Skírnir - 01.04.2008, Page 98

Ekki fékkst ni› ur sta›a í mál i› en danski vin ur inn og Yggl ir
ákvá›u a› skipt ast á haus kúp unni og safni not a›ra frí merkja
flann ig a› haus inn er kom inn til Dan merk ur fleg ar hin ir látnu rísa
úr gröf um sín um hi› sögu lega gamlárs kvöld. Í verk inu er fitj a›
upp á fleiri mögu leg um túlk un um á ör lög um búks ins — um er a›
ræ›a tákn sem gæti hvort sem er vís a› til ör laga Gláms í Grett is
sögu e›a Jóns bisk ups Ara son ar í Ís lands sög unni — en jafn framt
ver› ur hann hold gerv ing ur frum stæ›ra, lík am legra hvata. Und ir
lok dval ar inn ar á Fok stö› um hef ur hann „hlaup i› grimmi lega í
spik í eld hú svelgj unni! — blás i› svo í sund ur a› hann er far inn a›
vekja undr un og a› dá un hjá al menn ingi“ (s. 218).
Sá áfangi sögu sagn anna í frönsk um bók mennt um sem enn er
ónefnd ur er fla› sem Barthes kall ar hlut leysi skrifa í grein sinni
1959 en haf›i fáum árum fyrr nefnt „skrif vi› núll punkt“.31 A›
sögn Barthes legg ur höf und ur slíkra skrifa sig fram um a› ydda
merk ingu tákn anna svo a› eft ir standi „kjarni hins skáld lega
tungu máls“. Líkt og ljóst er af dæm un um hér a› fram an er stíll
Viki vaka and stæ› ur fless ari skil grein ingu; á köfl um ver› ur hann
raun ar svo mynd rænn og hla› inn a› les end ur mega hafa sig alla
vi› a› koma auga á kennili› ina a› baki mynd li› un um. Dæmi um
fletta er frá sögn Jaka af flví fleg ar hann lei› ir gesti sína til bor›s:
Úr skrif stofu minni eru nokk ur flrep ni› ur í bor› stof una, en hún var, ef ég
mætti svo a› or›i kom ast út tro› in af ljós birtu líkt og ull ar poki sau› bónda,
stó› blátt áfram á blístri af fossandi, gl‡j andi ljósa d‡r›, sem ég sjálf ur
minn ist ekki a› hafa nokkru sinni á›ur sé› flví líka, og hé› an sé› geisl a›i
veizlu bor› mitt flarna ni›ri eins og óhemju leg ur töfra steinn, bomb ald a›i
okk ur mis kunn ar laust, en fló me› áfeng um sæt leik í vatns tær um ljósknipp -
um sín um, örv aregn al hreinn ar flrár ‡rt me› vara söm um gló› ar leiftr um
gull inna vína, tælandi blóm um og sker andi gljá hjálmi. (s. 128–29)
L‡s ing ar sem fless ar eru vissu lega fjarri hug mynd um Barthes um
hlut leysi skrifa og flar me› kjarna skáld legs tungu máls. Á hinn
bóg inn vir› ast flær falla vel a› l‡s ingu Rom ans Jak ob son á text um
flar sem skáld skap ar gildi tungu máls ins er í önd vegi, „fleg ar ma›ur
jón karl helgason98 skírnir
31 Sjá Rol and Barthes. Skrif a› vi› núll punkt. fi‡›. Gauti Krist manns son og Gunn -
ar Har› ar son. Reykja vík: Bók mennta fræ›i stofn un Há skóla Ís lands, 2003.