Skírnir - 01.04.2008, Page 188

tala ein göngu um sam tíma hef› hinn ar rit u›u sögu og fylgja Birni
Sig fús syni (1934), sem skrif a›i um sög urn ar af Gu› mundi líkt og
flær væru lítt brjál a› ar l‡s ing ar á sagn fræ›i leg um veru leika, í flví
a› sjá fyr ir okk ur sögu legt bak svi› flar sem Gu› mund ur ríki
kemst yfir go› or› Reyk dæl inga „á milli sagna“ og bak ar sér flar
me› flær óvin sæld ir sem rétt læta illind in í fleim sög um sem flekkt -
ar eru. Grein Björns er til marks um fla› hvern ig hægt er a› nota
sagn fræ›i leg an veru leika og hugs an lega raun veru lega at bur›i,
utan vi› sög urn ar, til a› sk‡ra flau átök sem flar er l‡st — enda
flótt fáir myndu ganga jafn langt og hann í a› tala um at bur›i
sagn anna sem sta› reynd ir. En til a› full nægja slík um efa semd um
næg ir a› tala um munn leg ar sög ur utan vi› hin ar rit u›u sög ur —
og láta liggja á milli hluta hvort flær hafi ver i› árei› an leg ar heim -
ild ir um veru leik ann.
A› al at ri› i› í flessu sam hengi er a› per sónu sköp un Gu› mund -
ar er heild stæ› á milli sagna — flótt hann sé ekki alltaf eins e›a a›
gera fla› sama eins og Schach ætl ast til af per són um sem flekkt ar
eru í munn legri sagna hef›. Ætt göfgi Gu› mund ar er mik il, spenna
rík ir í sam bandi vi› Ein ar bró› ur hans og er vits mun ur fleirra
bræ›ra oft árétt a› ur. Ríki dæmi Gu› mund ar er tölu vert og hann
berst mik i› á, er fé gjarn, hef ur hir› í kring um sig og ger ir sér sér -
stak lega dælt vi› karl menn. Af flví fær hann ámæli og átök flví
tengd hafa mik il áhrif á störf hans og heg› un, bæ›i í op in beru lífi
og gagn vart fjöl skyld unni fleg ar hann geng ur svo langt a› ætla a›
brenna hana inni. Vegna ætt göfgi og ríki dæm is kem ur hann mál -
um sín um fram, oft me› ofsa og órétt læti, flannig a› a›r ir menn
hafa stund um sæmd af mál un um flótt Gu› mund ur hafi af fleim
tekj ur. Gegn um gang andi er hug leysi hans sem lagt er a› jöfnu vi›
erg ina, hann beit ir ö›r um mönn um fyr ir sig og kem ur engu fram
fleg ar hann reyn ir sjálf ur a› gera eitt hva› í rei›i sinni heima í hér -
a›i. Lang tíma á ætl an ir hans ganga fló upp, í krafti póli tísks styrks,
en hann læt ur sér slæg ari menn leika á sig í ein stök um mál um,
stund um vegna milli göngu Ein ars bró› ur hans sem hef ur flannig
vit fyr ir bró› ur sín um og stö›v ar ofsa hans. Vegna tengsla sinna
vi› höf› ingja í Nor egi, Há kon jarl og Ólaf kon ung Har alds son,
flarf Gu› mund ur a› ganga harka lega fram í mál um á Ís landi, fyrst
gísli sigurðsson188 skírnir