Skírnir - 01.04.2008, Side 141

landi, Lett landi og Lit háen og sami› vi› flegna fleirra um a› fleir
fengju ríf leg lán á gó› um kjör um til a› stofna og starf rækja léns -
ríki í einu land inu, kap ít al ískt ríki í ö›ru og sós í alist a ríki í hinu
flri›ja. All ir flegn ar land anna hef›u tek i› flátt í til raun inni, all ir
skuld bund i› sig til a› segja aldrei or› upp hátt um hvers kon ar ríki
fleir hef›u, og all ir sta› i› vi› heit sitt. Eft ir 20 ár færi svo al fljó› -
leg nefnd fræ›i manna á stúf ana og seg›i til um hva›a land hef›i
feng i› hva›a hlut verk. Hún yr›i ekki í vand ræ› um me› a› leysa
verk efni sitt rétt.
Nú hafa efa semd irn ar um sann leiks gildi sagn fræ› inn ar lengi
tengst hug mynd um um a› saga sé alltaf í e›li sínu frá sögn. Frá -
sögn hef ur óhjá kvæmi lega fléttu, og frum at ri›i fléttu er a› hún
byrji og endi ein hvers sta› ar. Kannski eru fla› frekast af öllu upp -
höf in og enda lok in, tíma mót in og flar me› tíma bila skipt ing in,
sem póst módern ist ar halda fram a› sagn fræ› ing ar skáldi. fiessi til -
raun á Eystra salts ríkj un um sem ég var a› rekja mundi flví kannski
ekki ná a› mæta mót bár um fleirra, nema vi› ger um rá› fyr ir a›
Al fljó›a bank inn semdi um a› eitt rík i› væri lát i› breyt ast úr léns -
ríki í kap ít al ískt ríki, e›a öf ugt, og svo fram veg is. fiannig mætti
skapa tíma mót sem skapa söguflétt ur sem al fljó› lega sér fræ› inga -
nefnd in mundi ör ugg lega flekkja og fl‡›a rétt yfir á tungu mál í
sk‡rslu sinni. fiannig væri sann a› me› til raun a› or› yfir flókn ar
sam fé lags ger› ir vís u›u til veru leika.
fiessi til raun væri a› flví leyti au› veld a› a› eins var um flrjá
kosti a› velja, og vi› ger› um rá› fyr ir a› sér fræ› inga nefnd in fengi
fyr ir fram a› vita hverj ir fleir væru; úr lausn ar efni henn ar væri a› -
eins a› rá›a í hva›a sam fé lags ger› ar heiti ætti vi› í hverju landi.
fia› mætti gera vi› fangs efni nefnd ar inn ar erf i› ara me› flví a› fjöl-
ga flátt töku ríkj un um og láta flau skapa ólík ar ger› ir léns ríkja, mis -
jöfn stig kap ít al isma, svo ekki sé tal a› um ólík ar út gáf ur af sós í al -
isma: eitt reyndi fla› sem var kall a› út ópísk ur sós í al ismi á 19. öld,
ann a› a› flræ›a lei› Marx, fla› flri›ja færi a› for dæmi Len ins og
svo fram veg is. Ekki flyrfti a› flækja dæm i› mik i› til fless a› sér -
fræ› ing arn ir í nefnd inni færu a› deila um hva› ætti a› vera hva›,
allra helst ef vi› ger› um henni enn erf i› ara fyr ir me› flví a› gefa
ekki upp hva›a heild ar safn heita á sam fé lags ger› um var not a› í
sagnfræði og sannleikur 141skírnir