Fréttablaðið - 24.10.2018, Blaðsíða 30

Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna helgaði áratuginn 1975 til 1985 málefnum
kvenna. Í tilefni þess tóku kvenna-
samtök, kvenfélög og stéttarfélög
á Íslandi sig saman og skipu-
lögðu dag þar sem konur lögðu
niður vinnu til að leggja áherslu á
mikilvægi vinnuframlags kvenna
á Íslandi. Talið er að 90% kvenna
á Íslandi hafi lagt niður vinnu
þennan dag, 24. október 1975, og
um 25.000 konur söfnuðust saman
á útifundi á Lækjartorgi, einum
fjölmennasta útifundi Íslandssög-
unnar, þar sem meðal annars voru
flutt baráttulög af plötunni Áfram
stelpur sem kom út þennan dag og
hafa æ síðan hafa verið táknsöngv-
ar baráttunnar. Konur söfnuðust
einnig saman víða um land til að
leggja áherslu á mikilvægt vinnu-
framlag kvenna. Kvennafrídagur-
inn 1975 vakti gríðarlega athygli
erlendis og hefur öðlast sess í sögu
alþjóðlegrar kvenréttindabaráttu.
Þann 24. október árið 1985
mörkuðu íslensk kvennasamtök
og verkalýðshreyfingin endalok
áratugar kvenna með því að boða
aftur samstöðufund á Lækjartorgi
þann 24. október undir yfirskrift-
inni „Konur stöndum saman“.
Konur voru ekki sérstaklega
hvattar til að leggja niður vinnu, en
fundurinn var boðaður kl. 14.00 á
meðan á vinnutíma stóð. Talið er
að um 18.000 konur hafi sótt þann
samstöðufund.
Árið 1995 var blásið til hátíðar- og
baráttufundar í Íslensku óperunni
þann 24. október en að þeim fundi
stóðu konur úr öllum stjórnmála-
flokkum, Kvenréttindafélaginu,
Kvenfélagasambandinu og verka-
lýðshreyfingunni.
Árið 2005 var haldið upp á
kvennafrí í þriðja skipti þann 24.
október, undir yfirskriftinni „Konur
höfum hátt“. Konur voru hvattar
til að leggja niður vinnu kl. 14.08
og kröfuganga boðuð frá Skóla-
vörðuholti niður á Ingólfstorg. Um
50.000 manns söfnuðust saman í
miðbænum á meðan á útifundinum
stóð og fundir voru einnig haldnir
víða um land.
Árið 2010 var haldið upp á
kvennafrí í fjórða sinn, og konur þá
hvattar til að leggja niður vinnu kl.
14.25 þann 25. október. Var boðað
til kvennafrís einum degi seinna
en áður hafði verið þar sem 24.
október bar upp á sunnudag. Að
fundinum stóðu regnhlífarsamtök
kvenna, Skotturnar, og einnig áttu
samtök launafólks aðild að fund-
inum. Gengið var í kröfugöngu frá
Skólavörðuholti niður á Arnarhól
þar sem haldinn var fundur undir
yfirskriftinni „Já! – ég þori, get og vil“
og var sjónum fundarins beint að
kynferðisofbeldi. Áætlað er að um
50.000 manns hafi sótt fundinn.
Árið 2015 var því fagnað með
ýmsum hætti að hundrað ár voru
síðan konur fengu kosningarétt á
Íslandi og meðal annars haldinn
stór útifundur þann 19. júní. Af þeim
sökum var ekki haldið sérstaklega
upp á kvennafrídaginn en þó má
geta þess að stór alþjóðleg ráðstefna
um kvenréttindi var haldin í Hörpu
um sama leyti.
Næsta kvennafrí var svo boðað ári
síðar. 24. október 2016 var haldinn
baráttufundur á Austurvelli undir
yfirskriftinni „Kjarajafnrétti strax“.
Að fundinum stóðu samtök launa-
fólks og samtök kvenna á Íslandi.
