Heimsmynd - 01.03.1990, Blaðsíða 80

allan daginn í herberginu, sem jafnframt
er stofan hennar og eldhúsið. Situr og
starir í tómið og fyrirverður sig fyrir
sjálfa sig. „Þú getur ekki haft viðtal við
mig,“ segir hún, „það hefur enginn
áhuga á að lesa svona væl. Enda er mér
engin vorkunn. Það eru margir sem hafa
það verra.“ Og hún er ófáanleg til að
láta hafa meira eftir sér. Sjálfsvirðingin
er engin og hún getur ekki ímyndað sér
að nokkuð það sem hún hafi frá að segja
sé svo merkilegt að það eigi erindi í
blöðin. „Ég hef þó ekki fyrir öðrum en
sjálfri mér að sjá,“ segir hún, „hugsaðu
þér þá sem eiga að framfleyta fjölskyldu
af þessum bótum.“
AÐ VERA Á SÓSÍALNUM
„Mér kemur ekki til hugar að fara út
að vinna á meðan ég get fengið þessa að-
stoð,“ segir einstæð þriggja barna móðir
í Breiðholtinu sem
gafst upp á baslinu í
haust og flúði á náð-
ir Félagsmálstofnun-
ar. „Ég var að vinna
við skúringar og
fékk fimmtíu og tvö
þúsund krónur í
laun á mánuði. Af
því þurfti ég að
borga tæpar tuttugu
og fjögur þúsund
krónur í barnapöss-
un. Meðlagið og
mæðralaunin eru
þrjátíu og átta þús-
und á mánuði og ég
borga fjörutíu þús-
und í húsaleigu.
Núna fæ ég fimm-
tíu þúsund á mánuði
frá Félagsmálastofn-
un og auk þess um átta þúsund krónur á
viku um stundarsakir vegna mikilla
skulda. Með meðlaginu og mæðralaun-
unum gera þetta um hundrað og tuttugu
þúsund á mánuði og ég hef aldrei haft
það betra, þessi fjögur ár sem ég hef ver-
ið einstæð. Ég hef ekkert samviskubit.
Það hlýtur að vera betra fyrir þjóðfélagið
að borga mér þetta, heldur en að reka
allar þessar stofnanir fyrir börnin til að
mæðurnar geti þrælað sér út á vinnu.
Mér finnst ég skulda börnunum mínum
að vera með þeim. Það er búinn að vera
mikill flækingur á okkur og yngsti strák-
urinn minn sem er fjögurra ára er orðinn
á eftir í þroska. En því miður fæ ég þessa
fjárveitingu ekki samþykkta nema til
tveggja mánaða í senn svo þessu fylgir
eilíf óvissa um framtíðina. En er á með-
an er og ég ætla bara að njóta þess.“
UMHYGGJAN FYRIR ÖLDRUÐUM
Flann er fátæklegur er það fyrsta sem
mér dettur í hug þegar gamli maðurinn
opnar fyrir mér. Fötin eru gömul og slit-
in, en hrein og snyrtileg. Hann fer hjá
sér þegar hann býður mér inn í herberg-
ið sitt. Þar er einn dívan, borð og stóll og
nokkrir pappakassar. „Ég hef ekki kom-
ist til að taka til nýlega,“ segir hann
vandræðalegur. Ég veit að ástæðan er
ekki tímaskortur, því gamli maðurinn er
sjötíu og tveggja ára, hættur að vinna og
lifir á ellilífeyri, tekjutryggingu og heim-
ilisuppbót frá Tryggingastofnun, samtals
þrjátíu og átta þúsund krónum. Hann
segist hafa það ágætt, herbergið leigir
hann á tíu þúsund á mánuði og er ekki
þurftafrekur í mat. „Ég fæ nú líka oft að
borða hjá einni vinkonu minni sem líka
er ein,“ segir hann þegar ég inni hann
eftir því hvernig gangi að láta endana ná
saman. „Þetta gengur alveg,“ segir
hann, „og meðan ég get ekki neitað mér
um neftóbakið hef ég nú lítinn rétt til að
rífast út af verðlaginu á matvörunni."
