Morgunblaðið - 14.05.2019, Blaðsíða 16

16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. MAÍ 2019
Húðfegrun ehf | Vegmúli 2 | Sími 533 1320 | www.hudfegrun.is
Tímapantanir í síma 533 1320
Við tökumvel ámóti ykkur í Vegmúla2
Heildrænar
húðmeðferðir
fyrir þig
Laserlyfting
Húðþétting
Fitueyðing
Dermapen
Húðslípun
EES-samningurinn
hefur reynst Íslend-
ingum afskaplega vel.
Án hans væru kjör
okkar allra lakari og
ungt fólk með tölu-
vert færri tækifæri á
boðstólum.
Ákveðnum hópi hér á
landi þykir samning-
urinn hins vegar ekki
nógu mikilvægur,
helst vegna þess að
þeim finnst það ekki þess virði að
taka á móti þeim reglugerðum
sem honum fylgja. Þá er líka ann-
ar hópur til sem finnst erfiðara að
hlúa að sérhagsmunum á meðan
samningurinn er í gildi. Sitt sýnist
hverjum.
Nú þegar 25 ár eru liðin frá því
að EES-samningurinn tók gildi
höfum við Íslendingar innleitt
margar reglugerðir frá Evrópu-
sambandinu. Mörgum finnst þær
vera óspennandi og íþyngjandi, en
þegar upp er staðið hafa þær
reynst mikilvægar til að stuðla að
meiri sanngirni og
samkeppni í við-
skiptum í Evrópu.
Hinn margrómaði
þriðji orkupakki er
dæmi um slíkt reglu-
verk. Allir hafa heyrt
hans getið, en trúlega
hafa fáir sett sig vel
inn í það um hvað
hann snýst og hvaða
tilgangi hann þjónar. Í
rauninni eru orku-
pakkarnir EES-
reglugerðir ætlaðar til
að bæta samkeppni og auka neyt-
endavernd og gagnsæi á orku-
markaði Evrópu. Við höfum nú
þegar innleitt tvo slíka pakka með
þeim ávinningi að orkumál hafa
orðið umtalsvert neytendavænni
hér á landi. Nú er komið að þeim
þriðja og hann snýst í megin-
dráttum um að stofna sameigin-
lega eftirlitsstofnun orkumála á
innri markaðinum. Stofnun sem
Íslendingar heyra ekki undir skv.
ákvæðum EES-samningsins. And-
stæðingar Evrópusamstarfs hafa
látið þetta trufla sig og gera sitt
besta til að gera Evrópusam-
bandið tortryggilegt í augum al-
mennings.
EES-reglugerðir eru auðvitað
ekki yfir gagnrýni hafnar og það
er eðlilegt að fram komi spurn-
ingar sem varða t.d. orkuöryggi
og sjálfstæði. Þessum spurn-
ingum hefur þó ítrekað verið
svarað af okkar fremstu sérfræð-
ingum. Í öllum þeim svörum hef-
ur meðal annars komið fram að
ekkert framsal á valdi eigi sér
stað, að reglugerðin feli í sér
ávinning fyrir Íslendinga og að
hún stuðli ekki að neinum breyt-
ingum á eignarhaldi orkufyrir-
tækja.
Það er hér sem popúlisminn
skín skærast, en það er í eðli hans
að gera sérfræðingana sjálfa tor-
tryggilega og sá þannig efasem-
dafræjum. Í þessu tilfelli eru sér-
fræðingar víst útsendarar
Evrópusambandsins, ef marka má
umræðuna á Facebook-hópnum
„Orkan okkar“, og þannig fær
áróður þeirra sem standa gegn
orkupakkanum að njóta sín sama
hverjar mótbárurnar kynnu að
vera.
Þegar öllu er á botninn hvolft
situr eftir ein spurning. Snýst
þetta raunverulega um þriðja
orkupakkann? Er hugsanlegt að
orkupakkinn, eins óspennandi og
hann er, sé notaður sem tól til að
grafa undan trausti á EES-
samningnum og öðru alþjóða-
samstarfi? Það er útlit fyrir að
þriðji orkupakkinn, rétt eins og
aðrar EES-tilskipanir, verði sam-
þykktur á Alþingi. En gæti verið
að skaðinn verði þá þegar skeður
er kemur að áliti almennings á
Evrópusamstarfinu? Kynni and-
stæðingum orkupakkans þá að
hafa tekist ætlunarverkið eftir allt
saman; að stilla Evrópusinnum og
öðrum þeim sem aðhyllast EES-
samninginn upp sem einhvers
konar hugleysingjum?
