Skírnir - 01.04.2008, Side 147

ekki sé› ástæ›u til a› end ur sko›a sí› an, „a› höf und ur eigi a› leit -
ast vi› a› velja efn is at ri›i flannig a› les end ur hans felli sömu gild is -
dómana og fleir mundu gera ef fleir vissu allt sem höf und ur veit.“27
Í um fjöll un um hva› eina er sagn fræ› ing ur flá skuld bund inn a› leit -
ast vi› a› nefna ann a› hvort öll efn is at ri›i sem hann trú ir a› mundu
breyta sko› un um les enda á vi› fangs efn inu e›a a› ö›r um kosti rétt,
full trúa gilt, úr tak úr fleim. fietta get ur au› vit a› eng inn gert svo a›
full kom i› sé, flví a› sagn fræ› ing ar flekkja ekki út í hörgul hverj ar
sko› an ir e›a gild is mat les enda fleirra eru, enda eru ekki all ir les end -
ur eins a› flessu leyti. En regl an geng ur líka bara út á a› leit ast vi›,
hún gef ur stefnu en ekki lei› sögn a› loka marki.
Til a› sk‡ra fletta me› dæmi ætla ég a› færa mig til Ís lands á
milli strí›s ár un um og velja efni flar sem and stæ› ur hægri og vinstri
eru sk‡r ar: mik il vægi at vinnu leys is og átaka vegna fless á kreppu -
ár un um upp úr 1930. Arn ór Sig ur jóns son mun hafa ver i› fyrst ur
til a› skrifa yf ir lits rit um fletta tíma bil fyr ir fram halds skóla í
annarri út gáfu Ís lend inga sögu sinn ar, 1942. fiar er 14 bla› sí›na
lang ur kafli um tím ann frá flví í fyrri heims styrj öld. Eft ir frá sögn
af styrj ald ar ár un um eru flar und ir kafl ar um stjórn mála flokka og
flokks blö›, stjórn málafor ystu Fram sókn ar flokks ins, „stjórn hinna
vinn andi stétta“, fljó› stjórn ina sem tók vi› 1939, her nám Breta
1940, fjár hag fljó› ar inn ar, trygg inga kerf i›, auk in mann rétt indi.28
Á at vinnu leysi á kreppu ár un um er drep i› í kafl an um um stjórn
hinna vinn andi stétta:29
Höf u› verk efni fless ar ar stjórn ar var a› koma n‡rri skip un á af ur›a sölu
lands manna, bæ›i inn á vi› og út á vi›, og finna rá› gegn at vinnu leysi, er
jókst me› krepp unni 1931–’33. En flrátt fyr ir mik il væga at vinnu aukn ingu
á ‡ms um svi› um, tókst ekki a› koma öllu vinn andi fólki í at vinnu, enda
fóru í hönd fiski leys is ár og olli fla› mikl um erf i› leik um, flar sem florsk -
vei› ar voru a› al grein út ger› ar inn ar.
Nokkru sí› ar, í kafl an um um fljó› stjórn ina, er sagt frá geng is fell -
ingu krón unn ar 1939 og tek i› fram a› me› henni hafi ver i› „ger›
sagnfræði og sannleikur 147skírnir
27 Gunn ar Karls son 1979:162. — Sbr. Gunn ar Karls son 1997:160.
28 Arn ór Sig ur jóns son 1942:242–55.
29 Arn ór Sig ur jóns son 1942:248–49.