Samstöðufundir voru haldnir á 20
stöðum á landinu til viðbótar. Hvatti
fundurinn konur til að leggja niður
vinnu kl. 14.38 og mótmæla þar með
kjaramun kynjanna á Íslandi.
Í dag, 24. október 2018, eru
konur hvattar til að leggja niður
störf klukkan 14.55 og fylkja liði á
samstöðufund á Arnarhóli, kl. 15.30
undir kjörorðinu: Breytum ekki
konum, breytum samfélaginu!
Hvenær konur eru hvattar til að
leggja niður störf er reiknuð út frá
mun á heildarlaunum kynjanna.
Samkvæmt nýjustu tölum
Hagstofu Íslands um launamun
kynjanna eru meðalatvinnutekjur
kvenna 74% af meðalatvinnutekjum
karla. Konur eru því með 26% lægri
atvinnutekjur að meðaltali. Sam-
kvæmt því hafa konur unnið fyrir
launum sínum eftir 5 klukkustundir
og 55 mínútur miðað við fullan
vinnudag frá kl. 9–17 eða kl. 14.55
sem sýnir að kjarajöfnuður hefur
þokast um 48 mínútur síðustu þret-
tán árin.
Með þessu áframhaldi ná konur
ekki sömu launum og karlar fyrr en
árið 2047.
Byggt á texta af kvennafri.is
Kvennafrí frá 1975
24. október árið 1975 markar mikilvæg tímamót í Íslandssögunni. Þann dag tóku íslenskar konur
sig saman og lögðu niður vinnu til að mótmæla kynbundnum launamun og öðru ójafnrétti. Síðan
hefur verið haldið upp á afmæli kvennafrídagsins með ýmsum hætti á um það bil fimm ára fresti.
Konur fylkja liði
á Lækjartorg 24.
október 1975
til að mótmæla
ójafnrétti og
vekja athygli
á vinnufram-
lagi kvenna.

Það er eindreginn vilji okkar að Íslenska gámafélagið sé til fyrirmyndar í jafnréttismál-
um og við höfum mikinn metnað
í þeim efnum. Stefnan er að hafa
ávallt jafnrétti að leiðarljósi og líða
ekki mismunun á grundvelli kyns,
aldurs, kynþáttar, kynhneigðar,
þjóðernis, trúar- eða stjórnmála-
skoðana,“ segir Ása M. Ólafsdóttir,
framkvæmdastjóri öryggis- og
mannauðssviðs Íslenska gáma-
félagsins. Í fyrirtækinu er gætt
jafnréttis við ráðningar og tilfærslu
í starfi og leitast við að jafna kynja-
hlutföll innan starfshópa. „Við
leggjum mikla áherslu á launajafn-
rétti og jafnrétti til fræðslu, þjálf-
unar og þátttöku í starfshópum
innan fyrirtækisins,“ bætir hún við
en Íslenska gámafélagið var fyrsta
fyrirtækið sem hlaut jafnlauna-
vottun VR á Íslandi.
Leiðandi á sviði
umhverfismála
Starfsemi Íslenska gámafélagsins
felst meðal annars í sorphirðu,
endurvinnslu og endurnýtingu en
einnig annast fyrirtækið fjölmörg
önnur verkefni. Til dæmis útleigu
gáma og ferðasalerna, grasslátt á
sumrin og snjómokstur á veturna.
Einnig er rekin heildverslun með
vörur sem tengjast sorphirðu
og endurvinnslu, meðal annars
fjölbreytt úrval af maíspokum og
flokkunarílátum ásamt gámum og
búnaði af ýmsu tagi.
„Umhverfismál eru okkar ær og
kýr og markmið Íslenska gáma-
félagsins er að vera leiðandi á
því sviði. Á umhverfissviði okkar
starfa sérfræðingar sem bjóða upp
á umhverfisráðgjöf til fyrirtækja
og stofnana og sú ráðgjöf hefur
leitt til aukinnar meðvitundar um
mikilvægi flokkunar og endur-
vinnslu. Það er oft mjög auðvelt
að bæta frammistöðu fyrirtækja,
stofnana og heimila í þeim efnum.
