Fréttablaðið - 24.10.2018, Blaðsíða 48

Óvæntur
bandamaður
Ragnar Önundar-
son, fyrrverandi
bankastjóri
Iðnaðarbankans,
er sagður vera
nafna sínum Ragn-
ari Þór Ingólfssyni,
formanni VR, og fleiri
leiðtogum verkalýðshreyfingarinnar
innan handar í kjaraviðræðum. Er
bankamaðurinn fyrrverandi sagður
koma að hugmyndavinnu innan
verkalýðshreyfingarinnar fyrir
komandi baráttu en Ragnar hefur
verið iðinn við að tala máli hreyf-
ingarinnar á Facebook-síðu sinni.
Að sögn kunnugra hefur Þór Saari,
fyrrverandi þingmaður og banka-
ráðsmaður Seðlabankans, jafnframt
ráðlagt leiðtogunum um hin ýmsu
mál er varða kjaraviðræðurnar.
Rökin brostin
Vonir eru bundnar
við að peninga-
stefnunefnd
Seðlabankans
samþykki að
létta á inn-
flæðishöftunum
þegar nefndin kemur
saman í byrjun næsta mánaðar.
Ljóst þykir að upphaflegu rök-
semdir bankans fyrir höftunum
eru brostnar enda hefur vaxta-
munur við útlönd snarminnkað á
undanförnum misserum og gengi
krónunnar hríðfallið gagnvart við-
skiptamyntum sínum. Þannig sagði
Már Guðmundsson seðlabanka-
stjóri í mars að afnám haftanna
gæti leitt til mun hærra gengis sem
gæti aftur valdið skaða og óvissu.
Öllum ætti að vera ljóst að nú er
lítil hætta á slíku ofrisi krónunnar.
Binda vonir við
lífeyrissjóðina
Fjárfestar munu
fylgjast vel
með framgangi
skuldabréfaút-
boðs Heimavalla,
sem ætti að hefj-
ast í kjölfar uppgjörs
félagsins á morgun, en
með því hyggst leigufélagið endur-
fjármagna langtímaskuldir sínar.
Guðbrandur Sigurðsson forstjóri
og ráðgjafar félagsins hafa lagt ríka
áherslu á að fá stærstu lífeyris-
sjóði landsins til þess að taka þátt
í útboðinu en þátttaka sjóðanna
er talin forsenda þess að útboðið
heppnist vel. Ef það gengur ekki
upp sjá sumir hluthafar fáa aðra
kosti í stöðunni en að félagið verði
einfaldlega leyst upp.
Skotsilfur Moody’s lækkar lánshæfiseinkunn Ítala
Eva Magnúsdóttir
verkefnisstjóri
Jafnvægisvogar
FKA
Dagleg meðalvelta á verðbréfa-markaði hefur dregist saman um nærri 30% frá 2013.
Helsta ástæðan framan af var minnk-
andi velta á skuldabréfamarkaði, en
leiðrétt fyrir vísitölu neysluverðs
hafa skuldabréfaviðskipti það sem af
er ári ekki verið jafn lítil síðan 2000.
Ef skoðaðar eru tölur frá 2017 og það
sem af er 2018, hvort heldur sem er
í hlutabréfum eða skuldabréfum,
er samdrátturinn um 20% milli ára.
Líta má svo á að dagleg meðalvelta
skráðra verðbréfa á Íslandi sé einn
mælikvarði á viðskiptavilja mark-
aðsaðila. Fleiri viðskipti, og þar með
aukin velta, gefa til kynna fjölbreytt-
ari skoðanaskipti markaðsaðila, og
er auk þess einn mælikvarði á seljan-
leika. Markaðsverð endurspeglar því
undirliggjandi áhættu betur ef veltan
er meiri.
Eina árið frá 2013 þar sem veltan
jókst á milli ára í báðum verðbréfa-
flokkum var 2015, eða um 30%.
Nýfjárfesting erlendra aðila í verð-
bréfum var kraftmikil það ár, en
erlend nýfjárfesting nam um 60
milljörðum, um 90% af þeirri upp-
hæð fór í skuldabréf. Heildarupp-
hæð nýfjárfestingar minnkaði í 40
milljarða árið eftir, en þá fór að bera
meira á hlutabréfafjárfestingum.
