Skírnir - 01.09.2003, Page 271

SKÍRNIR HINN SÖGULEGI JESÚS SEM FYRIRMYND 497
er að orð Jesú hreyfi við lesandanum (147-148). Bultmann dregur í þessu
sambandi skýr mörk á milli boðunar Jesú og frumsafnaðarins. Kross og
upprisa Jesú Krists fellur undir hið síðarnefnda og maðurinn finnur í því
að hann á hjálpræði sitt í Kristi og það er hafið yfir spurninguna hvernig
og hvers vegna. Slíkar vangaveltur varða ekki trúarlega ákvarðanatöku.39
Vandinn sem Jesús lýsir snertir tilvist mannsins sem syndara, en maður-
inn mætir náð Guðs í boðun Jesú um guðsríkið. í boðuninni eru Guð og
maður óaðskiljanlegir (104-105).
Bultmann skilgreinir í þessu samhengi viðhorf Jesú til mannsins.
Maðurinn er vera sem er skilyrt af því sem hann gæti verið en er ekki.
Veruleiki hans er samkvæmt boðun Jesú ekki borinn uppi af einhverjum
eiginleikum sem hann á eða vissri mótun sálarlífsins. Maðurinn er til hér
og nú. Hann skilgreinir sjálfan sig í ákvörðunum sínum og það sem hann
framkvæmir veitir honum gildi sitt (40). Hver endanleg tilvistarleg staða
mannsins er ákvarðast af afstöðu hans til guðsríkisins, sem brýst fram í
boðun Jesú og verki. Andspænis því er hlustandinn krafinn um að taka af-
stöðu. Hann þarfnast fyrirgefningar sem hann finnur í boðun Jesú um
guðsríkið. En maðurinn getur einungis tekið við fyrirgefningunni í trú.
Fyrirgefningin er bundin orðinu sem maðurinn nemur með því að leggja
við hlustir (148). Jesús krefst trúar af hlustendum sínum en hann bindur
hana við orðið en ekki persónu sína. Ekki fyrr en við krossinn og uppris-
una verður orðið sem Jesús flutti að persónu Jesú Krists. Kross og upp-
risa veldur því að grundvallarmunur er á boðun Jesú frá Nasaret og boð-
un frumsafnaðarins um Jesú Krist samkvæmt skilningi Bultmanns.40
Munurinn er sá að fyrirgefningin sem Jesús boðaði var einstök og úrslita-
kostur Guðs til handa samtíðarmönnum Jesú. Þetta tilboð verður í fagn-
aðarerindinu um Jesú Krist að fyrirgefningu Guðs í eitt skipti fyrir öll.
Bultmann staðsetur Jesú og boðskap hans innan síðgyðingdómsins en
ekki sem hluta af kristninni. Áherslan í nýjatestamentisfræðunum færðist
að lokum frá lífi og starfi Jesú til boðunar og kenningar frumsafnaðarins
um hjálpræði Guðs í Kristi. En skýr aðgreining Bultmanns hélst ekki til
lengdar. Ef til vill má segja að alvarlegustu afleiðingar túlkunar Bultmanns
og skóla hans felist í því að nýjatestamentisfræðingar sinntu ekkert spurn-
ingunni um hver hinn jarðneski Jesús var hátt í hálfa öld.
Áhuginn á hinum sögulega Jesú vaknar aftur
Gamla frjálslynda guðfræðin leitaðist við að greina hinn sögulega Jesú í
andstöðu við Krist játningakirkjunnar en lærisveinar Bultmanns reyndu
að leita að hinum sögulega Jesú í ljósi boðunar frumkirkjunnar með því
39 Rudolf Bultmann 1967: 448.
40 Rudolf Bultmann, Exegetica, 222-223.