-
neski dulsálfræðingurinn Vla-
dimir Zoukhar sem var fenginn
til að sitja framarlega við sviðið
og stara á hnakkadrambið á
Kortsnoj. Kortsnoj, sem var
greinilega viðbúinn harðvítugu
taugastríði, mætti til leiks „vopn-
aður“ spegilgleraugum, en Kar-
pov átti það til að horfa rannsak-
andi í augu mótstöðumanna
sinna. Þá lét Kortsnoj flytja með
flugvél sérstakan stól sem minnti
mjög á þann sem Fischer hafði
beðið um að yrði á sviðinu í
Laugardalshöll ’72.
Fyrst í stað var það baráttan á
borðinu sem hélt athygli manna
fanginni þó það ætti eftir að
breytast þegar fram í sótti, eink-
um eftir að Karpov neitaði að
taka í hönd Kortsnojs við upphaf
áttundu skákar einvígisins.
Fyrstu sjö skákunum lauk með
jafntefli en teflt var upp á sex
sigra. Biðstaðan í sjöundu skák-
inni var ein sú eftirminnilegasta í
öllu einvíginu:
Kortsnoj – Karpov
Skákskýrendum um allan heim
bar flestum saman um að staða
Kortsnojs væri vonlaus en þegar
biðleikur Kortsnojs var tekinn upp
úr umslaginu kom …
42. Dh8+
… og keppendur sömdu um
jafntefli! Upp varð fótur og fit og
enginn gat útskýrt hvers vegna en
þá kom á daginn að eftir margra
klukkustunda rannsóknir hafði
Ísraelsmaðurinn Jacob Murey
fundið magnaða björgun í stöðunni
sem kemur upp eftir 42. ... Kf7 43.
Dh7+ Ke8 44. Dg8+ Kd7 45.
Hxd3+ Kc8 46. Hxd8+ Bxd8 47.
Kg1!!
Rannsóknir sem studdar hafa
verið af tölvuútreikningum leiða í
ljós að svartur getur ekki unnið
þessa stöðu. Þegar fram í sótti virt-
ist Karpov ætla að síga fram úr.
Jafnt var eftir 12 skákir en þá vann
Karpov tvær skákir í röð. Kortsnoj
gaf sig hvergi og í 17. skák virtist
hann sigurbraut en í tímahrakinu
gerðist þetta:
Kortsnoj – Karpov
Hvítur hótar máti á c1 og
Kortsnoj gáði ekki að sér.
39. Ha1?? Rf3+!
- og mát blasir við eftir 40.
gxf3 Hg6+ og 41. ... Rf2 mát.
Þegar Karpov vann 27. skákina
var staðan 5:2 og hann þurfti að-
eins einn sigur til viðbótar.
Kortsnoj sýndi fádæma keppnis-
hörku og vann þrisvar í löngum
endatöflum og jafnaði metin.
Staðan var 5:5. Nú er þetta bara
lotterí, sagði Kortsnoj við að-
stoðarmenn sína. Hann tefldi
byrjun skákar nr. 32 ónákvæmt
og lenti í krappri vörn og tíma-
hraki. Skákin fór í bið en þann
18. október gafst Kortsnoj upp
án þess að tefla og Karpov vann
6:5 með 25 jafnteflum og hélt
heimsmeistaratitlinum næstu
þrjú árin.
Skák
Helgi Ólafsson
helol@simnet.is
Einvígi Kortsnoj og Karpov við taflið á Filippseyjum.
40 ár frá einvígi Karpovs og Kortsnojs í Baguio
Íslendingar elska
einokun, hata hana og
elska að hata hana um
leið og þeir biðja um
hana.
Þannig vilja Íslend-
ingar að ljósmæður
séu ríkisstarfsmenn
en bara á meðan þær
sætta sig við kjör sín
og halda áfram að
taka á móti börnum.
Hins vegar hefur enginn beðið um
ríkisvæðingu smiða, rafvirkja og
pípara því allir vita að það er ávísun
á biðraðakerfi og verkföll meðal
þeirra.
Þannig vilja Íslendingar að ríkið
eitt megi selja áfengi þótt það þýði
dauða hverfiskaupmannanna á
kostnað stórmarkaða með bílastæði
nálægt næstu áfengis- og tóbaks-
verslun ríkisins. Um leið sakna
margir hverfiskaupmannanna og
kvarta yfir löngum bílferðum í
næstu verslun.
Þannig vilja Íslendingar að ríkið
eitt eigi vegina og haldi áfram að
vanrækja þá en að flugsamgöngur í
umsjón einkaaðila haldi áfram að
kosta minna og þægindin í fluginu
að aukast.
