Skírnir - 01.04.2008, Page 136

grein ar. Einn af kasta mesti höf und ur inn af póst módernísk um
skóla í sagn fræ›i í Bret landi, Keith Jenk ins, seg ir byrj end um í
sagn fræ›i námi:6 „Ef fla› er erfitt a› kom ast a› vit neskju um eitt -
hva› sem er til er enn flá erf i› ara a› segja eitt hva› satt um fla› sem
er ekki til eins og for tí› ina.“ „Eng inn get ur bent á for tí› ina á sama
hátt og hægt er a› benda á hest e›a tré (e›a jafn vel mynd ir af
fleim) sem hlut ina sem or› in „hest ur“ og „tré“ tákna,“ seg ir am er -
íski sagn fræ› ing ur inn Ro bert Berk hofer.7
Au› vit a› er fla› mesta fjar stæ›a a› rann sak an leg ur veru leiki sé
sá sem vi› get um bent á. Fólk bend ir á drauga og huldu fólk, en fla›
næg ir ekki til a› sann færa alla um a› unnt sé a› rann saka slík ar
per són ur sem veru leika. Vís indi fjalla einmitt eink um um fyr ir bæri
sem ekki er unnt a› benda á. D‡ra fræ›i og grasa fræ›i lei›a ekki a›
ni› ur stö› um um hesta og tré sem má benda á held ur um teg und ir
e›a stofna af hest um e›a trjám sem eng inn bend ir á sem slíka.
Líka er frá leitt a› fla› rá›i úr slit um um veru leika tengsl vís inda
hvort hlut stæ›u fyr ir bær in sem flau fjalla um eru til fleg ar fjall a›
er um flau. fieg ar fiski fræ› ing ur kann ar sam band á milli vei›a og
sei›a fjölda í sjón um set ur hann ekki strik í töfl ur sín ar fleg ar kem -
ur a› fleim afla sem er búi› a› éta og skrif ar: Hé› an í frá er tafla
mín skáld skap ur flví a› flessi fisk ur er ekki til leng ur. Nei, bæ›i
sagn fræ› ing ur inn og fiski fræ› ing ur inn vinna me› heim ild ir, um
fiska og ann a›, og fleir flurfa ekki a› hafa hug mynd um hvort
fyrir bær in sem fleir fjalla um séu til e›a ekki, bara ef heim ild irn ar
eru til. Rann sókn ver› ur einmitt vís inda leg fleg ar sam band i› á
milli vi› fangs efn is ins og heim ilda okk ar um fla› hætt ir a› vera
ein falt. Um fla› er enn í gildi fla› sem Karl Marx sag›i:8 „Vís inda -
leg ur sann leik ur er alltaf flver stæ›a frá sjón ar mi›i dag legr ar
reynslu, flví a› hún skynj ar a› eins s‡nd fless sem er.“
A› vísu er fla› satt a› sagn fræ› ing um finnst fleir oft vera í lítt
flol andi sér stö›u me› al vís inda greina af flví a› vi› fangs efni fleirra
gunnar karlsson136 skírnir
6 Jenk ins 1991:10. Bók Jenk ins sem hér er vitn a› til var skrif u› sem byrj enda bók
(sbr. bls. 1 og kápu bak), en hún hef ur hlot i› vi› ur kenn ingu langt út fyr ir flann
vett vang og var gef in út í rit rö› inni Routled ge Classics ári› 2003.
7 Berk hofer 1997:149.
8 Marx og Eng els 1968:180 (Laun, ver› og gró›i).