Skírnir - 01.04.2008, Blaðsíða 93
ger ir eig in lega „illt verra“. Í skáld u› um heimi sög unn ar er ver i›
a› fella nei kvæ› an dóm um vinnu brög› Jaka; út gef and inn tel ur
mis rá› i› af hon um a› vekja at hygli les and ans á fleim Wells og
Huxley. Gagn vart les and an um er hins veg ar ver i› a› ít reka fless -
ar upp l‡s ing ar; minna í ann a› skipti á stutt um tíma á nöfn ensku
höf und anna og mik il vægi fleirra. Líkt og Ólaf ur Jóns son bend ir á
í grein inni „Skil grein ing manns ins“ ári› 1963 eru fleiri at huga -
semd ir út gef and ans sama marki brennd ar: „Van trú út gef and ans á
Fok sta› a fur› ur er veru leika sta› fest ing fleirra, ef svo má taka til
or›a: hin kími lega, tor tryggn is fulla frá sögn hans veit ir Jaka fót -
festu og flegn rétt í heimi dag legs „raun veru leika“ og árétt ir hæ›n -
is- og ádeilu brodda verks ins til sam tí› ar inn ar.“27
Ann ar at hygl is ver› ur bók mennta túlk andi inn an verks ins er
Grett ir Ás mund ar son, líkt og kem ur á dag inn fleg ar fleir Jaki taka
tal sam an. Ekki lí› ur á löngu flar til nafn gest gjafans ber á góma.
„Er fla› dul ar nafn?“ spyr Grett ir. „Jaki, ísköng ull, og Son ar son —
fla› vænt ir mig a› sé son ur Són ar, ann ars kers ins sem svikul ir
dverg ar renndu á hinu ó›i flrungna bló›i Kvas is, fless manns er
var af gu› um skapt ur?“ (s. 155). Enda flótt Jaki svari flví til a› nafn
hans sé jafn ósvik i› og sér viska fe›ra hans flá sit ur les and inn uppi
me› flá hug mynd a› a› al per sóna Viki vaka sé af kom andi skálda -
mja› ar ins, eins og hon um er l‡st í Snorra-Eddu.28
Svo vik i› sé a› flri›ja áfang an um í sögu legu yf ir liti Barthes flá
má greina í verki Gunn ars vissa til hneig ingu til a› „slá bók mennt -
un um á frest“, ekki síst í fyrri hlut an um. For máli út gef and ans
hefst á flessu or› um: „fiau fur›u legu sorg ar at vik, og fló næsta
grát bros leg, sem voru und an fari hins sér kenni lega frá falls vin ar
míns Jaka Son ar son ar, mun sá sem fless ar lín ur rit ar ekki bera í
mál, ekki einu sinni drepa ein um gómi sinna tíu van helgu fingra á
flau efni, held ur láta Jaka sjálf an me› öllu flar ein an um […]“ (s.
tólf persónur leita höfundar 93skírnir
27 Ólaf ur Jóns son. „Skil grein ing manns ins,“ s. 25.
28 Jak ob Jóh. Smári víkk ar út túlk un Grett is á nafn inu í rit fregn um Viki vaka:
„Jaki Són ar son er gott tákn rænt nafn, er get ur merkt kulda flann, sem kem ur af
flví, a› vera áhorf andi a› líf inu, eins og skáld in eru oft ast“. „Gunn ar Gunn ars -
son: Jord. Gunn ar Gunn ars son: Viki vaki. Gunn ar Gunn ars son: De blindes
Hus.“ Skírn ir 108 (1934), s. 227.