Sama hvað veldur þá eru hættu-
merkin kunnugleg. Við sáum
hvernig fór fyrir Bandaríkjamönn-
um með Trump, Ungverjum með
Orbán, Bretum með Brexit og svo
framvegis. Niðurstöður sem rekja
má til þess þegar hinn almenni
borgari vanmat þá sem hræddir
voru. Þar kaus hrædda og ein-
angrunarsinnaða fólkið framtíðina
fyrir yngstu kynslóðirnar, sem
höfðu tapað trúnni á stjórnmálum
og mættu þess vegna ekki á kjör-
stað, með ömurlegum afleiðingum.
Ég legg til að við lærum af mis-
tökum þessara þjóða og van-
metum ekki mátt þeirra sem ala á
einangrun og afturhaldi. Gælum
ekki við hugsjónir þeirra sem vilja
grafa undan trausti á mikilvæg-
ustu viðskiptasamningum þjóð-
arinnar.
Eftir Geir Finnsson
Geir Finnsson
»Er hugsanlegt að
orkupakkinn, eins
óspennandi og hann er,
sé notaður sem tól til að
grafa undan trausti á
EES-samningnum og
öðru alþjóðasamstarfi?
Höfundur er formaður
Ungra Evrópusinna.
geir@youth.is
Grafið undan trausti
Góðir stjórnar-
hættir fyrirtækja hafa
verið í brennidepli á
síðustu árum sem
áhrifaþættir í árangri
og umhverfisvitund.
Samkeppnishæfi
þjóða felst meðal ann-
ars í skilvirkni fyrir-
tækja og stofnana þar
sem góðir stjórnar-
hættir ýta undir ögun og víðari
sjónarhorn og styrkja þannig
starfsemina til skemmri og lengri
tíma. Verklag við skipan í stjórnir
hefur verið að taka nokkrum
breytingum á síðustu misserum
með tilkomu svokallaðra tilnefn-
inganefnda. 15 af 18 fyrirtækjum í
Kauphöll Íslands hafa skipað til-
nefninganefndir, sem hafa það
hlutverk að gera tillögu að stjórn-
armönnum með hliðsjón af æski-
legri samsetningu stjórnar, vænt-
ingum til þekkingar, reynslu, kyns
og aldurs stjórnarmanna. Það er
síðan í höndum hluthafa að kjósa
þá stjórnarmenn sem þeir treysta
best til að setu í stjórn, byggt á
faglegri forvinnu tilnefninganefnd-
anna.
En hvað hefur breyst með til-
komu tilnefninganefndanna? Hafa
þær næga yfirsýn og tengsl til
þess að raða saman heppilegustu
einstaklingunum? Er hægt að
styðja við starf þeirra og tryggja
þeim aðgengi að stærri og breiðari
hóp mögulegra stjórnarmanna?
Kynjahalli í stjórnum verður
vandamál fortíðarinnar
Um nokkurn tíma hefur verið í
undirbúningi að setja upp rafrænt
markaðstorg þar sem stjórnar-
menn geta skráð sig inn með
helstu upplýsingum um reynslu og
þekkingu. Markaðstorgið er hugs-
að sem samfélagslegt verkefni án
arðsemishugsunar. Verkefnið
spratt upp af lítilli hugmynd sem
kviknaði í útskrift úr diplomanámi
í góðum stjórnarháttum fyrir
tveimur árum. Nú er verkefnið að
taka á sig mynd og stefnt að því
að fá sem flesta starfandi og verð-
andi stjórnarmenn til að skrá sig á
markaðstorgið þar sem hægt verð-
ur að leita að þeim á grundvelli
reynslu, þekkingar, kyns og ald-
urs. Þannig getum við búið til öfl-
ugan vettvang fyrir tilnefninga-
nefndir, hluthafa, stjórnvöld og
aðra hagaðila til að finna stjórn-
armenn á grundvelli þeirra skil-
yrða sem skipta mestu máli fyrir
hvert fyrirtæki. Markaðstorgið
mun skapa tækifæri fyrir þá sem
ekki hafa persónuleg tengsl á
markaðnum til að koma sér á
framfæri á faglegum forsendum,
m.a. þá sem hafa stundað nám og
störf erlendis í lengri tíma. Mark-
aðstorgið getur ýtt undir sýnileika
hæfra kvenna í stjórnir, þar sem
við eigum mikið af vel menntuðum
konum með mikla reynslu og því
ástæðulaust að lifa við óheppilegan
kynjahalla í stjórnum fyrirtækja.