Sama ár var tilkynnt um innflæðis-
höft á fjármagn sem áður hafði leitað
á skuldabréfamarkaðinn. Á fyrstu 8
mánuðum þessa árs leituðu aðeins
100 milljónir af erlendu innflæði inn
á skuldabréfamarkaðinn, á sama tíma
komu um 11 milljarðar inn á hluta-
bréfamarkaðinn. Ljóst er að verulega
hefur hægt á erlendu innflæði inn á
verðbréfamarkað.
Það er varla tilviljun að samdráttur
í erlendu innflæði hafi farið saman
með minnkandi veltu. Erlendar
rannsóknir benda til þess að velta sé
meiri á mörkuðum með erlent inn-
flæði. Það kann að skýrast af því að
eðli erlendra fjárfesta er annað en
innlendra. Stærstu fjárfestarnir hér á
landi eru lífeyrissjóðir sem hreyfa sig
mun sjaldnar en aðrir þegar kemur
að fjárfestingarákvörðunum. Þá
hafa sjóðirnir einbeitt sér í auknum
mæli síðastu misseri að erlendum
fjárfestingum og sjóðsfélagalánum,
sem dregur úr fjármagni sem leitar
á íslenskan verðbréfamarkað. Sam-
hliða hafa innlendir verðbréfa- og
fjárfestingasjóðir farið minnkandi.
Þetta hefur haft þau áhrif að velta
innlendra stofnanafjárfesta hefur
minnkað.
Hlutfall erlendra fjárfesta á hluta-
bréfamarkaði er tæplega 19% um
þessar mundir, en hlutfallið var rúm-
lega 25% árið 2017 eftir ágætis aukn-
ingu milli ára. Fór það hæst árið 2007
þegar hlutfallið var tæplega 39%, ekki
ósvipað og á Norðurlöndunum í dag.
Minnkandi hlutfall erlendra fjárfesta
hefur þannig dregið úr hlutfalli virkra
fjárfesta á markaðnum, samhliða
því sem stórir innlendir fjárfestir
hafa dregið úr viðskiptum sínum.
Þá hefur hlutabréfaeign almennings
lítið breyst frá 2010, þegar hlutfallið
minnkaði í 4,5%, en meiri virkni fylgir
oft á tíðum minni fjárfestum. Hlut-
fallið var rúmlega 13% að meðaltali
2002-2007. Minni velta á hlutabréfa-
mörkuðum getur þó einnig verið
birtingarmynd þess að dregið hafi úr
áhuga fjárfesta sökum lélegrar ávöxt-
unar. Uppgjör þó nokkurra fyrirtækja
hafa valdið vonbrigðum að undan-
förnu auk þess sem stærð hluta-
bréfamarkaðarins og fjöldi skráðra
fyrirtækja er umhugsunarefni. Margir
fjárfestar treysta sér aðeins til að eiga
ákveðið hlutfall í hverju fyrirtæki
sökum áhættu. Því er fyrir öllu að
fá fjölbreyttari fjárfestaflóru inn á
íslenskan verðbréfamarkað.
Fjölga þarf virkum fjárfestum ef
tryggja á eðlilega verðmyndun á fjár-
málamörkuðum hér á landi. Víða
erlendis er litið á aðkomu erlendra
fjárfesta sem styrkleikamerki – til
marks um traust þeirra á hagkerfinu.
Auk þess fylgir slíkum fjárfestum agi,
þar sem erlendir sjóðir starfa oftast
nær eftir ströngum fjárfestingarskil-
yrðum. Þannig getur aðkoma þeirra
stutt við framþróun fjármálakerfisins
hér á landi. Að sama skapi þarf að
leita leiða til virkja betur innlenda
fjárfesta. Banka- og fjármálakerfið
þarf að koma betur til móts við ein-
staka fjárfesta með lausnum sem
henta nýjum fjárfestingarveruleika.
Nánar verður fjallað um slíkar lausnir
í næstu greinum á vegum Kviku og
Júpíter.
