Bændablaðið - 30.11.2017, Qupperneq 46

46 Bændablaðið | Fimmtudagur 30. nóvember 2017
Undirbúningur að ísetningu 40
fóstuvísa af Angus holdakyninu er
nú hafinn í nýrri einangrunarstöð
Nautgriparæktarmiðstöðvar
Íslands á Stóra-Ármóti í Flóa.
Stefnt er að ísetningu
fósturvísanna í byrjun desember-
mánaðar og ættu fyrstu kálfarnir
því að líta dagsins ljós í september
2018. Fósturvísarnir voru teknir
um mánaðamótin apríl-maí sl. á
tveimur búum í Noregi; hjá Ståle
Westby á búinu Nordstu og Svein
Eberhard Østmoe á búinu Høystad,
en sá síðarnefndi er formaður Angus
ræktunarfélagsins í Noregi. Gerð
voru viðeigandi sjúkdómapróf sem
reglugerð um þennan innflutning
gerir kröfu um og voru þau öll
neikvæð.
Undan þremur nautum
og sjö kvígum
Lagt var upp með að skola fósturvísa
úr tíu kvígum frá þessum tveimur
búum og náðist úr sjö þeirra, alls
56 fósturvísar.
Kvígan 1614 Lara av Høystad
gaf flesta, 20 stykki. Á myndinni
sem fylgir pistlinum má sjá ætterni
fóstuvísanna og fjölda undan hverju
foreldranna.
Af þeim fósturvísum sem
hingað eru komnir eru 30 undan
74039 Li‘s Great Tigre, faðir
hans er Hf El Tigre frá Kanada og
kynbótaeinkunn er 119.
Fimm fósturvísar eru undan
74029 Horgen Erie, faðir hans er
55754 Horgen Bror frá Noregi og
kynbótaeinkunn er 116.
Þá eru fimm fósturvísar
undan 74033 First Boyd fra Li,
faðir hans er Boyd Next Day frá
Bandaríkjunum og kynbótamat er
115. /BHB
Á FAGLEGUM NÓTUM
CAN Hf El Tigre, f. 5.1.2008 1088 Elise fra Li, f. 21.1.2009 74025 Dunder av Bognes, f. 9.2.2008 477 Janne av Nordstu, f. 16.2.2014
74039 Li's Great Tigre, f. 3.1.2011 532 Letti av Nordstu, f. 29.1.2016
CAN Hf El Tigre, f. 5.1.2008 1088 Elise fra Li, f. 21.1.2009 60396 Jerv av Nordstu, f. 3.2.2014 398 Heidrun av Nordstu, f. 13.1.2012
74039 Li's Great Tigre, f. 3.1.2011 538 Lissi av Nordstu, 3.2.2016
USA Boyd Next Day, f. 1.11.2006 1082 fra Li, f. 19.3.2008 74029 Horgen Erie, f. 2.4.2009 1009 av Høystad, f. 14.1.2010
74033 First Boyd fra Li, f. 15.1.2010 1601 Lita av Høystad, f. 4.1.2016
CAN Hf El Tigre, f. 5.1.2008 1088 Elise fra Li, f. 21.1.2009 74047 Ivar fra Li, f. 27.2.2013 1209 Helle av Høystad, f. 22.1.2012
74039 Li's Great Tigre, f. 3.1.2011 1614 Lara av Høystad, f. 15.1.2016
CAN Hf El Tigre, f. 5.1.2008 1088 Elise fra Li, f. 21.1.2009 74048 Irving fra Li, f. 30.1.2013 6506 av Høystad, f. 9.2.2006
74039 Li's Great Tigre, f. 3.1.2011 1621 Leslie av Høystad, f. 21.1.2016
55754 Horgen Bror, f. 28.2.2006 603 Horgen Soria, f. 18.3.2005 74047 Ivar fra Li, f. 27.2.2013 1220 Hilma av Høystad, f. 15.2.2012
74029 Horgen Erie, f. 2.4.2009 1622 Laura av Høystad, f. 21.1.2016
USA Boyd Next Day, f. 1.11.2006 1082 fra Li, f. 19.3.2008 74029 Horgen Erie, f. 2.4.2009 819 av Høystad, f. 28.2.2008
74033 First Boyd fra Li, f. 15.1.2010 1626 Layla av Høystad, 24.1.2016
Undirbúningur að ísetningu fósturvísa hafinn
Þorsteinn Ólafsson dýralæknir samstillir tilvonandi fósturmæður í einangrunarstöð NautÍs. Baldur Indriði Sveins-
son, starfsmaður NautÍs, er til aðstoðar. Mynd / Sveinn Sigurmundsson
Í tilefni þess að fósturvísarnir verða brátt settir upp, verður
Nautgriparæktarmiðstöð Íslands með opið hús í nýrri einangrunarstöð
félagsins að Stóra-Ármóti laugardaginn 2. desember nk. frá kl. 13.30-
16.30. Þar gefst áhugafólki um nautgriparækt kostur á að skoða
aðstöðuna og kynna sér fyrirhugaða starfsemi. Kaffiveitingar verða í
boði stöðvarinnar og eru allir velkomnir.