Það er von okkar sem stöndum
að rafræna markaðstorginu að
hugmyndin og frumkvæðið verði
til góðs og hjálpi við að draga
fram í dagsljósið frábæra ein-
staklinga sem bætt geta störf
góðra, vaxandi og sterkra fyrir-
tækja.
Eftir Huldu Ragn-
heiði Árnadóttur og
Jónatan Smára
Svavarsson
» Til að auka skilvirkni
og þar með sam-
keppnishæfi Íslands
sem þjóðar, spila rétt
skipaðar stjórnir lykil-
hlutverk.
Hulda Ragnheiður er fram-
kvæmdastjóri Náttúruhamfaratrygg-
inga Íslands. Jónatan Smári er fram-
kvæmdastjóri Þróunarfélags Íslands.
Bæði eru með diploma í góðum
stjórnarháttum frá HÍ.
Hulda Ragnheiður
Árnadóttir
Jónatan Smári
Svavarsson
Áhrif góðra stjórnarhátta á samkeppnishæfi þjóða
Það bærðist margt
um í huga mínum er
ég las leiðara Morg-
unblaðsins frá 18.
mars sl. „Slökkt á
heilu landi“ og fjallar
annars vegar um
sósíalisma, sem boð-
aður sé hér á landi
allsnægtanna og sósí-
alisma, sem stjórn-
völd reka í Venesúela
í landi, sem var einu
sinni meðal þeirra ríkustu í Suður-
Ameríku. Þar ríkir nú örbirgð og
fólk jafnvel leitar sér viðurværis á
öskuhaugum. Og vegna hvers er
nú verið að bendla okkur við sósí-
alisma? Trúlega þykir svo vera
vegna þess að lægst launaða fólkið
hefur vart ofan í sig og á vegna af-
stöðu ríkisvaldsins til þessara hópa
og sanngjarnt útspil verkalýðs-
hreyfingarinnar einmitt því að fara
fram á að þetta fólk geti lifað af
launum sínum og þar á ég við að
ekki er verið að biðja um milljónir
á mánuði heldur nokkrar krónur
til að geta lifað af mánuðinn en
ekkert bruðl á meðan milljóna-
mæringarnir velta sér upp úr
auðnum líkt og gerðist hjá Madúró
forseta. Í fyrrnefnd-
um leiðara er líka tal-
að um borg eina í
Venesúela, sem varð
fyrir miklum óeirðum
og gripdeildum fólks
úr verslunum sökum
rafmagnsleysis en það
hafði búið við langvar-
andi skort á mat-
vælum, lyfjum og ann-
arri nauðsynjavöru og
greip tækifærið trú-
lega ekki að ástæðu-
lausu þar sem það lif-
ir við mikinn skort.
Það er þetta sem gerist í landi
eins og hjá Madúró og fylgifiskum
hans og lágstéttafólkið skilið eftir í
hreysum og án mannsæmandi lífs-
viðurværis. Ég get fallist á að
kalla þetta sósíalisma.
En hvað um Ísland?
Samt finnst mér það nokkuð
djarft af leiðarahöfundi að kalla
það sósíalisma hér í landi alls-
nægtanna þó að láglaunafólk berj-
ist fyrir hærri launum og betri
lífskjörum því það á það svo sann-
anlega skilið. Trúlega getur leið-
arahöfundur verið mér sammála
um að ekki viljum við að eins fari
fyrir Íslandi og Venesúela þó að
það yrði kallað í nafni kapítalism-
Eftir Hjörleif
Hallgríms
Hjörleifur Hallgríms
framkvæmdastjóri
Áhugaverður leið-
ari í Morgunblaðinu