Morgunblaðið - 19.12.2019, Blaðsíða 65

MINNINGAR 65
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. DESEMBER 2019
unnar sem hafa glímt við les-
blindu og aðra námsörðugleika.
Sjálf geislaði hún af jákvæðum
krafti sem hafði bætandi áhrif á
umhverfið.
Stór þáttur í starfi hennar var
að virkja foreldra og forráða-
menn til samstarfs. Hennar
skoðun var sú að auðvitað væru
þeir mestu sérfræðingarnir í því
er varðaði þeirra eigin börn og
skjólstæðinga. Þess vegna væri
lykilatriði að fá þá með í þjálfun
og æfingar heima. Vinna hennar
fólst því einnig í því að leiðbeina
þeim.
Þegar Gyða lét af störfum við
Iðnskólann hélt hún áfram sínu
starfi heimafyrir og mætti víða á
fræðslufundi til að segja frá og
kenna úrræðin sem hún byggði
á. Hún hélt því staðföst áfram að
bæta hag fólks á öllum skólastig-
um, bæði hvað varðar lesblindu
og önnur sértæk námsvandamál.
Ævistarf hennar hefur því létt
lífið hjá fjölda fólks sem fékk ný
tækifæri eftir aðstoð frá henni.
Með vísan í Einræður Starkaðar
er óhætt að fullyrða að hún hafi
„dimmu í dagsljós breytt“ hjá
fjölmörgum.
Við undirritaðir viljum fyrir
hönd okkar fyrrverandi sam-
starfsmanna hennar við Iðnskól-
ann í Reykjavík þakka fyrir sam-
vinnuna og vináttuna og sendum
fjölskyldu Gyðu okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Fjölnir og Frímann.
Það var mikið lán að kynnast
þeim hjónum Gyðu Stefánsdótt-
ur kennara og Sigurði Helgasyni
sýslumanni er við, ung prests-
hjónin, vorum að stíga okkar
fyrstu skref á Seyðisfirði árið
1981. Þau voru bæði lífsreynd og
full starfsorku. Þar fóru rétt-
sýnn og vitur embættismaður og
glæsileg hugsjónakona.
Skemmst frá að segja tókst góð
og einlæg vinátta með okkur,
vinátta sem hélst meðan þau
lifðu. Í þeim hjónum fundum við
hugsandi kristið fólk, sem elsk-
aði kirkjuna sína og bar um-
hyggju fyrir samfélaginu.
Er þau hjónin voru nýflutt til
Seyðisfjarðar stóð þannig á að
eiginkonur okkar beggja þurftu
að vera fyrir sunnan til lækninga
yfir jólin. Ákváðum við Sigurður
að við skyldum bjóða hvor öðrum
í jólamatinn; ég með rjúpur á að-
fangadagskvöld og hann með
hangikjöt á jóladag. Ekki fer
miklum sögum af eldamennsk-
unni, en vinátta okkar dýpkaði
og efldist. Þar fékk ég að kynn-
ast einstökum embættismanni,
eldhuga og einlægum trúmanni
nánar. Hann varð mér sönn fyr-
irmynd.
Þau hjónin áttu það til að líta
inn til okkar á gönguferðum sín-
um. Kom þá fyrir að Sigurður
sagði hvatlega um leið og hann
vatt sér inn úr dyrunum: „Séra
Magnús, nú þurfum við eina
stutta og sterka.“ Þá var snar-
lega brugðist við og stuttri bæn
andvarpað upp á staðnum.
Gyða átti lifandi, einlæga
kristna trú, sem var aflvaki til
góðra verka. Hún var einstök
kona, kraftmikil, hugrökk og
brennandi hugsjónakona. Hún
brann fyrir umbótum í sér-
kennslumálum og talaði svo fal-
lega um tækifæri þeirra sem
glímdu við lesblindu er hún var
að leita lausna á vanda þeirra.
