Morgunblaðið - 28.12.2019, Qupperneq 50

50 MORGUNBLAÐIÐ TÍMAMÓT 29.12. 2019
ÁRIÐ ENDURSPEGLAÐ Í LIST
Með leyfi Patty Chang
Patty Chang
Patty Chang er listamaður og vinnur við gjörninga, myndskeið, skriftir og
innsetningar. Hún býr í Los Angeles.
„Mjólkurskuld“
(„Milk Debt“ (2019))
Sumarið 2018 fann ég fyrir yfirþyrmandi kvíðatilfinningu vegna loftslagsbreytinga og nú-
verandi stöðu mála í Bandaríkjunum. Ég ákvað að gera lista yfir allt sem ég óttaðist á þeirri
stundu. Það var léttir að komast að því að ótti minn var að einhverju leyti órökréttur en það var
jafn mikið áhyggjuefni að vita að afdrifaríkir hlutir voru þess eðlis að ég gæti engin áhrif haft.
Síðan í febrúar 2019 hef ég unnið að „Mjólkurskuld“, vídeóverkefni í mörgum hlutum um
konur, sem dæla brjóstamjólk á meðan þær telja upp það sem þær óttast. Fram að þessu hef
ég safnað saman ótta kvenna í Los Angeles og Hong Kong. Eftir því sem verkinu vindur fram
vonast ég til að vinna á fleiri stöðum, þar á meðal nærri landamærum Bandaríkjanna að
Mexíkó.
Heitið á verkinu vísar til þeirrar hugmyndar í kínverskum búddisma að börn séu ævilangt
skuldbundin mæðrum sínum fyrir móðurmjólkina. Brjóstamjólkin verður til þegar líkaminn
byrjar að framleiða hríðahormón og mjólkurhormón. Hríðahormón verður einnig til þegar
maður verður ástfanginn. Mjólkurskuld er fyrirkomulag, sem bindur okkur við sögu okkar og
jörðina. Hún er ógreiðanleg skuld.
Þetta eru þrjár myndskeiðsstillur úr hluta úr „Mjólkurskuld“ sem teknar voru í Hong Kong 9.
júní. Þann dag fór hátt í milljón íbúa í friðsama göngu til að mótmæla tilskipun um brotamenn
á flótta, sem hefði lögleitt framsal til Kína. Gjörningurinn er sem athöfn þar sem flytjandinn
veitir í gegnum sig ótta annarra í ræðu á almannafæri og breytir honum þannig úr því að vera
einstaklingsbundinn í að verða sameiginlegur.
Á tímum sem fólk er í uppnámi vegna loftslagsbreytinga, stefnu stjórnvalda og skorts á bol-
magni er lífsnauðsynlegt að tengja við aðra, vera opinn og sýna hluttekningu og finna leiðir til
að sjá merkingu í heiminum.
Mjólkurskuld
(2019) eftir
Patty Chang.
„Neðanjarðarlestin í London: Brixton-stöðin og starfsfólk Viktoríulínunnar“
(„London Underground: Brixton Station and Victoria Line Staff “ (2019))
Gregg Bordowitz prófessor, sem eitt sinn kenndi mér, var vanur að spyrja:
„Hver er pólitíkin í herberginu, sem þú ert í núna?“ Fyrir honum vakti að við
gerðum okkur grein fyrir því hvernig við semjum okkur að samböndum og
valdastrúktúr í daglegum samskiptum okkar.
Mitt ferli snýst um að sitja með einhverjum, sem ég iðulega þekki ekki
mjög vel, í nokkrar klukkustundir á meðan ég mála mynd af viðkomandi per-
sónu. Þeir sem sitja fyrir fylgjast með og spjalla við mig á meðan ég mála og
þeir eru fyrstu vitnin að sköpun verksins. (Stundum horfa þeir á bíómyndir á
fartölvunni minni eða sofna). Ég reyni að gera persónu þeirra verðug skil,
jafnvel þannig að myndin líkist þeim. Yfirleitt eru þessar stundir skemmti-
legar, en stundum kvikna erfiðar pólitískar samræður. Þetta eru stundir þar
sem bæði eru berskjölduð.
Síðasta vetur fékk ég það verkefni hjá stofnuninni Art on the Underground
í London að gera verk á staðnum í Brixton-neðanjarðarstöðinni þar sem ég
að lokum málaði 15 starfsmenn Viktoríu-línunnar. Þar á meðal var ræst-
ingafólk og lestarstjórar. Allir, sem sátu fyrir sögðu mér á endanum afstöðu
sína til brexit hvort sem það var upphátt eða ekki.