Flestir vilja leggja sitt af mörkum í
umhverfisvernd og það er gaman
að sjá hversu stoltir þeir verða
þegar þeir sjá árangurinn,“ lýsir
Ása.
Góður andi
Íslenska gámafélagið er með starfs-
stöðvar um allt land. Hver þeirra
hefur sín sérkenni en Ása segir
starfsandann alls staðar góðan.
„Meðalstarfsaldur hjá Íslenska
gámafélaginu er hár sem segir
mikið um ánægju starfsfólks með
vinnustaðinn og starfsmenn tala
oft um að hjarta þeirra slái grænt,
með vísun í umhverfisvernd og
einkennislit fyrirtækisins. Gildi
Íslenska gámafélagsins eru gleði,
áreiðanleiki og metnaður og þau
endurspeglast mjög vel í starfsanda
okkar.“
Vilja fjölga konum í
„karlastörfum“
Konur eru fjölmennari í skrifstofu-
störfum hjá Íslenska gámafélaginu
en karlmenn eru í meirihluta í
flestum öðrum störfum, til dæmis
í sorphirðu, verkstæðisvinnu og
bílstjórastörfum. „Konur hafa því
miður ekki sótt mikið í þau síðar-
nefndu og mesta áskorun okkar
er að laða til okkar fleiri konur
í störf sem hingað til hafa verið
talin karlastörf. Konur eru góðir
bílstjórar, það staðfesta trygg-
ingafélögin, og við hvetjum þær
eindregið til að taka meiraprófið
og koma og vinna hjá okkur,“ segir
Ása en í starfsauglýsingum Íslenska
gámafélagsins eru konur sérstak-
lega hvattar til að sækja um störf
þar sem þær eru að jafnaði í minni-
hluta. „Við bjóðum konum sem
starfa hjá okkur að sækja námskeið
á kostnað fyrirtækisins. Til dæmis
buðum við í síðustu viku konu sem
starfar hjá okkur að sækja vinnu-
vélanámskeið, bæði svo hún ætti
meiri möguleika á að þróast í starfi
og svo hún verði hvatning fyrir
aðrar konur. Við erum alltaf með
augu og eyru opin eftir konum með
meirapróf eða vinnuvélaréttindi og
reynum að lokka þær til okkar. Við
notum hvert tækifæri til að hvetja
konur til að sækja sér meirapróf eða
vinnuvélaréttindi og munum ekki
gefast upp fyrr en árangur næst,“
segir Ása en þess má geta að þótt
konur séu minnihluti starfsfólks hjá
Íslenska gámafélaginu þá er hlutfall
þeirra í stjórnunarstöðum hærra en
hjá fyrirtækinu í heild.
Jafnrétti að leiðarljósi
Meðalstarfs-
aldur hjá
Íslenska gáma-
félaginu er hár
sem segir mikið
um ánægju
starfsfólks með
vinnustaðinn og
starfsmenn tala
oft um að hjarta
þeirra slái grænt,
með vísun í
umhverfisvernd
og einkennislit
fyrirtækisins.
Íslenska gáma-
félagið var fyrsta
fyrirtækið á Ís-
landi til að hljóta
jafnlaunavottun
VR. Jafnrétti er
ávallt haft að
leiðarljósi í starfi
fyrirtækisins en
stærsta verkefnið
er að fjölga kon-
um í störfum sem
hingað til hafa
verið talin hefð-
bundin karlastörf.
6 KYNNINGARBLAÐ 2 4 . o K tó B e R 2 0 1 8 M I ÐV I KU DAG U R JAfNRéttI
2
4
-1
0
-2
0
1
8

0
4
:4
1
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
1
2
7
-0
5
C
0
2
1
2
7
-0
4
8
4
2
1
2
7
-0
3
4
8
2
1
2
7
-0
2
0
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A

F
B
0
6
4
s
_
2
3
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K