Ófeigur - 01.05.1946, Side 33

XXVII.
Eitt af því sern þjáir frjálst félagslíf á íslandi er sam-
dráttur stjórnarvaldsins í Reykjavík og valdarýrnun
byggðanna. Heimflutningur búnaðarmálasjóðs í byggð-
irnar er einn þáttur í eflingu sveitavaldsins. Rétt mynduð
bændasamtök auka sjálfstæði héraðanna, en fjötruð sam-
tök auka ósjálfstæði þeirra. Þar sem eg hefi fyrstur manna
og með nokkurri elju beitt mér fyrir frjálsum bændasam-
tökum, liggur í augum uppi, að eg get ekki fallizt á neina
þá tillögu um málið, sem gengur í þá átt að gera bændur
ánauðuga í staðinn fyrir að^era þá frjálsa. Á komandi ár-
um verða framtakssamir bændur að brjótast undan oki
svokallaðra forráðamanna, sem ekki bera skyn á einföld-
ustu atriði réttmyndaðra stéttarsamtaka, og eru nú valdir
að sundrung og algerðu réttleysi bænda í tekjumálum
þeirra.
Að lokum skal vikið að því hver verða myndu forlög
íslenzkra bændasamtaka, ef Bjarni Ásgeirsson og Ólafur
fónsson gætu einir ráðið urn þau mál. Bændur yrðu þá
í verðlagsmálum sínum í þrennum fjötrum. Stéttarsam-
band þeirra væri deild í Búnaðarfélagi íslands og fengi
starfsfé og félagsmannagjöld frá búnaðarmálasjóði. Fyrsti
fjöturinn er í Búnaðarfélagi íslands. Það er algerlega háð
Álþingi og ríkisstjórn. Þegar ræktunarlögin voru sett 1923
tók Alþingi stjórn félagsins í sínar hendur. Síða-n setti
Alþingi Steingrím Steinþórsson sem framkvæmdastjóra
félagsins. Hvorttveggja var gert að skilyrði fyrir fjárveit-
ingu til félagsins. Ekkert félag í landinu nema þetta eina,
er svo háð ríkisvaldinu að Alþingi setji því beinlínis stjórn
og framkvæmdastjórn. Þar sem Búnaðarfélag Íslands er
algerlega liáð hverri ríkisstjórn má nærri geta, að núver-
andi stéttarsamband, sem er deild í félaginu, fylgir móð-
urskipinu. Ef stéttarsambandið á svo að biðja ríkisstjórn-
ina um fé í verkfallssjóð sinn, þá er þrefaldur lás fyrir
frelsi bændasamtakanna.
Gagnstætt þessu hefi eg frá upphafi þessarar umræðu
lagt til að bændur í hverju héraði mynduðu sitt kaup-
kröfufélag, greiddu sjálfir sín félagsgjöld, eins og fólk