Skírnir - 01.04.2008, Síða 196
ómeng u› um aest het icisma, eru flætt ir sem áttu eft ir a› setja mark
sitt á lífs verk Kazantzak is. Svip a› má segja um sjúk lega teng ingu
hold legra sam fara og hrotta feng ins dau› daga. Í öll um helstu
skáld sög um Kazantzak is er fög ur og kyn fer› is lega ágeng ung
kona drep in me› hrotta fengn um hætti, venju lega eft ira› karl hetj -
an hef ur feng i› ástrí›u sinni full nægt.
A›r ir og bet ur flekkt ir áhrifa vald ar áttu sí› ar meir eft ir a›
gegna sín um hlut verk um í lífi Kazantzak is. fieirra á me› al voru
heim spek ing arn ir Friedrich Nietzsche og Henri Berg son. Hjá
fleim sí› ar nefnda sótti hann fyr ir lestra í Sor bonne. Hjá munk un -
um á Fjall inu helga, Aflos, dvald ist hann rétta 40 daga í árs lok
1914 og var upp frá flví ævi lang ur a› dá andi grísks klaust ur lifn -
a› ar.
Á fless um árum hóf Kazantzak is af mikl um mó› a› semja leik -
hús verk. Fyrsta verk i› vakti at hygli, en fá e›a eng in fleirra ríf lega
20 verka sem hann samdi sí› ar voru svi› sett, me› al ann ars vegna
áskap a›r ar van getu höf und ar til mála mi›l un ar. Á sama tíma hófst
hann handa um a› end ur bæta gríska rit mál i› og var mik i› hita -
mál. Ásamt fyrri konu sinni, Gala tíu, gaf hann út rö› kennslu bóka
sem bygg› ust á kenn ing um hans. Ári› 1919 var hann or› inn fla›
flekkt ur, a› for sæt is rá› herr ann Elef flerí os Vinízelos, sem einnig
var Krít verji, fól hon um a› fara á vett vang og bjarga grísku fljó› -
ar brot un um í Ge org íu og Armen íu, sem áttu yfir höf›i sér of -
sókn ir, og finna fleim n‡ heim kynni í Grikk landi. Ekki ver› ur
bet ur sé› en flessi til tölu lega ungi ma› ur hafi sta› i› sig me› pr‡›i
í öll um nefnd um hlut verk um. Ár ang ur inn af sí› ast nefnda verk -
efn inu var sá, a› 150.000 Grikk ir komust heim til ætt lands ins.
En fless var ekki langt a› bí›a a› slakn a›i á tengsl um vi› fóst -
ur jör› ina. Ári› 1920 hóf Kazantzak is a› fer› ast um heim inn og
hélt flví áfram me› stutt um hlé um fla› sem eft ir lif›i æv inn ar. fia›
voru a› stæ› ur heima í Grikk landi sem hröktu hann burt.
Venízelos missti völd in og tveim ur árum sí› ar, 1922, fór inn rás
Grikkja í Litlu-Asíu útum flúf ur og leiddi til fless a› ríf millj ón
grískra flótta manna var hrak in frá Tyrk landi sem nú var or› i›
l‡› veldi und ir stjórn Mústafa Kemals Atatürks. fieg ar kata st róf an
mikla átti sér sta›, var Kazantzak is ví›s fjarri. Frá Vín ar borg hélt
sigurður a. magnússon196 skírnir