Dagblaðið Vísir - DV - 29.11.2019, Blaðsíða 11

FÓKUS - VIÐTAL 1129. nóvember
á bæði drenginn og stúlkuna sem
börnin sín.
„Börnin mín gera mig að betri
manni á hverjum degi,“ segir
Bjarki.
Margir vinklar í mannshvörfum
órannsakaðir
Málin í bókinni hans Bjarka eru
mörg og sumar frásagnirnar
stuttar. Í önnur mál er síðan kafað
dýpra. Blaðamaður spyr Bjarka
hvort hann sé sammála því að
dularfyllstu málin fái mesta rým-
ið á síðum bókarinnar.
„Já, og þau mál sem best hef-
ur gengið að fá upplýsingar um
eru gjarnan þessi dularfullu mál,
því þar hafa ættingjar og aðrir ná-
komnir verið meira leitandi.“
Lesandi hlýtur að staldra við
framgöngu lögreglu á áttunda
áratugnum, annars vegar vegna
andvaraleysis hennar í nokkrum
mannshvarfsmálum og hins
vegar undarlegra vinnubragða
í Guðmundar- og Geirfinns-
málunum.
Þannig hvarf háskólaneminn
Sverrir Kristinsson með afar
dularfullum hætti um páskana
árið 1972 en hann bjó á Nýja
Garði á háskólasvæðinu í Reykja-
vík. Lögreglan rannsakaði hvarf
hans aldrei sem sakamál og virt-
ist mjög kasta til höndum við
rannsóknina. „Í því máli neit-
aði lögreglan að kalla til spor-
hund við leitina að Sverri og það
var ekki gert fyrr en fjölskylda
hans gekk í það mál,“ segir Bjarki.
Hann bendir líka á að ekki hafi
síður verið mannaferðir hafi ver-
ið kringum hvarf Sverris en til
dæmis í kringum hvarf Geirfinns
Einarssonar tveimur og hálfu ár
síðar, mannshvarfs sem varð að
einu þekktasta sakamáli Íslands-
sögunnar.
Það sama má segja um hvarf
Kristins Ísfeld en þar hafði lög-
regla ekki áhuga á vitnisburði
manns sem taldi sig hafa upplýs-
ingar í málinu. Og þegar sjómað-
urinn Willy Petersen hvarf árið
1974 sýndi lögregla engan áhuga
á hvarfinu. Eru því allnokkur
dæmi um andvaraleysi lög-
reglunnar í mannshvarfsmálum.
Blaðamaður spyr Bjarka hvort
hann telji að saknæmt atferli hafi
átt sér stað í mörgum þeirra mála
sem fjallað er um í bókinni.
„Ég held að í mörgum tilvikum
hafi fólk horfið af öðrum ástæð-
um en einhverju saknæmu.
Það er að segja, slys eða sjálfs-
morð. Engu að síður held ég að
ástæða hafi verið til að rannsaka
miklu fleiri sem möguleg saka-
mál. Og vinna vel og skipulega
en ekki kasta til höndum eins
og við þekkjum úr Guðmundar-
og Geirfinnsmálunum, þar sem
rannsóknin virðist hafa snúist
um að finna einhverja blóra-
böggla.“
Eitt dularfyllsta málið sem
fjallað er um í bókinni er hvarf
Þjóðverjans Max Robert Hein-
rich Keil sem varð íslenskur ríkis-
borgari og tók sér nafnið Magnús
Teitsson. Hann hvarf árið 1968.
Magnús bjó í Kópavogi og hvarf
kvöld eitt um kvöldmatar leyti
eftir að hann hafði verið hjá vini
sínum í Fossvogi. Bíllinn hans
fannst fyrir utan heimili hans að
Þinghólsbraut en Magnús sjálfur
fannst aldrei aftur. „Þetta mál er
með þeim dularfyllri sem ég hef
skoðað,“ segir Bjarki. „Þetta er
svo skrýtið, ef hann lét sig hverfa
sjálfur, hvert fór hann? Aftur til
Þýskalands? Átti hann sökótt við
einhverja?“
Annað mál sem vakti mikla
athygli á sínum tíma var hvarf
Guðmundar Finns Björnssonar,
sem hvarf árið 1987 eftir að hafa
gefist upp á biðröð fyrir utan
skemmtistaðinn Hollywood og
gengið út á Reykjavíkurflugvöll.
Starfsmaður þar gaf sig á tal við
Guðmund og bað hann um að
halda sig frá flugvallarsvæðinu.
Guðmundur gekk burtu og hef-
ur ekki sést síðan. Bjarki telur að
lögregla hefði átt að kanna tilgátu
frá Freyju Jónsdóttur um málið,
en hún kom henni á framfæri.
Freyja skrifaði síðan á níunda
áratugnum langan greinaflokk
um mannshvörf í íslensk blöð og
hefur Bjarki stuðst mikið við skrif
hennar við sína vinnu. Þess má
geta að Freyja er móðir blaða-
mannsins sem skrifar þessa
grein.
„Freyja benti á að einstak-
lingar hafi átt það til að stunda
einhvers konar kappakstur á
vegaslóðum í og við Öskjuhlíð.