Þannig tók hún á hverju máli af
dýpt og skilningi. Hún var ein-
stök móðir og bar mikla um-
hyggju fyrir börnunum sínum
sem öll voru orðin fullorðin er við
kynntumst þeim. Á síðari árum
var það afar ánægjulegt að hitta
Gyðu oft í kirkjulegu starfi í
Kópavogi, bæði á Alfanámskeið-
um og á samkomum. Við minn-
umst Gyðu með innilegu þakk-
læti í huga og vottum börnum
hennar og barnabörnum innilega
samúð. Guð blessi ykkur og
styrki.
Guðrún Dóra Guðmanns-
dóttir og Magnús Björn
Björnsson.
✝ Jón Helgasonfæddist 12.
desember 1932 á
Akureyri. Hann
lést á hjúkrunar-
heimilinu Eir 1.
desember 2019.
Jón var sonur
hjónanna Helga
Thorberg Krist-
jánssonar vél-
stjóra, f. 1904, í
Ólafsvík, d. 1976,
og Kristínar Jónsdóttur, f.
1909 á Búðum Snæfellsnesi, d.
2002.
Systkini Jóns eru: 1) Kristín,
f. 1. ágúst 1931, gift Reinharði
Wilhelm Sigurðssyni. 2) Krist-
ján, f. 1934, kvæntur Björgu
Láru Jónsdóttur. 3) Jóhannes,
f. 1936, kvæntur Fríðu Sigur-
veigu Traustadóttur.
Eiginkona Jóns var Aðal-
heiður Margrét Guðmunds-
dóttir, f. 11. maí 1942, d. 24.
sept. 2011. Hún starfaði sem
heilbrigðisritari á Landakots-
spítalanum. Foreldrar hennar
voru Guðmundur Kristján
Kristjánsson og Aðalheiður
Klemensdóttir.
Jón og Aðalheiður giftust
11. maí 1963 og þau eignuðust
þrjú börn: 1) Guðmundur tón-
stjóri á ýmsum skipum og bát-
um frá 1952-68. Jón og Aðal-
heiður hófu búskap í risíbúð á
Holtsgötu 31 í Reykjavík og
síðar á Hraunteig 22 til 1969.
Það sama ár ákvað fjölskyldan
að flytjast búferlum norður til
Skagastrandar og bjuggu þar í
18 ár, lengst af á Fellsbraut
13. Jón var vélstjóri á skipum
Skagstrendings hf. frá 1969-
87, á miklum uppgangstíma
staðarins er skuttogaravæð-
ingin landsins var í algleym-
ingi. Árið 1987 togaði svo
höfuðborgin í fjölskylduna aft-
ur og þau fluttust á Holtsgötu
21 er varð þeirra heimili æ síð-
an. Hætti Jón til sjós um svipað
leyti og byrjar að vinna hjá
Vélsmiðjunni Héðni hf. þar til
hann lætur af störfum 2002
fyrir aldurs sakir.
Þar sem Jón var bæði list-
rænn og völundur á tré og járn
undi hann vel sínum hag við
smíðar og listsköpun. Hafði
hann mikið yndi af tónlist,
þótti lipur gítarleikari. Jón og
Aðalheiður byggðu frá grunni
sumarbústað í Ketlubyggð við
Hellu. Aðalheiður andaðist
2011.
Seinustu árin fékkst Jón við
tréútskurð á Norðurbrún við
Hrafnistu.
Útför Jóns fer fram frá Nes-
kirkju í dag, 19. desember
2019, og hefst athöfnin kl. 13.
listarmaður, f. 11.
okt. 1962 í sambúð
með Rannveigu
Egilsdóttur, börn
þeirra eru: a) Sig-
urjón Thorberg b)
Egill Heiðar,
stjúpsynir Guð-
mundar eru Daníel
Takefusa Þórisson
og Bjarnfinnur
Sverrisson. 2)
Kristín tann-
tæknir, f. 22. janúar 1964, gift
Ragnari Smára Ingvarssyni
vélstjóra, börn þeirra eru: a)
Jón Ingi b) Aðalheiður c) Alex-
ander, stjúpsynir Kristínar eru
Haukur Ægir Ragnarsson og
Leifur Þór Ragnarsson. 3) Æg-
ir Thorberg flugvélaverkfræð-
ingur, f. 27. júní 1971, börn
hans eru: a) Ragna Birna b)
Margrét Helga Thorberg,
stjúpdóttir Ægis er Isabella
Helga Seymour.
