Morgunblaðið - 16.05.2019, Blaðsíða 24

24 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. MAÍ 2019
Smiðjuvegur 10, 200 Kópavogur - Sími 588 60 70
hitataekni.is
– sjö viftur í einni
Ein sú hljóðlátasta á markaðinum (17-25 dB)
Valin besta nýja
vara ársins,
Nordbygg 2016
Sjálfvirk, raka-og hitastýring, fer sjálfkrafa í gang þegar
ljós eru kveikt eða við hreyfingu í rými.
Klimat K7 er fjölnota vifta, þróuð og
framleidd í Svíþjóð.
BAKARÍ / KAFFIHÚS / SALATBAR
Sunnumörk 2, Hveragerði, sími 483 1919, Almar bakari • Opið alla daga kl. 7-18
SÉRBAKAÐfyrir þig
SALATBAR
ferskur allan
daginn
bílar á dag í febrúar árið 2011 en
165.020 bílar í febrúar sl. Það er
aukning um 43 þúsund bíla.
Stóra myndin í samgöngumálum á
höfuðborgarsvæðinu á síðustu árum
virðist því vera sú að þrátt fyrir
fjölgun farþega hjá Strætó hafi hlut-
fall farþega í öllum ferðum lítið
breyst. Þá einkum vegna stórauk-
innar bílaumferðar. Sterk fylgni er
milli umferðar og hagvaxtar.
Hlutfallið náð hámarki
Guðmundur Heiðar Helgason,
upplýsingafulltrúi Strætó, segir að-
spurður að kannanir á ferðavenjum
bendi til að hlutfall fólks sem notar
Strætó daglega hafi náð hámarki. Þá
miðað við núverandi aðstæður.
„Þessi hlutföll virðast haldast
nokkuð stöðug. Það má velta því
fyrir sér hvort við séum komin á það
stig að þurfa frekari uppbyggingu
innviða til að fá fleiri um borð. Þá til
dæmis með forgangi í umferðinni.
Farþegar Strætó eru yfirleitt lengur
á leiðinni í núverandi kerfi. Það er
erfitt að keppa við það,“ segir Guð-
mundur Heiðar og bendir á að far-
þegum Strætó hafi fjölgað í ár.
Þannig hafi 3,109 milljónir far-
þega ferðast með Strætó fyrstu þrjá
mánuði ársins, eða rúmlega 200 þús-
und fleiri farþegar en sömu mánuði í
fyrra. Þetta séu ríflega 100 þúsund
fleiri farþegar en áætlað var.
Fjallað er um hlutfallslegan fjölda
strætófarþega í umferðinni í nýrri
skýrslu verkfræðistofunnar Eflu,
Almenningssamgöngur: Hvaða
þættir skipta máli á höfuðborgar-
svæðinu? sem styrkt var af Rann-
sóknarsjóði Vegagerðarinnar. Við-
fangsefnið var að skoða leiðir til að
bæta núverandi kerfi almennings-
samgangna á höfuðborgarsvæðinu
og til að auka notkunina.
Þar er fjallað um áðurnefndar
kannanir Gallup á ferðavenjum, auk
þess sem bætt er við niðurstöðum
viðhorfskönnunar sem Maskína
gerði á ferðavenjum vorið 2018.
Lægra hlutfall en 2016-2017
Skýrsluhöfundar benda á að um
20% íbúa höfuðborgarsvæðisins noti
Strætó einu sinni eða oftar í mánuði.
Það sé sambærilegt og aðrar ferða-
venjukannanir gefi til kynna árið
2018. Það sé hins vegar lægra hlut-
fall en árin 2016-2017.
Meðal annarra niðurstaðna er að
búseta innan höfuðborgarsvæðisins
hafi markverð áhrif á ferðavenjur.
Notkun almenningssamgangna sé
mest hjá þeim sem búa í Reykjavík
vestan Elliðaáa. Þá sé notkunin
meiri eftir því sem fleiri leiðir
Strætó eru í göngufæri við heimili.
Bílaeign er sögð hafa áhrif. Þann-
ig séu almenningssamgöngur mest
notaðar af fólki sem ekki á bíl.
Fram kemur í skýrslunni að hlut-
fall farþega með Strætó hafi lækkað.
„Strætó hefur látið framkvæma
ferðavenjukannanir árlega innan
höfuðborgarsvæðisins þar sem spurt
er um notkun Strætó. Í þeim könn-
unum er spurt hversu oft íbúar nota
almenningssamgöngur. Þegar kann-
anir frá 2011 til 2018 eru skoðaðar
[sjá neðra grafið], þá gefa niður-
stöður til kynna að dregið hefur úr
hlutfalli íbúa sem nota almennings-
samgöngur reglulega (oftar en 1
sinni í mánuði) á síðasta ári (2018)
eftir að notkun jókst talsvert frá
2013 til og með árinu 2017. Mældist
hlutfall þeirra sem nota Strætó oftar
en 1 sinni í mánuði 29-34% árin 2016-
17 en lækkaði í 21-26% árið 2018,“
segir þar orðrétt um þróunina.
Daði Baldur Ottósson, einn
skýrsluhöfunda Eflu, segir hér
stuðst við ferðavenjukannanir
Gallup fyrir Strætó og svo könnun
Maskínu fyrir Eflu 2018.