Opið hús á Stóra-Ármóti
Skýrsla Lyfjastofnunar Evrópu um sölu sýklalyfja fyrir dýr í Evrópu 2015:
Sala á sýklalyfjum töluvert minni á Íslandi,
Noregi og Svíþjóð en í öðrum Evrópulöndum
Lyfjastofnun Evrópu hefur gefið
út skýrslu með ítarlegri samantekt
um sölu sýklalyfja fyrir dýr í 30
Evrópulöndum fyrir árið 2015.
Helstu niðurstöður skýrslunnar
eru þær að það hefur dregið úr
heildarsölu sýklalyfja í Evrópu
milli áranna 2011 og 2015, eða um
13%, þótt heildarsala sé breytileg
milli landa.
Samkvæmt skýrslunni kemur
Ísland vel út þegar kemur að
magni sýklalyfja fyrir dýr.
Notkunin hér á landi er með því
minnsta sem gerist og nánast
eru eingöngu notuð stungulyf til
einstaklingsmeðferðar og notkun á
sýklalyfjum til hópmeðferða nánast
óþekkt. Sala á sýklalyfjum, sem
Alþjóðaheilbrigðisstofnunin telur
mikilvægt að séu síðasta úrræðið
við meðhöndlun erfiðra sýkinga í
mönnum og ætti einungis að nota
þau sem síðasta val við meðhöndlun
á dýrum, er mjög lítil hér á landi.
Hlutfall seldra sýklalyfja í
töfluformi hefur aukist hérlendis
frá árinu 2011.
Sala hefur dregist saman
Í skýrslunni segir að 25 af 30
löndum hafa skilað inn gögnum
frá árinu 2011 og í 15 þeirra hefur
sala sýklalyfja dregist saman um að
minnsta kosti 5% en í 8 þeirra hefur
sala aukist um meira en 5%. Þessi
breytileiki milli landa getur stafað
m.a. af mismunandi samsetningu
í fjölda dýra, mismun í dýrahaldi,
sjúkdómsstöðu og fleiru.
Leiðréttur samanburður
Á heimasíðu Matvælastofnunar
segir að til að gera samanburð á milli
landa mögulegan hafa magntölur
í skýrslunni verið leiðréttar með
tilliti til fjölda dýra í hverju landi.
Þegar bornar eru saman tölur milli
landa má sjá að Noregur, Ísland
og Svíþjóð eru enn með töluvert
minni sölu sýklalyfja en önnur
Evrópulönd. Grikkland, sem skilaði
inn gögnum í fyrsta skipti fyrir
árið 2015, er með mestu söluna en
Spánn, Ítalía og Ungverjaland koma
þar á eftir.
Þegar skoðuð er samanlögð
heildarsala í öllum Evrópulöndum
út frá lyfjaflokkum var mest selt af
tetracyclin samböndum, pensillínum
og súlfonamíðum, eða tæp 70%
samanlagt. Á Norðurlöndunum er
hlutfallslega meira selt af pensillín
sýklalyfjum en annars staðar og eru
beta-laktamasanæm pensillín þar í
meirihluta.