Jafnvel þótt þú sért ósammála skoðunum fólks getur þú fundið til hlut-
tekningar vegna þess að þú finnur fyrir óþægindum þess eða kvíða. Ef þau
roðna eða hnykla brýrnar gætir þú greint viðkvæmni í líkamstjáningu þeirra
og skynjað hvað brexit gæti þýtt fyrir þau.
Á meðan við spjöllum og ég blanda saman olíulitum til að ná litarafti þess
sem situr fyrir er eins og ég og fyrirsætan séum að stilla af tengslin á milli
okkar, hversu opin við eigum að leyfa okkur að vera. Málverkið verður heim-
ild um trúnaðinn, sem er skjalfestur með þessari hægfara, uppsöfnuðu
skráningu tímans.
Því fylgir hreinskilni að sýna öðrum nærgætni. Stjórnmál fara venjulega
fram á stóru plani samfélagsstofnana líkt og Bandaríkin og Bretland hafa
gengið í gegnum svipaðan pólitískan veruleika undanfarið ár. En pólitík á sér
einnig stað í því hvernig við veitum skoðunum annarra athygli, af næmi og
þolinmæði, þessi prívataugnablik þegar aðeins er maður á mann.
Aliza Nisenbaum
Aliza Nisenbaum gerir portrett af óskráðum innflytjendum frá
Rómönsku Ameríku og fólki úr öðrum afmörkuðum
samfélögum með því að nota athyglina sem fylgir því að mála
með því að fylgjast með til að marka þá sem eru félagslega
ómarkaðir í samfélaginu.
„Ferðamenn, Abyssínska baptistakirkjan“
(„Tourists, Abyssinian Baptist Church“ (2019))
Ég geng á meðal drauga þegar ég er í Harlem. Ég hef þekkt hverfið frá því
ég var barn. Ef talin er með sú staðreynd að móðir mín og faðir kynntust þar
hefur borgarhlutinn alltaf verið hluti af lífi mínu. Hverfið Harlem líkist hins veg-
ar minna og minna sjálfu sér, eða sjálfu sér eins og ég hef þekkt það alla
þessa áratugi.
Breytingar eru vitaskuld óhjákvæmilegar. En hvað þýða breytingar þegar
Harlem er í vaxandi mæli farið að missa hluta af sýnilegri og mikilvægri sögu
sinni? Og hvað þýða þessar breytingar fyrir rótgróna íbúa Harlem?
Þegar ég byrjaði að taka myndir í Harlem á áttunda áratugnum voru þrótt-
miklir söfnuðir í voldugum kirkjum hverfisins. Bekkirnir voru fullir og úr pre-
dikunarstólunum heyrðust lofgjarðir staðfestingar og andlegrar næringar. Nú
eru þessar byggingar, oft umsetnar ferðamönnum, að tæmast um leið og
söfnuðirnir skreppa saman eða þær eru einfaldlega orðnar of dýrar í viðhaldi.
Klerkar og sóknarnefndir taka þann kostinn að selja þessar kirkjur verktök-
um, sem síðan rífa þær niður án tilstands eða viðhafnar og reisa enn einn
íbúðaturninn – stundum er komið til móts við söfnuðinn með athvarfi í nýju
byggingunni með eigin inngangi.
Þegar árið 2019 er á enda og hillir undir annan áratug vaknar sú spurning
hvað muni verða um Harlem og önnur slík hverfi í Bandaríkjunum, svartar og
brúnar borgir, sem glíma við kosti og ógnir áframhaldandi innstreymis al-
þjóðlegs fjármagns og óheftra framkvæmda. Munu slík samfélög geta við-
haldið fjölbreyttu félagslegu og menningarlegu lífi í anda langlífrar arfleifðar
sinnar? Eða munu þessir borgarhlutar láta undan fyrir deyfandi einsleitni,
sem er knúinn sölumennsku þar sem fortíðin þjónar aðeins því hlutverki að
vera nostalgískt markaðstæki?
Dawoud Bey
Dawoud Bey er styrkþegi hjá MacArthur-stofnuninni og ljós-
myndari og býr nú í Chicago. Undanfarið hefur hann í verkum
sínum einbeitt sér að því að endurímynda sér afrísk-ameríska
sögu í ljósi samtímans. Yfirlitssýning yfir 40 ára feril hans verður
opnuð í Nútímalistasafninu í San Francisco í febrúar 2020 og
verður í kjölfarið sett upp í Atlanta og New York.