Skírnir - 01.04.2008, Page 144

sé raun veru lega til, hún sé ekki skáld skap ur sem held ur sig vera
vís indi.
Sko› ana mi›j an
Til er ann ar fræ›i leg ur vandi sem hef ur or› i› póst módern ist um
til efni til a› álykta a› texti geti ekki l‡st veru leika eins og hann sé
e›a hafi ver i›. Sagn fræ› ing ar, eink um fleir sem fjalla um sko› an -
ir og stefn ur, eru mjög há› ir hug mynd inni um hlut lausa mi›ju -
sko› un sem standi á milli öfga á bá›a bóga og eigi fless vegna
nokkra kröfu á a› telj ast rétt. Í bók sinni, Re-Think ing Hi story,
vitn ar Keith Jenk ins í ensk an sagn fræ› ing, Ro bert Skidel sky, sem
hélt flví fram til varn ar fyr ir sann leiks gildi sagn fræ› inn ar a› sagn -
fræ› ing ar væru venju lega flest ir sam mála um flest, ágrein ing ur
væri a› eins til á jö›r um hins fræ›i lega sann leika. Jenk ins fær ir rök
a› flví a› flessi hug mynd um hlut lausa mi›ju sé blekk ing og not -
ar sem dæmi túlk un fræ›i manna á tíma bil inu milli heims styrj alda
20. ald ar. Hann gef ur sér a› menn geri al mennt rá› fyr ir a› um
ger› flessa tíma bils ríki ein, mi› læg sko› un, sem flest ir séu sam -
mála um. Til beggja hli›a séu svo sko› an ir sem fáir a› hyllist, og
fla› séu hægri- og vinstriöfg ar. Svo a› tek i› sé dæmi sem Jenk ins
tek ur ekki, get um vi› ímynd a› okk ur a› rík is vald ein hvers rík is
ætl a› ist til fless a› op in ber saga, til dæm is fyr ir skóla e›a rík is saga
gef in út me› til styrk rík is ins, fylgdi í grund vall ar at ri› um fless ari
hlut lausu, mi› lægu sko› un. Hug mynd in er vissu lega til í sagn -
fræ›i, og rík i› gæti hæg lega ver i› af fleirri teg und sem vi› köll um
l‡› ræ› is ríki.
Nú er fletta ekki svo í raun, seg ir Jenk ins, flví a› mögu leg ar
sko› an ir eiga sér eng in nátt úru leg enda mörk. Rétt ara er a› sjá flær
sem enda lausa línu e›a róf (spect r um), og fla› sem er enda laust
hef ur enga mi›ju. Til a› sk‡ra Jenk ins bet ur en hann ger ir sjálf ur
get um vi› hugs a› okk ur a› n‡ túlk un kæmi fram og bo› a›i enn -
flá öfga fyllri vinstri stefnu en hef ur nokkurn tím ann heyrst á›ur.
Ef sann leik ur inn ligg ur mitt á milli ystu öfga hef ur fletta í för me›
sér a› hann fær ist til vinstri, hversu mik il fjar stæ›a sem hin n‡ja
túlk un er.
gunnar karlsson144 skírnir