Jón fæddist á Akureyri en
ólst upp á Siglufirði. Hann lauk
barnaskóla Siglufjarðar 1944
og Iðnskóla Siglufjarðar 1949.
Ungur hóf hann að stunda sjó-
mennsku og lauk minna mót-
orvélstjóraprófi á Akureyri
1952 og meira mótorvélaprófi í
Reykjavík 1966. Hann var vél-
Nú er komið að kveðjustund-
inni, kæri bróðir. Það hefur legið
í loftinu að það styttist í þinni
jarðvist hér.
Við áttum mjög góða æsku á
Siglufirði, þar sem þú varst okk-
ur bræðrum fyrirmynd í leik og
starfi. Þegar við fluttum út í
Bakka þá eignuðust við árabát
og síðar trillu sem notuð var
óspart til veiða. Við stunduðum
hnísuveiðar á vorin og eggjatöku
í Héðinsfirði. Eitt sinn var afráð-
ið að fara út í Drangey í eggja-
töku. Tók sú ferð 24 tíma en eft-
irtekjan var ekki mikil, því
Skagfirðingarnir voru á undan
okkur.
Síðar meir var farið á vertíð í
Vestmannaeyjum. Eftir það
minnka samskipti okkar, við för-
um sitt í hverja áttina, en alltaf
varstu okkur kær, okkar stóri
bróðir. Þú fórst á togara og síðan
á bát sem var seldur til Skaga-
strandar og þar settust þið Alla
að og bjugguð í mörg ár. Við
bræðurnir dreifðumst um landið,
þú á Skagaströnd, Diddi í Ólafs-
vík og Jói í Keflavík. En aldrei
slitnuðu vinaböndin.
Þegar börnin okkar voru upp-
komin, þá var farið að huga að
utanlandsferðum. Fyrsta ferðin
okkar var Teriborgar-ferðin til
S-Evrópu og heimsóttum þá líka
Feneyjar og Júgóslavíu. Þetta
var eftirminnileg ferð, í mörg ár
skemmtum við okkur konung-
lega að rifja upp þá ferðasögu.
Við fórum líka saman á Costa del
Sol og þaðan yfir Miðjarðarhafið
til Marokkó og fórum þar 2000
ár aftur í tímann. Stórkostleg
ferð sem verður lengi höfð í
minnum, þó þú sért nú farinn frá
okkur, kæri bróðir.
Siglingin sem við fórum sam-
an um Karíbahafið í eina viku
var líka stórkostleg og við met-
um það mikils að hafa fengið
þennan tíma til að njóta saman.
Eitt sinn fórum við bræðurnir
í hjólhýsaferð um Vestfirði þar
sem ekið var upp á fjöll og heið-
ar. Þá ræddum við bræður að
aldrei höfðum við séð þessa firði
frá þessu sjónarhorni, eftir að
hafa siglt firðina ótal sinnum.
Kæri bróðir, þú byggðir ykk-
ur Öllu sumarbústað sem hægt
og hljótt varð að höll, eftir alla
þína vinnu sem þú lagðir í hann.
Margar góðar stundir áttum við
saman í þessum sælureit. Þú
ræktaðir stóran skóg á þessum
harða mel þar sem hefði mátt
halda að ekkert gæti vaxið. En
þú gafst ekki upp. Þín einurð og
alúð var eitt af þínum aðals-
merkjum, svo ekki sé talað um
þitt yndislega lundarfar. Þér
tókst að koma okkur öllum í gott
skap með þínu stóra brosi og
faðmi.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(Valdimar Briem)
Jóhannes (Jói) og Fríða,
Kristján (Diddi) og Björg.
„Elsku Nonni frændi, yndis-
legi Nonni föðurbróðir, hefur
kvatt okkur.
Hann er farinn til hennar Öllu
sinnar sem svo sannarlega hefur
tekið honum fagnandi með opn-
um örmum.
Við systkinin eigum því láni að
fagna að hafa þekkt Nonna
frænda alla okkar ævi.
