Tímarit Máls og menningar - 01.09.2013, Blaðsíða 81

Vo n n e g u t o g é g
TMM 2013 · 3 81
á Bókmenntahátíð. Hann afþakkaði boðið kurteislega í vélrituðu bréfi.
Þar stóð meðal annars: „I am honored by the invitation to take part in the
literary festival there in September -- and especially so since it comes from
the most literate nation on the planet.“ Undir var hans fræga undirskrift sem
hann hefur sagt að geymi meðal annars teikningu af rassinum á sér. 
Skömmu síðar fréttum við að eiginkona hans Jill Krementz, sem var ljós-
myndari, hefði fallist á að vera með ljósmyndasýningu hérlendis um svipað
leyti og Bókmenntahátíð var. Við sáum strax að þarna var komið færi til
að herja aftur á skáldið. Eftir að hafa komist yfir símanúmer Vonneguts
settumst við Thor saman á skrifstofu mína hjá Almenna bókafélaginu og
hringdum. Thor hafði orð fyrir okkur en ég var í hlutverki hins glaða og
uppveðraða félaga. Í stuttu máli sagt tókst Thor þarna að fá skáldið til að
endurskoða hug sinn og ákveða að koma. Thor átti oft eftir að vísa til þessa
atburðar síðar með þeim orðum að við værum góðir saman en það bar vott
um nokkurt örlæti af hans hálfu. Á endanum fór svo að eiginkona Vonneguts
hætti við að koma til Íslands. Örlögin höguðu því þannig að hann kom einn.
Brasið við að ná Vonnegut til landsins endurspeglaðist á öllum vígstöðvum
og stjórnarmenn stóðu oft í ströngu. Það að bjóða höfundum á svona hátíð
minnir dálítið á laxveiði þar sem þeir stærstu slíta oft svona um það bil
þegar maður telur sig vera að landa þeim. Að þessu sinni bar þó vinna okkar
ríkulegan árangur og margir öndvegishöfundar komu á hátíðina 1987 sem svo
aftur gerði að verkum að hún skapaði sér nafn og festi sig í sessi. Þarna var
Isabel Allende sem var mikil stjarna á þessum tíma, ung og fögur. Einnig hin
öfluga Fay Weldon sem var á hátindi vinsælda sinna þá og sjarmörinn Alain
Robbe-Grillet, faðir nýju frönsku skáldsögunnar, svo að nokkur séu nefnd.
Einar Már Guðmundsson rithöfundur fór með mér út á völl að sækja
Vonnegut. Gísli Kristjánsson sem nú flytur okkur stundum sönglandi fréttir
frá Noregi var á þessum tíma blaðamaður á DV og var mættur ásamt ljós-
myndara. Við leyfðum myndatökuna með þeirri ólund sem okkur fannst við
hæfi miðað við að við vorum með stjörnu í okkar hópi og myndin hafnaði á
forsíðu þennan dag.
Einkabíll minn þessum tíma var það mikil drusla að ég hafði fengið lánaðan
bíl foreldra minna af gerðinni Chevrolet Malibu frá um það bil 1980 og í honum
var brunað í bæinn. Vonnegut reyndist hinn þekkilegasti maður og ég man að
hann sagði á leiðinni til Reykjavíkur að landslagið minnti sig á Galapagos en
skáldsaga hans með því nafni hafði komið út tveimur árum áður. Ég hafði
ekki enn lesið söguna þannig að greindarleg athugasemd af minni hálfu var
útilokuð. Ég var líka í fyrsta skipti að heyra enskumælandi mann bera orðið
fram en áherslan er á annað atkvæðið sem gerir orðið dálítið fjarrænt í eyrum
Íslendings sem talar menntaskólaensku og hugsar Gala-pagos.
Einar Már, sem á þessum tíma var gefinn út af Almenna bókafélaginu,
eins og Vonnegut, ræddi líka við höfundinn á sinni ágætu ensku. Sjónvarps-
viðtal Einars við Vonnegut fyrir Ríkisútvarpið seinna í vikunni átti eftir að