Hugur og hönd - 01.06.2010, Blaðsíða 29

Helga á nú 30 ára afmæli sem leik-
hússtjóri í Brúðubílnum en hún tók við
af Jóni E. Guðmundssyni myndlistar-
manni sem var frumkvöðull í brúðu-
leikhúsi á Islandi. Með Jóni starfaði
Sigríður Hannesdóttir leikkona sem
starfaði áfram með Helgu fyrstu 13
árin. Lang oftast hefur Helga haft sér til
aðstoðar ungt fólk sem starfað hefur í
götuleikhúsinu eða stúdentaleikhúsinu.
Vorverkin
Leiksýningum Brúðubílsins fylgir gjarn-
an fjöldi fólks. Það þarf leikstjóra, leik-
ara, tæknifólk, brúðustjórnendur og
fleiri. Fyrsti leikstjóri Brúðubílsins var
Þórhallur Sigurðsson. Fleiri hafa komið
við sögu, þar á meðal Bríet Héðinsdóttir,
Harpa Árnadóttir og Edda Heiðrún
Bachman. Sigrún Edda Björnsdóttir
hefur verið leikstjóri frá árinu 1993 og
fjöldi leikara hefur ljáð brúðunum radd-
ir sínar árum saman. Þar á meðal eru
Þórhallur Sigurðsson (Laddi), Pálmi
Gestsson, Sigrún Edda og svo Helga
sjálf. „Þau kalla þetta vorverkin sín“
segir Helga kímin. „Við æfum fyrst og
förum svo inn í hljóðver og tökum upp
þannig að raddir og tónlist eru á bandi.
Með því móti erum við viss um að verk-
in skili sér vel þó að um útisýningar sé
að ræða“.
Fjölskyldan og heimilið
Helga hefur fengið fjölskylduna með sér
í að þróa Brúðubílinn. Hún á þrjú börn
og sex dásamleg barnabörn. Eiginmaður
hennar, Hörður Eiríksson flugstjóri sem
lést nýlega var henni ómetanleg hjálp,
smíðaði leiktjöld og hjálpaði á ýmsa
vegu í gegnum tíðina. „Krakkarnir mínir
hafa haft gaman af því að vera með mér
í þessu. Sá yngsti fór stundum út á land
með mér en ég hef líka fengið þeim það
verkefni að horfa á og gagnrýna sýning-
arnar. Þau eru alveg frábærir gagnrýn-
endur“.
Sú saga hefur gengið lengi að Helga
eigi ekki saumavél. Hún hlær þegar hún
er spurð að þessu. „Jú, það er rétt, ég á
ekki saumavél aðra en þá sem móðir
mín átti, það er eldgömul og falleg
saumavél sem ég hef til skrauts. Eg
sauma allt í höndunum, dúkkur, leik-
tjöld og hvað annað. Það má eiginlega
segja að þetta sé svipað og tískuhönn-
uðirnir sem sauma bókstaflega fötin
utan á sýningardömurnar. Ég geri það
eins, bý til brúðu sem smátt og smátt
verður fullsköpuð með fatnaðinum og
skrautinu sem fylgir. Það eru engar
tvær brúður eins hjá mér og ég nota
engin sérstök snið“.
Gott og vont í bland
Formúlan að góðri sýningu að sögn
Helgu er sú að gera hana létta og fallega,
hafa mikla gleði og gæsku en um leið
svolitla spennu. Gjarnan eru það hæfi-
lega vondir úlfar eða refir sem búa til
spennuna en stöku sinnum krókódíll.
Þeir þurfa svo að læra sína lexíu og
þannig verður til spenna. I fáum orðum
sagt þá þurfum við öll að muna að vera
góð við hvert annað, við dýrin, blómin
og náttúruna. Allt er lifandi í nátt-
úrunni. Það skiljum við á Islandi manna
best með öll tröllin okkar, álfana og
ýmis náttúruundur. Einnig segir Helga
mikilvægt að atriðin séu ekki of löng því
áhorfendurnir eru svo ungir. Það er
mjög gott að hafa eitthvað íslenskt sem
Hektor er marottenbrúða sem gerð var jýrir Stundina okkar. Hann er með harðan haus sem þakinn er loðnu
efni, eyrun eru úr svampi og munnur er hreyfanlegur. Hann getur tekið upp hluti og gert allt mögulegtþar sem
stjórnandinn notar aðra hönd sína sem hans. Þessar brúður eru sérstaklega lifandi og skemmtilegar.
Það er einfalt að búa til fmgrabrúður. Efhið er
saumað á fingravettlinga ogfingurnir síðan klipptir
af vettlingunum.
krakkarnir þekkja en allskonar ævintýri,
bæði gömul og ný passa vel í sýning-
arnar. Líka gömul og góð kvæði og
söngvar sem gjarnan eru þá mynd-
skreytt með brúðum. Oft er líka farin sú
leið að nota frumsamin kvæði. Inn í
þetta fléttast svo ýmiss konar fræðsla
eftir atvikum, til dæmis úr íslendinga-
sögunum en síðastliðið sumar sýndi
Helga leikrit um fyrstu víkingana sem
komu til Islands, þá Naddoð, Hrafna-
Flóka og Garðar Svavarsson og gerði
það mikla lukku hjá krökkunum.
Sumar brúðurnar eru orðnar svo
þekktar á meðal barnanna að spurt er
eftir þeim ef þær vantar í sýningarnar.
Þetta eru brúður eins og Lilli litli og
trúðurinn Dúskur. Þetta eru persónur
sem þau þekkja og treysta. Einu sinni
prófaði Helga að sleppa Lilla og það var
mikið spurt um hann; hvort eitthvað
hefði komið fyrir hann?
Fyrir hverja sýningu talar Helga við
krakkana og segir þeim hvað þau eiga
eftir að sjá: „Eg útskýri fyrir þeim að
þetta sé leikrit og að ekkert sem gerist í
leikriti sé í alvörunni. Eg sýni þeim
gjarnan einhverjar af brúðunum líka.
Sérstaklega þær brúður sem þau gætu
orðið smeyk við eins og til dæmis
Blárefinn, Ulla úlf og svoleiðis kalla“.
Daglegar sýningar á sumrin
Á hverju ári fer brúðubíllinn á milli
staða og um 15.000 börn sjá leiksýn-
ingarnar á höfuðborgarsvæðinu. Sýnt er
daglega í júní og júlí og prentaðar eru
9000 leikskrár sem allar klárast í fyrri
umferðinni af þeim tveimur sem bíll-
inn fer. Brúðubíllinn fer alltaf um
HUGUR 0G HÖND 2010 29