Hann var elsti bróðir pabba.
Þeir voru miklir vinir og bar
aldrei skugga á þann vinskap,
sem lýsti sér í því að mikill sam-
gangur var á milli þeirra og
fengum við systkinin að njóta
góðs af.
Nonni var þessi ljúflingur sem
öllum leið vel með. Nærvera
hans var engu lík.
Hann var hlýr, alltaf brosandi,
skemmtilegur, greiðvikinn, lista-
maður mikill, gæddur miklu
jafnaðargeði og svo spilaði hann
á gítar. Nonni kallaði okkur allt-
af frænkur-frændur, enda vorum
við skyldari en orðið segir til um.
Við eigum margar yndislegar
minningar um Nonna frænda,
hér eru nokkrar sem koma upp í
hugann.
Nonni frændi að sprauta jóla-
snjó á stofugluggana fyrstu jólin
okkar í Keflavík – fallegasta
jólaskreyting sem við höfðum
nokkurn tíma séð.
Nonni frændi, sem keypti gít-
ara fyrir okkur systur í Japan og
sagði okkur dásamlegar sögur
þaðan þegar hann var sendur til
Japans að sækja togara á síðustu
öld.
Nonni frændi með gítarinn í
fjölskylduboðum og hvað þau
gátu sungið hann og Alla.
Nonni frændi, listamaðurinn
sem skar út þvílíkar gersemar
og sór sig þar svo sannarlega í
ættina okkar.
Nonni og Alla með okkur fjöl-
skyldunni í Karíbahafinu og það
að sjá hvað þeir bræður voru
nánir vinir rétt eins og mamma
og Alla voru er okkur ógleym-
anlegt.
Elsku Nonni frændi, það að
hafa kynnst þér og átt svo marg-
ar dásamlegar stundir með þér
og átt vinskap þinn alla tíð er
ótrúlegur heiður sem verður
aldrei tekinn frá okkur. Nú ertu
kominn til hennar Öllu þinnar
sem fór allt of snemma frá þér
og okkur hinum.
Við Jóabörn sendum allri fjöl-
skyldu þinni okkar dýpstu sam-
úðarkveðjur.
Sigríður Jóhannesdóttir,
Björg Jóhannesdóttir,
Olgeir Jóhannesson,
Una Jóhannesdóttir,
Trausti Jóhannesson.
Lítil stúlka stendur við snúru-
staurinn heima í Bakka á Siglu-
firði. Amma hennar er að hengja
upp þvott í sumarþeynum, þeirri
stuttu leiðist. Hún er búin að
sitja og fylgjast með skipunum
sem sigla inn og út fjörðinn. Síld-
arvertíðin er í algleymingi og all-
ir eru að flýta sér, nema hún.
Hún er orðin ansi stúrin því eng-
inn sinnir henni því amma henn-
ar slær ekki slöku við, snúrurnar
eru bráðum fullar af nýþvegnum
þvotti. En allt í einu sér hún út
undan sér Nonna frænda birtast
í útidyrunum í Bakka. Hún
stendur upp og byrjar að vola,
hún kann nefnilega á frænda
sinn. Volið breytist í grát og svo
fara tárin að renna niður kinnar
hennar. Hún sér að Nonni
frændi staldrar við og hún veit
að sigurinn er á næsta leiti.
„Komdu til Nonna frænda,
frændi skal taka þig með sér.“
Sú stutta lítur brosandi til ömmu
sinnar gegnum tárin, hleypur
um hálsinn á Nonna frænda sín-
um og þau leiðast saman út í
daginn.
Í dag kveð ég Nonna frænda,
unglinginn sem hafði ómælda
þolinmæði gagnvart litlu frænku
sem svaf á daginn og grét um
nætur. Nonna frænda sem kitl-
aði ungbarnið heila kvöldstund
meðan amman fór á kvenfélags-
fund og þegar hún kom heim
voru allar bleyjur búnar og litla
frænka með hiksta af kátínu.