Ragnar Dyer
framkvæmda-
stjóri Júpiter
Ávöxtunarkrafa ítalskra ríkisskuldabréfa rauk upp eftir að Moody’s lækkaði lánshæfiseinkunn landsins og hótaði að færa einkunnina niður í rusl-
flokk. Ákvörðun matsfyrirtækisins vakti mikla athygli í landinu, eins og sést á forsíðum allra helstu dagblaða Ítala, en sérfræðingar Moody’s gagnrýna
harðlega fjárlagafrumvarp ítölsku ríkisstjórnarinnar sem gerir ráð fyrir þrefalt meiri halla en leyfilegt er samkvæmt reglum ESB. NoRDicphotos/GEtty
Rétt' upp hönd ef þú vilt taka raunveruleg skref í átt að jafn-rétti. Þetta er einfaldlega ekki
komið og staðreyndin er sú að með
sama hraða þá verður fullu jafn-
rétti ekki náð í atvinnulífinu fyrr
en á næstu öld. Lög um kynjakvóta
í stjórnum fyrirtækja með yfir 50
starfsmenn voru sett 2010 og tóku
þau gildi 2013. Lögin gera ráð fyrir
því að hlutfall hvors kyns í stjórninni
skuli vera að minnsta kosti 40% í lok
ársins 2013. Eftir gildistöku laganna
var hlutfall kvenna orðið að 33% í
stjórnum fyrirtækja en hefur staðið
í stað síðan lögin tóku gildi. Lögin
hafa að auki lítil áhrif haft á stöðu
kvenna í framkvæmdastjórnum
eins og vonir stóðu til og sem dæmi í
félögum sem eru skráð á hlutabréfa-
markað eru konur í framkvæmda-
stjórnum einungis 25%.
Til þess að bregðast við þessari
stöðnun hleypti FKA af stokkunum
verkefninu Jafnvægisvoginni í sam-
starfi við velferðarráðuneytið, Delo-
itte, Sjóvá, Morgunblaðinu og Pipar\
TBWA. Er markmiðið með verkefn-
inu að auka á jafnvægi kynja í efsta
lagi stjórnunar fyrirtækja í íslensku
viðskiptalífi með það að markmiði
að árið 2027 verði hlutfallið á milli
kynja 40/60 í framkvæmdastjórnum.
Í anda markmiða Jafnvægisvogar
framleiddi auglýsingastofan Pipar\
TBWA metnaðarfullt myndband
sem tók flugið á samfélagsmiðlunum
í síðustu viku. Myndbandið lýsir
mýtunni sem byggir á því að konur
séu ekki nægilega vel menntaðar,
þær hafi ekki reynslu og séu tregar
að rétta upp hönd og taka ábyrgð.
Konur hafa rétt upp hönd í mörg ár
og hjá FKA eru listar þar sem fjöldi
kvenna hefur lýst sig reiðubúna að
koma fram í fjölmiðlum og taka sæti
í stjórnum. Myndbandinu Rétt' upp
hönd er ætlað að vekja athygli á upp-
réttum höndum kvenna.
Mælaborð jafnréttis verður kynnt
á ráðstefnu FKA og samstarfsaðila
þann 31. október næstkomandi á
hótel Nordica. Karlar eru sérstak-
lega hvattir til að koma og taka þátt
í umræðunni um eitt mikilvægasta
málefni framtíðar, jafnrétti.
Rétt' upp hönd strákar
Í félögum sem eru
skráð á hlutabréfa-
markað eru konur í fram-
kvæmdastjórn einungis 25%.
Virkum fjárfestum fækkar
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
✿ Dagleg meðalvelta
(í milljörðum kr.)
1,0 1,2 1,6 2,2 2,5 2,0
7,4 6,2 8,0 5,9 5,0 4,0
8,4
7,4
9,6
8,1
7,5
6,0
n Skuldabréf n Hlutabréf
2 4 . o k t ó b e R 2 0 1 8 M I Ð V I k U D A G U R10 markaðurinn
2
4
-1
0
-2
0
1
8
0
4
:4
1
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
1
2
6
-F
2
0
0
2
1
2
6
-F
0
C
4
2
1
2
6
-E
F
8
8
2
1
2
6
-E
E
4
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
6
4
s
_
2
3
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K