Skírnir - 01.04.2008, Page 105
okk ar um eig in for tí› mót ist a› veru legu leyti af flví hvern ig vi›
segj um og end ur segj um flær, ákve› um a› muna sumt en gleyma
ö›ru. Me› sama hætti sé mann kyns sag an af ur› stö›ugr ar end ur -
rit un ar, n‡rra verka sem bygg› séu á eldri heim ild um og ver›i sí› -
an sjálf efni vi› ur frek ari gagn r‡ni og end ur sko› un ar, „flar til fla›
ger ist stund um a› frum text arn ir eru a› fullu grafn ir, yf ir bug a› ir
[…]. Vi› get um lent í flví a› lesa gagn r‡nend urna fyrst, e›a ein -
göngu; og er raun in ekki sú a› flekk ing okk ar á flest um bók um
bygg ist á milli li› um, rétt eins og flekk ing okk ar á næst um öllu
ö›ru?“43 Í verk um sín um af hjúpi Borges gjarn an hve svikul sagn -
fræ› in er í flessu til liti, skrif sagn fræ› inga lúti í raun frem ur frá -
sagn ar lög mál um go› sagna og skáld skap ar en sta› reynd un um sem
fleir hyggj ast mi›la.
Af fless ari um fjöll un a› dæma má ætla a› sögu sagn ir hafi áflek-
ka merk ingu hjá Gass og flrota bók mennt ir hjá Barth, a› hug tak -
inu sé ætl a› a› ná yfir skáld skap sem sé ö›ru frem ur end ur rit un
e›a úr vinnsla eldri verka (skáld skap ar, sagn fræ›i, heim speki
o.s.frv.).44 Hug mynd ir fleirra beggja má heim færa á frá sögn Viki -
vaka af flví fleg ar aft ur göng urn ar játa synd ir sín ar fyr ir hús bónd -
an um á Fok stö› um. Jaki rek ur hvern ig fior ger› ur hafi rifj a› upp
hvern ig fiór unn, dótt ir Jóns Ara son ar bisk ups, hafi sagt frá af töku
fö› ur síns:
fieg ar ég [Jaki] rank a›i vi› mér og fór aft ur a› heyra og skynja hva› fior -
ger› ur hús freyja var a› segja, var hún, eft ir króka lei› ir sem mér voru
óljós ar, aft ur kom in a› flví hve bágt hún ætti a› dylja sinn innri mann;
flessi vönt un var henni mik i› um hugs un ar efni, fló erfitt væri a› gera sér
fless fulla grein hvort hún teldi sér hana til lasts e›a lofs. — Ég gat aldrei
skri› i› í fel ur me› neitt! sag›i hún [fior ger› ur] og varp önd inni: Ann a› -
hvort var› ég a› vera ég sjálf e›a deyja. […] Eina skipt i› sem ég tal a›i vi›
fiór unni bisk ups dótt ur, en hana köll u›u sum ir hús frú fiór unni, sag›i hún
vi› mig bless un in sú arna: fior ger› ur mín, sag›i hún [fiór unn], fólk eins
og flú flarf ekk ert a› ótt ast, hvorki hérna meg in né hinumeg in, en fleg i›u
tólf persónur leita höfundar 105skírnir
43 Ro bert Scho les. Fabulation and Metafict ion, s. 127.
44 Vert er a› benda á a› flessi skil grein ing sam ræm ist bet ur hug mynd um fleirra
Tarskis, Hjelms levs og Jak ob sons um fram setn ing ar mál sem „tungu mál um
tungu mál“ en hinni fjöl flættu skil grein ingu Barthes á sögu sögn um.