Nonna frænda sem gaf mér gítar
í 10 ára afmælisgjöf. Nonna
frænda sem spilaði á harmon-
ikku og gítar og kenndi mér að
njóta lifandi tónlistar. Nonna
frænda sem var alltaf hrókur alls
fagnaðar, ljúfur og hlýr.
Elsku Gummi, Kidda og Æg-
ir, tengdabörn, börn og barna-
börn. Ykkar er missirinn mestur.
Ég kveð með þakklæti Nonna
frænda sem fylgdi mér í gegnum
lífið og alla hans ljúfmennsku og
elsku í minn garð, sem gerði mig
sterkari í lífsins ólgusjó. Fyrir
það ber að þakka. Góður maður
er burt genginn.
Helga Margrét (Helga
Magga) litla frænka.
Gamall vinur og samstarfs-
maður er fallinn frá. Jóni Helga-
syni kynntist ég fyrst er ég fór
til sjós 16 ára gamall 1957 á síld-
arbát en þar var Jón vélstjóri.
Jón reyndist mér vel og leið-
beindi oft af sinni alkunnu glað-
værð og gerði lítið úr yfirsjónum
viðvaningsins. Síldin var brellin
og gaf ekki oft færi á sér þetta
sumar. Veiðin varð ekki mikil en
alltaf hélt Jón sinni glaðværu
framkomu og hélt uppi fjörinu
um borð, að ekki sé minnst á
þegar við lágum í brælum inni á
Siglufirði eða Raufahöfn. Það
var oft glatt á hjalla þegar Jón
tók upp gítarinn í káetunni og
stjórnaði söng skipsfélaga og
gesta.
Um haustið skildu leiðir en við
hittumst aftur í janúar 1969.
Skagstrendingur hf. á Skaga-
strönd var að leita að skipi sem
átti að fara á togveiðar til þess
að afla hráefnis fyrir frystihúsið
á staðnum. Þegar við skoðuðum
skip sem okkur leist vel á kom í
ljós að Jón var þar yfirvélstjóri
og við vorum svo heppnir að
hann féllst á að aðstoða okkur
við vélstjórnina fyrstu mánuðina.
Ekki nóg með það heldur ákvað
Jón fljótlega að flytja með fjöl-
skyldu sína til Skagastrandar og
halda áfram vélstjórnarstarfinu.
Tveimur árum seinna bætti
Skagstrendingur við sig nýlegu
skipi frá Noregi sem var fyrsta
skipið sem notaði eingöngu
kassa undir aflann og flutti Jón
sig þá yfir á nýja skipið. Áfram
var haldið og næst lá fyrir að
sækja nýjan skuttogara til Jap-
ans. Við Jón flugum frá Keflavík
til New York og þaðan til Tókýó
og Muroran á Hokkaídí í Japan
með viðkomu í Alaska. Við vor-
um allir óvanir svona langferðum
og ekki alltof öruggir um hvern-
ig við ættum að bera okkur að en
alltaf hélt Jón sínu góða skapi og
rólyndi hvað sem á gekk. Við
dvöldum þarna í mánaðartíma
þar sem Jón kynnti sér allan vél-
búnað skipsins gaumgæfilega á
meðan skipstjórinn, Guðjón
Ebbi, dvaldist mest á stjórnpalli
en allur vélbúnaður og fiskveiði-
og siglingabúnaður var af nýj-
ustu gerð og þeim að sumu leyti
nýlunda því bátarnir gömlu
höfðu ekki jafn fullkominn búnað
og þessi nýsmíði. Allt tókst þetta
vel og 15. október 1973 sigldu
þeir félagar Arnari í höfn á
Skagaströnd. Það vakti athygli
að í öllum íbúðaklefum skipsins
var útvarp og hljómflutnings-
tæki en það hafði ekki tíðkast í
fiskveiðiflota landsmanna fram
að því en Jón hvatti mjög til þess
að útbúa aðstöðu allrar áhafn-
arinnar þannig að sómi væri að.
Ég minnist þess líka þegar ég
í forföllum var munstraður 3.
vélstjóri á Arnari, og Jón hafði
falið mér að skipta úr svartol-
íubrennslu yfir á gasolíu tveimur
tímum áður en við komum að
landi og mér urðu á einhver mis-
tök við það, hversu fljótt og yf-
irvegað Jón brást við þegar ég
vakti hann í vandræðum mínum
og aldrei stríddi hann mér á mis-
tökunum þótt hlægileg væru.
