Hugur og hönd - 01.06.2010, Blaðsíða 9

Gilitrutt býr í Rauðafelli undir Austur-Eyjajjöllum.
Guðný A. Valberg frá Þorvaldseyri gerði tröllskess-
urnar.
fram hugmynd að handverkshátíð á
fundi Stéttarfélags bænda á Hvamms-
tanga og fór svo að Hagar hendur tóku
að sér undirbúning og skipulagningu
fyrstu hátíðarinnar.
Sameiginlegur vettvangur
handverksfólks
Þó svo að hugmyndin að hátíðinni væri
ný og framandi tókst að afla nokkurra
styrkja og Eyjafjarðarsveit lagði til hús-
næði. Fyrsta handverkshátíðin var haldin
um miðjan júní 1993 í íþróttahúsi
Hrafnagilsskóla. Hátíðin var kynnt sem
sú fyrsta sinnar tegundar á landinu þar
sem handverksfólk allsstaðar að kæmi
saman, kynnti vinnubrögð sín og seldi
handunnar vörur. Opið var fyrir almenn-
ing föstudag og laugardag en sunnudag-
urinn var ætlaður fundahöldum hand-
verksfólks. Hátt í hundrað einstaklingar
og handverkshópar tóku þátt í þessari
fyrstu handverkshátíð.
Nokkuð var fjallað um hátíðina í fjöl-
miðlum og þá tvo daga sem opið var fyrir
almenning komu um 2000 gestir.
Aðsóknin fór fram úr björtustu vonum
og viðbrögð gesta voru jákvæð. Raunar
vissi enginn við hverju væri að búast og
mátti sjá undrunarsvip á mörgum gest-
um sem bjuggust helst við að í salnum
„yrðu prjónakonur á víð og dreifý eins
og Elín orðaði það í samantekt í sýning-
arskrá handverkshátíðarinnar árið 2006.
„Eg held að þetta sé aðeins byrjunin11 var
haft eftir Elínu í dagblaðinu Degi á
Akureyri í vikunni eftir fyrstu hátíðina.
Hátíðin vex og dafnar
Fyrsta hátíðin þótti takast ákaflega vel og
var því ekki hikað við að slá upp annarri
árið eftir. Handverk ‘94 var með svipuðu
Hjólahnakkar - verðlaunatillaga Sigurlínar
Jónsdóttur í samkeppninni Þráóur fortíðar tilfram-
tíðar sem haldin var árið2009.
sniði og árið áður en opnunartíminn var
þó lengdur um einn dag og ýmsum upp-
ákomum bætt við. Sýnd voru gömul
vinnubrögð, svo sem ullarvinnsla og
skógerð.
Arið eftir var hátíðin færð fram í ágúst
og hefur hún verið haldin á svipuðum
tíma síðan, eða aðra helgina í ágúst. Sú
breyting varð einnig 1995 að
Iðnþróunarfélag Eyjafjarðar vék frá form-
legri umsjón með sýningunni enda hafði
hugsunin alltaf verið sú að tryggja hug-
myndinni brautargengi og koma henni
síðan í hendur heimamanna til vaxtar og
viðgangs.
Nokkur umræða varð um hvort flytja
ætti sýninguna til Akureyrar þar sem
kvartað hafði verið yfir þrengslum og
loftleysi í mannmergðinni í íþróttahús-
inu við Hrafnagilsskóla. Af því varð þó
ekki heldur var farin sú leið að stækka
sýningarsvæðið, nýta meira af skólahús-
næðinu og vera einnig með stórt útisvæði
og sýningartjöld.
Eyjafjarðarsveit tók að sér ábyrgð og
umsjón hátíðarinnar og skipaði sýning-
arstjórn, sem hefur síðan haft yfirumsjón
með framkvæmd og stefnumótun hátíð-
arinnar. Árið 1997 komu nýir sýningar-
haldarar til sögunnar, Hreiðar Hreiðars-
son og fjölskylda hans. Þau önnuðust
framkvæmd hátíðarinnar í samvinnu við
sveitarfélagið næstu árin en frá árinu
2006 hefur sveitarfélagið Eyjafjarðarsveit
alfarið séð um rekstur hátíðarinnar og
haft starfsmann í hlutastarfi. Núverandi
framkvæmdastjóri verkefnisins er
Dóróthea Jónsdóttir.
Árið 2006 stækkaði hátíðin nokkuð og
nafni hennar var breytt í Uppskera og
handverk. Sett var upp verkstæði hand-
verksfólks þar sem handverksmönnum
Úr norska básnum árið 2007.
var boðið að koma með tæki sín og tól og
gestir gátu fylgst með þeim við vinnu
sína.
Námskeið hafa verið haldin í tengslum
við hátíðina frá upphafi. Kennarar hafa
verið bæði innlendir og erlendir gesta-
kennarar sem sýnt hafa eigin framleiðslu
og leiðbeint handverksfólki. Fyrsti hópur
erlendra gesta kom á hátíðina árið 1997
frá Grænlandi og Færeyjum. Gesta-
kennarar hafa langflestir komið frá
Norðurlöndunum enda er þar rótgróin
hefð fyrir hvers konar handverki.
Mismunandi þemu hátíðanna
Á árunum 1998 - 2008 hafði hver hand-
verkshátíð sitt þema. Árið 1998 var hald-
ið landsmót hestamanna á Melgerðis-
melum í Eyjafjarðarsveit og þótti tilvalið
að tengja það þema sýningarinnar.
Þannig varð hesturinn fyrsta þemað.
Tilraunin tókst vel og ákveðið var að gera
þemaefni að föstum lið. Tréð var tekið
fyrir árið 1999, kirkjan árið 2000, sauð-
kindin 2001, torf og grjót 2002, kýrin
2003, málmar 2004, hafið 2005, tónlist
2006, kornið 2007 og miðaldir árið
2008.
Þrátt fyrir fyrirfram ákveðin þemaefni
voru þátttakendur ekki bundnir á neinn
hátt af þeim en glögglega mátti sjá í
hönnun margra þeirra skýrar tengingar
við þemað hverju sinni.
Fjölbreyttir viðburðir hafa einnig verið
fastur liður samhliða sýningarhaldinu.
Þar má nefna tískusýningar, söng-
skemmtanir og kvöldskemmtun þar sem
veittar hafa verið ýmsar viðurkenningar
hátíðarinnar.
Ef gluggað er í gamlar sýningarskrár er
gaman að sjá hversu mikil fjölbreytni er í
þeim hráefnum sem handverksfólk vinn-
HUGUROG HÖND2010
9