Hann kvartar ekki yfir neinu nema
einsemdinni og athafnaleysinu. Ekki
vanur því að hafa mikið umleikis fjár-
hagslega og mundi sennilega ekki einu
sinni vita hvernig hann ætti að koma
„Verst er hversu lítið ég get veitt börnunum.“
E
■ ^ignist
einstæður öryrki barn er
hann sviptur heimilis-
uppbótinni því
þá býr hann ekki lengur
einn.
meiri peningum í lóg. Samt hlýtur þetta
líf að vera hálfömurlegt. En hann yppir
öxlum og vill sem minnst um það tala.
„Ég er þakklátur fyrir að fá þessar bæt-
ur,“ segir hann. Ég er einstæðingur og
mundi eiga erfitt uppdráttar ef þær
kæmu ekki til. Ég reyni að finna mér
eitthvað til dundurs á daginn, en það er
verst hvað ég er orðinn ónýtur í augun-
um. ég á orðið svo erfitt með að lesa.“
Hann verst allra frétta um það hvað
hann hafi í matinn „Bara svona sitt lítið
af hverju,“ segir hann. Ég hef ekki að-
stöðu til þess að elda eins og þú sérð,
enda er ég ekki sterkur á því svellinu.
Mest borða ég brauð og ost, það er ein-
faldast, þægilegast og best.“
SEX BARNA MÓÐIR
í MANNHEIMUM
I stofunni er einn hornsófi, greinilega
mikið notaður, gam-
alt píanó og sjón-
varpstæki. Annað er
þar ekki. Allt er
hreint og snyrtilegt
og ekki að sjá að
stofan sé daglega
leiksvæði fimm
barna. Húsmóðirin
situr í sófanum.
Tæplega fertug
kona, brosmild og
hressileg og enginn
barlómur í henni
þrátt fyrir það að
hún er einstæð móð-
ir sex barna og at-
vinnulaus í þokka-
bót. Þóra Bjarney
Guðmundsdóttir
heitir hún og börnin
hennar sex eru
sautján, fjórtán, ellefu og sex ára stelpur
og stákarnir tveir, fimm ára tvíburar.
Elsta dóttirin er raunar ekki heima sem
stendur, hún fór sem skiptinemi til
Astralíu nú um áramótin, en hin fimm
eru hjá mömmu, sem leggur sig alla fram
um að veita þeim það sem í hennar valdi
stendur. Það er ekki mikið, þar sem
mánaðarlegt eyðslufé fjölskyldunnar er
rúmar fimmtíu þúsund krónur, en fjöl-
skyldan er samhent og glaðlynd og
hressileiki móðurinnar hefur greinilega
erfst til barnanna. Elstu dæturnar eru
viljugar að passa þau yngri og þrátt fyrir
rýran fjárhag er gleðin ríkjandi tilfinning
á heimilinu. Þar er hlegið að öllu og eng-
inn sökkvir sér ofan í sjálfsvorkunn og
leiðindi.
„Ég veit ekki sjálf hvernig ég fer að
þessu,“ segir Þóra, „ég tek bara einn dag
fyrir í einu og reyni að hugsa ekki um
heildardæmið því þá mundi ég gefast
upp.“
Þóra bjó á Raufarhöfn þangað til í
ágúst á síðasta ári og þar kenndi hún
heimilisfræði við grunnskólann og skúr-
aði auk þess á tveimur stöðum. Elsta
dóttirin var í Verkmenntaskólanum á
Akureyri síðasta vetur og Þóra sá fram á
það að alltof dýrt yrði að fjármagna
skólagöngu fleiri barna þegar kaupa þarf
80 HEIMSMYND