Morgunblaðið - 16.05.2019, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. MAÍ 2019
Aukin þjónusta
við leigjendur
Hjá Heimavöllum viljum við þjónusta
viðskiptavini okkar sem best og leitum
sífellt leiða til að auka við þá þjónustu sem
í boði er. Það er okkur því mikil ánægja
að tilkynna um eftirfarandi nýjungar:
Leigutrygging fyrir leigutaka
Heimavellir bjóða nú leigutryggingu fyrir leigjendur í samstarfi við
Sjóvá-Almennar tryggingar hf. Um er að ræða nýja tryggingu frá
Sjóvá og munu Heimavellir sjá um sölu hennar til leigjenda sinna.
Fram að þessu hafa Heimavellir einungis tekið við bankaábyrgðum
og reiðufé til tryggingar leigusamninga en frá 1. maí 2019 gefst
leigjendum kostur á þessari leið til viðbótar.
Það er von okkar hjá
Heimavöllum að með
þessum valkosti verði
auðveldara fyrir fólk að
komast í öruggt og gott
leiguhúsnæði.heimavellir.is
Þannig vinna þrjú fyrirtæki að
rannsóknum og skipulagsbreyt-
ingum vegna hugmynda um bygg-
ingu vindorkugarða í Dölum og
Reykhólasveit. Tvö þeirra, EM-Orka
ehf. sem hyggst reisa 130 MW vind-
orkugarð í landi Garpsdals við Gils-
fjörð og Storm Orka sem hyggst
reisa og reka 80-130 MW vindorku-
garð í landi Hróðnýjarstaða við
Hvammsfjörð, hafa hafið umhverfis-
matsferli. Landeigendur Sólheima í
Laxárdal og fjárfestar vinna að
skipulagsbreytingum með það í huga
að þar verði hægt að reisa vindorku-
garð með allt að 150 MW uppsettu
afli.
500 MW á vesturhluta landsins
„Við finnum fyrir auknum áhuga á
vindorku og nokkrir aðilar hafa nú
þegar leitað til okkar varðandi teng-
ingu virkjana við flutningskerfi okk-
ar á Vesturlandi,“ segir Steinunn
Þorsteinsdóttir, upplýsingafulltrúi
Landsnets. Hún getur ekki upplýst
hverjir það eru en segir að þessa
dagana sé verið að fara yfir stöðuna
og áætlanir fyrirtækjanna ásamt
mögulegri þörf á styrkingum á flutn-
ingskerfinu og þeim takmörkunum
sem í því eru.
„Þeir aðilar sem hafa verið í sam-
bandi við okkur hafa verið upplýstir
um að á þeim stað í flutningskerfinu
sem fyrirhuguð virkjanir þeirra yrðu
tengdar er einungis ein flutningslína
til staðar og eru núverandi aðstæður
þannig að verulegar takmarkanir
eru á flutningi raforku. Einungis er
til staðar hámarks ónotuð flutnings-
geta upp á um 85 MW afl [...]“ segir
Steinunn.
Stærð þessara þriggja vindorku-
garða getur orðið allt að 410 MW.
Sömu takmarkanir á tengingu eiga
við um allar nýjar virkjanir á þessu
svæði, þar á meðal vatnsaflsvirkj-
anir. Unnið er að undirbúningi að
minnsta kosti tveggja slíkra. Hval-
árvirkjun á Ströndum er í orkunýt-
ingarflokki rammaáætlunar með 55
MW afl og Austurgilsvirkjun í Ísa-
fjarðardjúpi er í orkunýtingarflokki
samkvæmt óafgreiddri tillögu verk-
efnisstjórnar 3. áfanga rammaáætl-
unar með 35 MW afl.
Ef allar þessar hugmyndir verða
að veruleika er þörf á tengingu 500
MW afls inn á veikburða kerfi sem
aðeins getur bætt við sig 85 MW,
samkvæmt mati Landsnets.
