Jökull


Jökull - 01.01.2016, Side 80

Jökull - 01.01.2016, Side 80
Þorsteinsdóttir et al. yfirleitt heldur grófari en í þeim eldri, þó með ákveðn- um undantekningum. Þessi „breyting“ í átt að heldur grófari gjósku átti sér stað fyrir 5800–6000 árum. Engar kerfisbundnar breytingar fundust á korna- lögun súru/ísúru Kötlugjóskunnar með tíma. Þær breytur sem mældar voru eru ílengd, hrjúfleiki og hringlögun. Gjóskan einkennist af ílöngum (oft nál- arlaga) kornum með útdregnum gasblöðrum - að und- anskildri gjósku úr næstelsta gosinu sem skar sig úr öllum hinum með hringlaga kornum og óreglulegum gasblöðrum. Skipta má gjóskulögunum í 3 hópa sam- kvæmt efnasamsetningu gjóskunnar. Elstu gjóskulög- in tvö mynda einn hópinn en í hinum tveim tengist breytileikinn ekki aldri eða tíma. Þykkari jökull og meira bræðsluvatn fyrir 6000– 8100 árum gæti orsakað hærra hlutfall fínnar gjósku í flestum eldri gosanna. Grófari gjóska í yngri lög- unum gæti þannig hafa myndast við gos undir þynnri jökli eða færslu á gosstöðvum til svæða með þynnri ís. Í tilfelli stærstu gjóskulaganna gæti aðgangur að vatni hafa minnkað í löngum gosum. Ekki er hægt að draga þá ályktun af kornaeinkennum gjóskunnar að meiri- háttar breytingar hafi orðið á umhverfi gosstöðvanna heldur benda þær til að aðstæður hafi verið fremur stöðugar á tímabilinu sem rannsakað var. Stór jök- ulhlaup (allt að 200 þúsund m3 s−1) á þessu tímabili styðja einnig að gosstöðvarnar hafi verið undir jökli. REFERENCES Björnsson, H. 2008. Jöklar á Íslandi. Opna, Reykjavík, 479 pp. Björnsson, H., F. Pálsson and M. T. Guðmundsson 2000. Surface and bedrock topography of the Mýrdalsjökull ice cap, Iceland: The Katla caldera, eruption sites and routes of jökulhlaups. Jökull 49, 29–46. Blockley, S. P. E., C. S. Lane, A. F. Lotter and A. M. Pol- lard 2007. Evidence for the presence of the Vedde Ash in Central Europe. Quat. Sci. Rev. 26, 3030–3036. Bonadonna, C. and B. F. Houghton 2005. Total grain-size distribution and volume of tephra-fall deposits. Bull. Volcanol. 67, 441–456. Büttner, R., P. Dellino, L. La Volpe, V. Lorenz and B. Zimanowski 2002. Thermohydraulic explo- sions in phreatomagmatic eruptions as evidenced by the comparison between pyroclasts and prod- ucts from Molten Fuel Coolant Interaction experi- ments. J. Geophys. Res. 107, ECV 5-1-ECV 5–14. doi:10.1029/2001JB000511. Cas, R. A. F. and J. V. Wright 1987. Volcanic Successions, Modern and Ancient. London: Allen and Unwin, 528 pp. Cioni, R., M. Pistolesi, A. Bertagnini, C. Bonadonna, A. Höskuldsson and B. Scateni 2014. Insights into the dynamics and evolution of the 2010 Eyjafjallajökull summit eruption (Iceland) provided by volcanic ash textures. Earth Planet. Sci. Lett. 394, 111–123. Davies, S. M., G. Larsen, S. Wastegård, C. S. M. Tur- ney, V. A. Hall, L. Coyle and T. Thordarson 2010. Widespread dispersal of Icelandic tephra: how does the Eyjafjöll eruption of 2010 compare to past Ice- landic events? J. Quat. Sci. 25, 605–611. ISSN 0267– 8179. Dellino, P. and L. La Volpe, 1995. Fragmentation versus transportation mechanisms in the pyroclastic sequence of Monte Pilato-Rocche Rosse (Lipari, Italy). J. Vol- canol. Geotherm. Res. 64, 211–231. Dellino, P. and L. La Volpe, 1996. Image processing anal- ysis in reconstructing fragmentation and transporta- tion mechanisms of pyroclastic deposits. The case of Monte Pilato-Rocche Rosse eruptions, Lipari (Aeolian Islands, Italy). J. Volcanol. Geotherm. Res. 71, 13–29. Dellino, P. and G. Liotino 2002. The fractal and multifrac- tal dimension of volcanic ash particles contour: a test study on the utility and volcanological relevance. J. Volcanol. Geotherm. Res. 113, 1–18. Dellino, P., M. T. Gudmundsson, G. Larsen, D. Mele, J. A. Stevenson, T. Thordarson and B. Zimanowski 2012. Ash from the Eyjafjallajökull eruption (Ice- land): Fragmentation processes and aerodynamic behavior. J. Geophys. Res. 117, B00C04, 10 pp. doi:10.1029/2011JB008726. Dugmore, A. J. 1989. Tephrochronological studies of Holocene glacier fluctuations in South Iceland. In: Oerlemans, J. (ed), Glacier Fluctuations and Climate Change. Kluwer Academic, Dordrecht, 37–55 Eggertsson, Ó. 2013. Ný aldursákvörðun fornskógar. Skógrækt Ríkisins, http://www.skogur.is/um-skog- raekt-rikisins/frettir/nr/1906. Eiríksson, J. and B. J. Wigum 1989. The morphometry of selected tephra samples from Icelandic volcanoes. Jökull 39, 57–74. Eiríksson, J., M. Á. Sigurgeirsson and T. Hoelstad 1994. Image analysis and morphometry of hydromagmatic and magmatic tephra grains, Reykjanes volcanic sys- tem, Iceland. Jökull 44, 41–55. 80 JÖKULL No. 66, 2016
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144

x

Jökull

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.