Rúmlega 1.300 manns, 18-75 ára,
tóku þátt í könnun Maskínu
Í skýrslunni er hins vegar ekki
getið um nýjustu könnun Zenter í
vor en hlutfall farþega sem nota
Strætó vikulega er þar eilítið hærra,
eða 5%, sem áður segir.
Tvöfalda átti hlutfallið
Haustið 2011 var undirrituð vilja-
yfirlýsing af hálfu innanríkis-
ráðuneytisins, fjármálaráðuneyt-
isins, Vegagerðarinnar og Samtaka
sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
um 10 ára tilraunaverkefni um að
efla almenningssamgöngur á höfuð-
borgarsvæðinu. Meðal markmiða
var að „tvöfalda a.m.k. hlutdeild al-
menningssamgangna í öllum ferðum
sem farnar eru á höfuðborgar-
svæðinu á samningstímanum“.
Benda áðurnefndar niðurstöður
til að þetta sé enn fjarlægt markmið.
Þrefalda á hlutfallið
Meðal markmiða borgarlínu er að
árið 2040 verði 12% ferða á svæðinu
farin með almenningssamgöngum.
Fram kom í Morgunblaðinu í
fyrra að ferðavenjukönnun Gallup
bendi til að hlutfall strætisvagna í
öllum ferðum á höfuðborgarsvæðinu
hafi haldist stöðugt á öldinni. Það
hafi þannig verið um 4% árin 2002,
2011, 2014 og 2017. Fyrsta könnunin
var gerð í febrúar 2002 en hinar
þrjár að hausti. Veðurfar er meðal
þess sem getur haft áhrif á niður-
stöður slíkra kannana á Íslandi.
Notkun Strætó samkvæmt ferðavenjukönnunum 2010 til 2019
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
➜ Þrisvar í viku eða oftar
➜ Einu sinni í mánuði til tvisvar í viku
➜ Sjaldnar en einu sinni í mánuði eða aldrei
nóv. feb. júlí nóv. feb. júlí sept. des. feb. júlí des. feb. mars júlí des. feb. júlí des. mars júlí des. maí mars júlí des. apríl
2010 2017 20192011 20182015 201620142012 2013
Apríl
2019
AB 31108
5 HLEMMUR
TRÆTÓ
*Með einni ferð er átt við staka ferð en ekki ferð fram og til baka
Hversu margar ferðir* fórst þú með Strætó að meðaltali sl. 12 mánuði?
Heimild: Skýrsla Zenter fyrir Strætó, apríl 2019
Daglega, 5%
3-6 sinnum
í viku, 4%
1-2 sinnum í
viku, 4%
1-3 sinnum í
mánuði, 7%
Sjaldnar en
1 sinni í
mánuði, 33%
Aldrei, 47%
Hlutfall strætó hefur lítið breyst
 Kannanir benda til að hlutfall fólks á höfuðborgarsvæðinu sem tekur strætó daglega haldist í 3-5%
 Upplýsingafulltrúi Strætó segir tölurnar vitna um þörfina fyrir nýja innviði fyrir strætisvagna
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Hlutfall fólks á höfuðborgarsvæðinu
sem tekur strætó vikulega eða oftar
jókst lítillega í vor eftir að hafa farið
lækkandi síðustu misseri.
Einn af hverjum tuttugu íbúum á
svæðinu tekur strætisvagn daglega.
Þetta má lesa
úr könnunum
sem unnar hafa
verið fyrir Strætó
bs. frá árinu 2010.
Benda síðustu
kannanir til að
hlutfall fólks sem
tekur strætó dag-
lega hafi verið 5%
í könnun Zenter í
vor en 4%, 3% og
2% í könnunum
Gallup í fyrra. Þá hefur hlutfall fólks
sem tekur strætó 3-6 sinnum í viku
verið 3%-4% á sama tímabili.
Meirihlutinn tekur ekki strætó
Á sama tímabili hefur hlutfall
fólks sem tekur strætó 1-3 sinnum í
mánuði sveiflast frá 13%, 7%, 11%
og 7% á tímabilinu. Þá hefur saman-
lagt hlutfall þeirra sem taka strætó
sjaldnar en einu sinni í mánuði, eða
aldrei, verið 73%, 82%, 80% og 80% í
þessum könnunum. Sjá má niður-
stöðurnar í töflu hér til hliðar.
Síðustu ár hefur umferð aukist
mikið á höfuðborgarsvæðinu. Má
þar nefna að summa meðalumferðar
á höfuðborgarsvæðinu var 122.063
Guðmundur Heiðar
Helgason
Ferðavenjukannanir Strætó 2011 til 2018
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2018 2018
Aldrei 57% 53% 55% 53% 53% 44% 36% 48% 56% 49%
Sjaldnar en 1 sinni í mán. 22% 25% 25% 25% 23% 27% 29% 26% 24% 32%
1-3 sinnum í mánuði 6% 8% 7% 7% 8% 13% 15% 13% 11% 10%
1-2 sinnum í viku 3% 5% 4% 5% 5% 4% 7% 5% 4% 3%
3-6 sinnum í viku 4% 3% 2% 5% 4% 5% 6% 4% 3% 3%
Daglega 8% 6% 7% 5% 7% 7% 5% 4% 3% 3%
Ferðavenjukannanir gerðar af Gallup
Hversu margar ferðir fórst þú með Strætó að meðaltali sl. 12 mánuði?
Könnun Maskínu fyrir EfluHeimild: Efla