Landsneti er samkvæmt raf-
orkulögum skylt að tengja við flutn-
ingskerfið alla þá sem eftir því sækj-
ast. Eru allar líkur á því að
fyrirtækið þurfi að beita undantekn-
ingarákvæði laganna og synja flest-
um þeim sem óska eftir tengingu á
þessu svæði um aðgang, allavega
tímabundið. Landsnet er að meta þá
kosti sem eru líklegastir til að mæta
aukinni þörf um flutning á þessu
svæði. Ljóst er að það muni taka
tíma og kalla á verulega fjárfest-
ingu.
Vindorkan hefur þann ókost að
hún er óstöðug eins og vindurinn
sem hún verður til úr. Þurfa ný vind-
orkuver eða viðskiptavinir þeirra að
semja við önnur orkuframleiðslufyr-
irtæki um að útvega jöfnunarorku til
að tryggja notendum stöðuga orku.
Vindorkan fer best með vatnsafli
sem grundvallast á miðlun og því er
Landsvirkjun í yfirburðastöðu í slík-
um samningum.
Landsnet bendir á að aukin fram-
leiðsla á orku með vindaflsvirkjunum
muni reyna verulega á kerfis-
stjórnun. Íslenski raforkumarkaður-
inn sé nú um stundir illa í stakk bú-
inn til að takast á við breytilega
framleiðslu, eins og vindorku.
Mikil gerjun er í beislun
 Lélegt flutningskerfi takmarkar
möguleika á uppbyggingu vindorku-
vera á vesturhluta landsins og víðar
 Landsnet verður að synja einhverj-
um um tengingu  Vindorkufyrirtæki
horfa til þess að laða gagnaver eða
aðra orkufreka starfsemi til landsins
Búrfell Vindmyllur sem Landsvirkjun rekur í tilraunaskyni við Búrfell
sýna að hægt er að reka vindorkuver þar með góðri nýtingu. Upp-
bygging vindmyllugarða verður sífellt ódýari og um leið hagkvæmari.
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Flutningskerfi raforku takmarkar
mjög tengingu nýrra virkjana. Á
vesturhluta landsins þar sem verið
er að undirbúa nokkrar virkjanir,
bæði vindorkuver og vatnsaflsvirkj-
anir, er aðeins svigrúm til að bæta
við 85 MW afli sem svarar til hug-
mynda um fyrsta áfanga eins vind-
orkuvers. Landsnet mun því vænt-
anlega þurfa að beita undanþágu-
heimild í raforkulögum og synja
nýjum virkjunum um aðgang að
flutningskerfinu, á meðan unnið er
að tímafrekri og kostnaðarsamri
styrkingu flutningskerfisins.
Töluverð gerjun er í hugmyndum
um nýtingu vindorkunnar hér á
landi. Tvær vindmyllur sem Lands-
virkjun setti upp við Búrfell fyrir
nokkrum árum gefa til kynna að hér
á landi séu góðar aðstæður fyrir
beislun vindsins til orkuframleiðslu.
Fram kom í erindi Stefáns Kára
Sveinbjörnssonar, verkefnisstjóra
hjá Landsvirkjun, á ársfundi fyrir-
tækisins á dögunum að kostnaður
við uppbyggingu vindmyllugarða
hefði lækkað um helming á síðustu
tíu árum. Það gerist með stærri og
öflugri vindmyllum og lengri ending-
artíma þeirra. Þetta gerir það að
verkum að hagkvæmara er að reisa
vindorkugarða en nýjar virkjanir í
vatnsafli og jarðvarma. Ef það er
ekki orðið nú þegar er öruggt að það
gerist á allra næstu árum, á bygg-
ingartíma vindorkugarðanna sem nú
er verið að huga að, því þróunin
heldur áfram. Þá má geta þess að
þeir virkjanakostir í vatnsafli og
jarðvarma sem eftir er að nýta eru
ekki jafn hagkvæmir og þeir kostir
sem nýttir hafa verið til þessa. Sam-
keppnisforskot vindorkunnar mun
því aukast.
Mikil áform í Dölum
Orkufyrirtæki landsins eru að
huga að uppbyggingu vindorkugarða
og nokkur önnur fyrirtæki eru á
þeirri vegferð, sum með aðkomu
stórra erlendra vindmylluframleið-
enda eða orkufyrirtækja.
Vindorka