Þannig vilja Íslendingar að
bankakerfið fái að starfa undir
verndarvæng ríkisstofnunar sem
hefur beinlínis það markmið að rýra
kaupmátt peninga okkar og láta
innistæður liggja undir skemmdum
á bankareikningum. Fatahreinsanir,
sem taka líka við verðmætum okkar,
eiga hins vegar að passa óaðfinn-
anlega vel upp á flíkurnar sem þær
fá inn og helst að skila þeim af sér í
betra ástandi en áður.
Þannig sætta Íslendingar sig við
rándýrar sjúkratryggingar sem
bjóða upp á biðraðir, sumarlokanir,
vinnutap, lélegan húsakost og
stressað starfsfólk á tvöfaldri vakt.
Um leið verða þeir brjálaðir ef bíla-
tryggingin hækkar örlítið í verði og
skipta hiklaust um tryggingafélag
til að spara þúsundkall á mánuði.
Þessi geðklofi er að sumu leyti
skiljanlegur. Stanslaus
áróður um ágæti hins
opinbera dynur á okkur
frá stjórnmálamönnum,
ríkisfjölmiðlum og
klappstýrum ríkisein-
okunar. Um leið er geð-
klofinn óskiljanlegur
því einkaframtakið er
svo áberandi miklu
betra að mæta kröfum
okkar um þjónustu,
gæði og verðlag.
Starfsmenn gler-
augnaverslana, far-
símafyrirtækja, bifreiðaverkstæða
og stórmarkaða fara ekki í verkföll.
Samt sækir fólk um vinnu hjá þess-
um fyrirtækjum og þiggur fyrir
hana laun, og viðskiptavinir streyma
að til að kaupa og gera verðsam-
anburð og kvarta hiklaust ef þeir
rekast á útrunna skyrdós í kælinum.
Það er engin ástæða fyrir ríkið til
að vasast í rekstri af neinu tagi. Það
er hægt að tryggja aðstoð við fatl-
aða, umönnun sjúklinga og kennslu
á krökkum með öðrum hætti en
rekstri fjárfreks, miðstýrðs, þumba-
legs og ósveigjanlegs opinbers kerf-
is. Öll fyrirtæki þurfa ræstinga-
þjónustu en flest bjóða þá þjónustu
út til sérhæfðra aðila. Öll þurfum við
lækna og kennara á lífsleiðinni og
eigum að fá að kaupa þjónustu þess-
ara fagstétta og annarra á frjálsum
markaði.
Geðklofi veldur þeim sem þjást af
honum miklum og alvarlegum
óþægindum og það er erfitt að lifa
eðlilegu lífi með þann geðsjúkdóm. Í
samhengi stjórnmálanna er geðklofi
hins vegar áunnið ástand sem má
losa sig við með einfaldri hugarfars-
breytingu. Eigum við ekki að leyfa
okkur þann lúxus?
Einokunar-
geðklofinn
Eftir Geir
Ágústsson
Geir Ágústsson
» Íslendingar bæði
elska og hata ein-
okun. Þetta er geðklofi
sem má losa sig við.
Höfundur er verkfræðingur.
geirag@gmail.com
Mér finnst hegðun Helgu Völu þing-
manns, þar sem hún gekk í burtu
þegar Pia Kjærsgaard, forseti
danska þjóðþingsins, ávarpaði gesti á
hátíðarþingfundinum á Þingvöllum
um daginn, vera til háborinnar
skammar. Mest þó fyrir hana sjálfa.
Helga Vala hefði betur sparað sér
ferðina til Þingvalla og hlíft þjóðinni
við þessari skömm. Ekki virtist það
vefjast fyrir Helgu Völu að setjast til
borðs með Piu Kjærsgaard um kvöld-
ið og snæða kvöldverð, en síðan „brá
hún sér frá“ þegar Pia hóf ræðu sína.
Þvílíkur tvískinnungur!
Hið sama finnst mér um þá ákvörð-
un Pírata að sniðganga fundinn á síð-
ustu stundu, en ákvörðun um hann
hafði legið fyrir síðan 20. apríl sl. Þeg-
ar Bogi Ágústsson, fréttmaður Sjón-
varps, innti Helga Pírata eftir því hví
þessi ákvörðun þeirra kæmi svona
seint varð Helgi hálfóðamála enda
vandræðalegt að þurfa að viðurkenna
að flokkurinn hefði ekki vitað af dag-
skrá sem hafði legið fyrir frá því í apríl.
Um þessi mál er fjallað í leiðara
Morgunblaðsins sl. föstudag og er ég
sammála hverju orði.
Margrét.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Hneyklsanleg framkoma
Morgunblaðið/Hari
Fullveldisfögnuður Frá hátíðar-
fundi Alþingis á Þingvöllum
miðvikudaginn 18. júlí sl.