Guðmundur gekk í þá átt og
sú tilgáta var rannsóknarinnar
virði hvort óhapp hefði orðið og
hann gengið í veg fyrir einhvern
af þessum ökuþórum. Hinir seku
hafi síðan losað sig við líkið.“
Við ræðum einnig lítillega
um unglingspiltana Júlíus Karls-
son og Óskar Halldórsson, sem
hurfu í Keflavík árið 1994. Talið
var að piltarnir hefðu fallið fyrir
björg og drukknað. „Þetta er eitt
af þessum málum þar sem ég veit
ekki hvað ég á að halda. Ég er ekki
sannfærður um þá skýringu að
þeir hafi farið fyrir björgin en ég
hef ekki aðra á takteinum,“ segir
Bjarki.
Aðspurður hvort lögregla
myndi í dag bregðast öðruvísi
við sambærilegum mannshvörf-
um og virðast hafa verið svo illa
rannsökuð á sínum tíma, segir
Bjarki:
„Það eru allt aðrir tímar.
Tæknin er öðruvísi, þú ert alltaf
með síma á þér og það er hægt að
komast með ótrúlegri nákvæmni
að staðsetningu þinni, eða hvar
síminn var síðast. Eflaust hafa
rannsóknarlögreglumenn í dag
betri tæki og meira til að byggja á
og ég held að oft hafi vanþekking
ráðið för hjá lögreglumönnum
hér áður fyrr, þöggun hugsanlega
í einhverjum tilvikum, án þess að
ég ætli að fullyrða um það.“
„Þau hefðu játað á sig móðu-
harðindin“
Bjarki telur útilokað að fyrrver-
andi sakborningar í Guðmundar-
og Geirfinnsmálum beri ábyrgð
á hvarfi mannanna. „Ef þau
væru sek þá hefðu komið fram
betri upplýsingar í byrjun og lík-
in fundist. Þau virtust til í að játa
á sig hvað sem var, þau hefðu
meira að segja játað á sig móðu-
harðindin ef þau hefðu verið bor-
in á þau,“ segir Bjarki.
En hefur Bjarki sjálfur ein-
hverjar kenningar um afdrif Guð-
mundar og Geirfinns?
„Ég hef mínar kenningar um
afdrif Guðmundar og Geirfinns,
það væri samt óábyrgt af mér að
setja þær fram, til þess skortir
meiri sannanir svo ég treysti mér
til að standa með þeim eða falla.
Ég tel þó ýmislegt vanrannsakað,
eins og vitnisburð varðandi tvo
einstaklinga sem voru handtekn-
ir árið 2014 vegna mögulegrar að-
ildar að hvarfi Guðmundar.“
Við ræðum örlítið heimilda-
mynd þýsks manns um Geir-
finnsmálið sem Sjónvarp Sím-
ans sýndi í vor. Þar var meðal
annars fjallað um elskhuga eig-
inkonu Geirfinns, Vilhjálm Svan-
berg Helgason. Bjarki gagnrýnir
að lögreglan hafi ekki rannsakað
Vilhjálm Svanberg betur á sínum
tíma, en hefur engu að síður efa-
semdir um að hann sé valdur að
hvarfi Geirfinns, enda hafi hann
ekki virst svo ýkja hugfanginn af
konunni.
Gætir þess að áhugamálið
verði ekki að áráttu
Hugur Bjarka er hjá aðstandend-
um hinna horfnu og hann segir að
þungbært hljóti að vera að burð-
ast með óvissuna um afdrif ást-
vina sinna. Hann hefur náð góðu
samband við marga aðstandend-
ur horfinna við rannsóknir sín-
ar. „Sumir vilja vissulega ekki tjá
sig, en svo eru dæmi um aðra sem
hafa haft samband að fyrra bragði
og viljað að fjallað yrði um mál.“
Bjarki hefur lifað og hrærst
lengi með þessum málum, en
þegar blaðamaður spyr hvort þau
geti haldið fyrir honum vöku og
orðið að áráttu þá svarar hann:
„Ég passa að þetta verði ekki að
áráttu. Þegar ég hef lokið við kafla
þá þarf ég að gæta þess að hvíla
mig og fá þetta ekki á heilann. En
það er samt ekki hægt að neita því,
að þetta er alltaf með einum eða
öðrum hætti í huga manns.“
Bjarki vill í lokin minna á að þó
að bókin sé komin út sé hann ekki
hættur að skrifa um mannshvörf.
Hann tekur við ábendingum á
netfangið mannshvarf@gmail.
com og heldur áfram að skrifa um
mannshvörf á vefsíðuna manns-
hvorf.is og Facebook-síðuna Ís-
lensk mannshvörf. n
GODDI.IS
Auðbrekku 19 - kópAvogi - S. 544 5550
Sauna- o
istitun ur samt
viðarkyntum pottum
Sjáðu úrvalið
á goddi.is
Margar gerðir
Eigum fjórar stærðir af lokum á
lager í gráum og brú um litum
Verð aðeins 58.500 kr.
Eigum fjórar stærðir af lokum á
lager í gráum og brúnum litum
Verð frá 58.500 kr.
„Ef þau
væru sek
þá hefðu komið
fram betri upp-
lýsingar í byrjun
og líkin fundist.