Skírnir - 01.04.2008, Page 13

af vi› skipta leg um toga sem máli skipta til a› skilja hvers vegna og
hvern ig mennta kerf i› var sett á lagg irn ar. Ég held reynd ar a› hann
kunni a› hafa rétt fyr ir sér, en fla› breyt ir engu um fla› a› ég er
ekki a› reyna a› selja hon um eitt e›a neitt, held ur a› sann færa
hann me› út sk‡r ing um og rök um a› fla› a› skilja hug mynd ir og
fall ast á flær e›a hafna fleim sé ann ars e›l is en a› kaupa vöru fyr -
ir pen inga. „A› kaupa hug mynd ir“ er sam lík ing sem s‡n ir hvern -
ig talsmáti mark a›s hyggj unn ar seytl ar hvar vetna inn!
Hætt an vi› alla hug mynda fræ›i er sú a› hún hafn ar fyr ir fram
gildi gagn r‡n inn ar hugs un ar og tel ur sig fleg ar hafa höndl a› sann -
leik ann e›a alla vega svo mik il vægt brot af hon um a› fla› eigi ekki
a› draga hana í efa, slíkt gangi gu› lasti næst. Hún legg ur hug -
mynd ir sín ar og hleypi dóma a› jöfnu vi› veru leik ann sjálf an og
ver› ur sjálf eins og ein af höf u› skepn un um, fla› er a› segja a›
sjálf stæ›u afli í mann líf inu og krefst fless a› önn ur öfl lúti í lægra
haldi fyr ir sér. Heim speki sem fræ›i leg vi› leitni til a› skilja veru -
leik ann í heild sinni og um lei› per sónu legt átak til a› mynda sér
eig in heims- og lífs sko› un hl‡t ur a› eiga í stö› ugu strí›i vi› flá
hug mynda fræ›i sem drottn ar á hverj um tíma. Heim speki er jafn -
framt ákall til allra ann arra manna um a› fleir leit ist vi› a› hugsa
per sónu lega og sjálf stætt um heim inn og til gang lífs ins.
Sig ur› ur Nor dal setti heim speki sína fram á heild stæ› an hátt í
er inda flokkn um „Líf og dau›i“ í út varp inu ári› 1940 flar sem
hann pré dik ar fyr ir hlust end um sín um a› fleir gang ist vi› flví a›
fleir séu hugs andi ver ur sem kom ist ekki hjá flví a› taka af stö›u til
lífs ins og velja úr kost um fless og gild um. Í er ind um sín um flyt ur
hann sama bo› skap og heim spek ing ar hafa gert frá Sókratesi til
Sar tres um a› hver mann eskja eigi a› huga a› sálu sinni, axla
ábyrg› á eig in frjálsu hugs un og flar me› á sjálf um sér — vegna
fless a› „vi› erum og ver› um fla› sem vi› hugs um“, eins og Sig -
ur› ur kemst a› or›i.8 — Á fless um blö› um er leit ast vi› fylgja
fless um bo› skap eft ir í til raun til a› gegn um l‡sa og gagn r‡na flá
hug mynda fræ›i sem átt hef ur rík ast an flátt í a› kæfa sjálf stæ›a,
gagn r‡na hugs un í heim in um á sí› ustu ára tug um.
menning og markaðshyggja 13skírnir
8 Líf og dau›i, Reykja vík 1940, bls. 17. Sjá um fjöll um um flenn an bo› skap Sig ur› -
ar í „Til vist ar stefn an og Sig ur› ur Nor dal“, Skírn ir, 161, 1987 (haust), bls. 309–336.