Skírnir - 01.04.2008, Page 18

lega vir› ist hann rekast á mark a›s hyggju nú tím ans. Lít um á
nokkr ar and stæ› ur sem vi› blasa á milli fless a› vilja rækta menn -
ingu og fless a› vilja efla frjáls an mark a› sem ví› ast í fljó› fé lag inu.
1. Sá sem vill rækta menn ing una legg ur allt kapp á sam stö›u um
grunn gildi og sam eig in leg an skiln ing á fleim, flví ann ars fái
menn ing ekki flrif ist — mark a›s hyggjusinn inn trú ir flví a›
hver og einn eigi um fram allt ann a› a› vinna a› flví sem skipt -
ir hann máli, a› bæta eig in hag.
2. Menn ing ar sinn inn lít ur svo á a› vi› eig um a› standa sam eig in -
lega a› var› veislu, mi›l un og end ur sköp un menn ing ar arfs ins
— mark a›s sinn inn tel ur a› ein stak ling arn ir eigi a› vera frjáls ir
a› flví a› sinna fleim mál efn um menn ing ar sem fleim sjálf um
flókn ast hverju sinni.
3. Menn ing ar sinn inn vill efla og treysta sam skipti fólks óhá› vi› -
skipta leg um hag mun um fless — mark a›s hyggjusinn inn vill
sko›a mann leg sam skipti sem vi› skipti flar sem hver reyn ir a›
há marka eig in hagn a›.
Hug um nán ar a› flví sem skil ur a› menn ingu og mark a›. Menn -
ing í ví› asta skiln ingi er fla› sem vi› menn irn ir hugs um og ger um.
Hugs un okk ar og at hafn ir eiga sér sta› í heim in um; sta› ur inn er
land i› sem vi› byggj um; og um lei› stund in sem vi› lif um í rás til -
tek inn ar sögu; jafn framt eru hugs an ir okk ar tjá› ar og geymd ar (ef
flær eru ekki fleg ar gleymd ar!) á máli ákve› inn ar tungu sem mi›l -
ar fleim á milli okk ar og til kom andi kyn sló›a. fiannig er menn -
ing in órofa tengd landi, sögu og tungu, eins og Sig ur› ur benti
rétti lega á, og vilj um vi› flroskast sem menn ing ar ver ur, sem
mennsk ar ver ur, eig um vi› ekki ann an kost en a› end ur meta og
rækta í sí fellu tengsl okk ar vi› fletta flrennt. Og fletta höf um vi›
menn irn ir gert frá örófi alda á ótal vegu svo sem saga mann kyns
s‡n ir.16
Hva› nú um mark a› inn? Hann vir› ist hafa ver i› hluti menn -
ing ar inn ar frá upp hafi e›a a› minnsta kosti frá flví a› menn fóru
páll skúlason18 skírnir
16 Ég fjalla um tengsl menn ing ar vi› land, sögu og tungu í bók inni Menn ing og
sjálf stæ›i, Reykja vík 1994.