Jökull - 01.01.2010, Page 199

Society report
Jöklabreytingar 1930–1970, 1970–1995,
1995–2007 og 2007–2008
Oddur Sigurðsson
Orkustofnun, Grensásvegi 9, 108 Reykjavík; osig@os.is
YFIRLIT — Jöklaárið 2007–2008 (október til september) skar sig ekki úr því veðurlagi sem ríkt hefur á
Íslandi frá því fyrir síðustu aldamót. Það var meðal 20 hlýjustu ára frá upphafi mælinga og úrkoma var ekki
fjarri meðallagi. Helst var að úrkoma á Vestfjörðum var í meira lagi og hlynnti að Drangajökli að sínu leyti svo
ekki rýrnaði hann að ráði þetta árið. Ekki reyndist unnt að mæla á 6 af þeim stöðum sem vitjað var. Á 41 stað
telst jökulsporðurinn hafa styst en gengið fram á fimm stöðum. Athyglisverðast af því er framgangur á tveimur
merkjum við austanverðan Skeiðarárjökul. Ekki virðist þó um framhlaup að ræða.
ATHUGASEMDIR OG VIÐAUKAR
Drangajökull
Kaldalónsjökull – Tilkynning kom um jökulhlaup í
Mórillu í Kaldalóni nálægt mánaðamótum júlí og ág-
úst. Í mælingaskýrslu er getið um mikla vatnavexti og
jakaburð síðsumars í ánni, sem nú er komin í eitt útfall
fast við norðurhlíðina eins og það var fyrir framhlaup-
ið sem hófst 1995.
Indriði á Skjaldfönn sendi svofellt árferðisbréf:
„Veturinn fyrir áramót var mildur og snjólaust á lág-
lendi. Nokkurn snjó gerði í mars og fyrstu viku í apríl
en varð aldrei samfrosta og tók upp á fáeinum sólar-
hringum er hlýnaði. Vortíð með besta móti frá hvíta-
sunnu og engin hret. Sumarið einstakt að veðurgæð-
um, nokkuð þurrt um tíma en kom ekki að sök hér
vegna fádæma úrhellis 1. og 2. júlí. Það virtist stað-
bundið við fjallgarðinn og jökulinn hér milli Djúps og
Stranda. Spretta góð, hvergi þurrkbruni og heyfengur
og gæði hans með besta móti.
Skjaldfönn hvarf seinustu dagana í ágúst. Berja-
spretta með fádæmum, mest krækiber og bláber en
aðalbláber síðri. Frusu ekki til skemmda fyrr en að-
faranótt 1. október. Úthagi og tún stóðu því í blóma
óvenjulengi og dilkar eftir því vænir en hér var meðal-
vigt vel 21 kg. Á þessum krepputímum kemur svona
árferði sér vel fyrir okkur bændur. Trjávöxtur mikill,
rjúpan aðeins að lifna aftur og farið að sjást til fálka á
ný. Músastofninn sömuleiðis í sögulegu lágmarki hér
eftir uppsveiflu í fyrra.
Nú er í góðri hláku, að taka upp verulegan snjó
sem gerði í síðustu viku október.“
Reykjarfjarðarjökull – Þröstur Jóhannesson skrifar í
bréfi: „Það er búinn að vera töluverður snjór í fjöllum
fyrir norðan (á Ströndum) í sumar og minna er komið
upp af gamla ísnum á jöklinum í byrjun ágúst en oft
áður. Veðurfar hefur verið frekar leiðinlegt í sumar
og telur Ragnar Jakobsson, föðurbróðir minn fædd-
ur 1931, að þetta sé þriðja versta óþurrkasumarið sem
hann man eftir. .... Jökulsporðurinn er byrjaður að
verða flatari og svipaður ásýndum og fyrir ári og ekki
að sjá að það hafi verið gangur í honum þó framskrið
mælist nú. .... Í ferð á Hrolleifsborg með 20 manna
hóp fór ég suður fyrir borgina og ætlaði til baka norð-
ur yfir jökulsporðinn og yfir á Hálsbungu. Þegar upp
kom leist mér ekki á leiðina sem var nokkuð sprungin
og varasöm að sjá á gangsvæði síðustu ár. Líklega má
fullyrða að sporðurinn standi í stað þessi árin og enn
sé hreyfing í jöklinum fyrir ofan.“
JÖKULL No. 60 199