Jón var á Arnari þar til hann fór
yfir á Örvar sem var fyrsti
frystitogari Íslendinga árið 1982
og starfaði með okkur hjá
Skagstrendingi hf. til ársins 1987
er hann flutti aftur til Reykjavík-
ur. Skemmtilegur og góður
vinnufélagi mun lifa lengi í minn-
ingunni.
Sveinn Ingólfsson.
Var að róta í verkfæratösk-
unni í vikunni sem leið. Gerist
ekki oft enda seint talinn hand-
laginn í minni sveit. Það fyrsta
sem við mér blasti var forláta
skiptilykill. Hann lá ósköp
grandvar innan um öll hin verk-
færin og átti klárlega sinn virð-
ingarsess innan um tæki og tól
sem safnast höfðu saman í ár-
anna rás. Það var eitthvað sem
varð til þess að hann fangaði alla
mína athygli. Það var í raun ekki
lykillinn sjálfur, smá svona rún-
um ristur, kominn til ára sinna
og bar þess glögg merki að hafa
stigið ölduna í gegnum tíðina.
Heldur voru það stafirnir JH
sem rétt mótaði fyrir á enda
skaftsins.
Það rann þá upp fyrir mér að
Jón Helgason hafði lánað mér
þennan skiptilykil fyrir mörgum
árum. Vonandi bara eina verk-
færið sem ég hafði gleymt að
skila því þau voru ófá verkfærin
og heilræðin sem ég fékk frá
honum í Ketlubyggðinni þegar
sumarhús okkar í fjölskyldunni
lágu saman. Ég horfði ofan í
verkfæratöskuna og á einhvern
hátt áttaði ég mig á þeirri mynd-
líkingu sem við mér blasti.
Látleysi og hógværð en á
sama tíma tímalaus styrkur þess
sem alltaf hefur staðið fyrir sínu
og vel það.
Jón hafði þann frábæra eig-
inleika að flýta sér hægt, tala ró-
lega og lágt og þar með fanga
andartakið. Það þarf nefnilega
stundum að ígrunda hlutina að-
eins.
Þegar það er búið er hægt að
fara af stað, án nokkurs asa
heldur fumlaust. Vinna sig svo í
gegnum verkefni dagsins eða líf-
ið með staðfestu þess sem veit
hvert hann stefnir. Á þennan
hátt virkaði Jón alltaf á mig.
Hæglátur handleiksmaður sem
vildi allt fyrir alla gera enda hef
ég ásamt svo mörgum öðrum svo
sannarlega notið góðs af því í
gegnum árin.
Nú höfum við fylgst að í rúm
50 ár. Yndislegur tími heilt yfir
og margs að minnast sem maður
er þakklátur fyrir. Seinni hálf-
leikur hafinn hjá mér en komið
að lokum hjá þér. Ég veit að þú
varst orðinn sáttur, bæði við líf-
ið, guð og menn. Hætta skal leik
þegar hæst stendur og þetta var
orðið fínt.
Kankvís svipurinn, léttir
hljómar á gítarinn og sumarand-
varinn á pallinum í Ketlubyggð-
inni er myndin sem situr eftir í
huganum.
Takk fyrir allt.
Klemens Arnarson.
Jón Helgason
Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
HELGI SELJAN,
fyrrv. alþingismaður,
Kleppsvegi 14,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum, Fossvogi, þriðjudaginn 10. desember.
Útförin fer fram frá Grafarvogskirkju föstudaginn 20. desember
klukkan 13.
Jóhanna Þóroddsdóttir
Helga Björk Helgadóttir
Þóroddur Helgason Hildur Magnúsdóttir
Jóhann Sæberg Helgason Ingunn K. Indriðadóttir
Magnús Hilmar Helgason Sólveig Baldursdóttir
Anna Árdís Helgadóttir Indriði Indriðason
barnabörn og barnabarnabörn