Skoða þarf notkun mikilvægra
sýklalyfja
Í skýrslunni er lögð áhersla á að
skoða þurfi notkun mikilvægra
sýklalyfja sem eru í mesta forgangi
á lista Alþjóðaheilbrigðisstofnunar-
innar (WHO). Lyf í þessum flokkum
eru mikilvæg sem síðasta úrræðið
við meðhöndlun erfiðra sýkinga
í mönnum, þegar önnur sýklalyf
virka ekki, og ætti einungis að nota
þau sem síðasta val við meðhöndlun
á dýrum.
Ísland kemur vel út í því samhengi
en engin sala er á makrólíðum,
linkósamíðum, kínólónum og
pólímýxin sýklalyfjum og mjög lítil
sala er á þriðju og fjórðu kynslóða
cefalósporínum.
Auk þess að skoða heildarsölu
út frá flokkum sýklalyfja var
salan einnig skoðuð út frá því
á hvaða formi lyfið er, sem
gefur vísbendingar um hvort um
einstaklings- eða hópmeðhöndlun
sé að ræða. Þar má sjá að 91,1%
af samanlagðri heildarsölu í
þessum 30 Evrópulöndum var á
lyfjaformum sem er algengt að nota
í hópmeðhöndlun og gefin eru með
fóðri eða drykkjarvatni.
Nánast eingöngu
einstaklingsmeðhöndlun á Íslandi
Breytileiki milli landa var mikill hvað
þetta varðar og er Ísland þar með
gjörólíkar tölur en 84% af seldum
sýklalyfjum hér á landi eru í formi
stungulyfja, sem eru nánast eingöngu
notuð við einstaklingsmeðhöndlun.
Hafa ber í huga að sölutölur fyrir
sýklalyf á töfluformi eru ekki talin
með þar sem gert er ráð fyrir að
þau séu nánast eingöngu notuð
við meðhöndlun gæludýra en ekki
búfjár. Í upphafi skýrslunnar er
hlutfall sýklalyfja á töfluformi í
heildarsölu sýklalyfja skoðað og
sést þá að sýklalyf á töfluformi eru
aðeins 0,7% af heildarmagni seldra
sýklalyfja í Evrópu árið 2015.
5,2 % sýklalyfja í töfluformi
á Íslandi
Ísland, Finnland, Lúxemborg,
Noregur, Slóvenía og Svíþjóð
skera sig þó úr þar sem hlutfall
seldra sýklalyfja á töfluformi er þar
meira, eða allt frá 5,2% á Íslandi og
upp í 13,6% í Finnlandi. Hlutfall
seldra sýklalyfja á töfluformi hefur
smátt og smátt aukist hérlendis frá
árinu 2011. Til viðbótar við notkun
í gæludýr hérlendis eru sýklalyf á
töfluformi notuð á vorin í sauðburði
vegna slefsýki hjá lömbum.
Vísbending um þróun á vá
Skýrsla þessi er mikilvæg
vísbending um þróun á notkun
sýklalyfja í Evrópulöndum
enda er notkun sýklalyfja
mikill áhrifavaldur á þróun
sýklalyfjaónæmis, sem er talin vera
ein alvarlegasta heilbrigðisvá fyrir
menn og dýr.
Jákvætt er að sala á sýklalyfja
í Evrópu heldur áfram að dragast
saman og að leiðbeiningar og
upplýsingaherferðir, hvort sem
er landsbundin, í Evrópu eða
alþjóðleg, virðast bera árangur.
Evrópusambandið gaf árið 2015
út leiðbeiningar um skynsama
notkun á sýklalyfjum fyrir dýr og
Lyfjastofnun Evrópu í samstarfi
við Matvælaöryggisstofnun
Evrópu (EFSA) birtu árið 2016
vísindaálit yfir aðferðir til að draga
úr þörf á notkun sýklalyfja í dýrum
byggt á „reduce-rethink-replace“
nálguninni. /VH
Kjúklingabú í Evrópu. Kjúklingaeldið á Íslandi er nánast kampýlóbakter-laust
og mælist undir 5% en hefur mælst 75% í verslunum í Bretlandi og víðar í
fjölga kampýlóbakter-tilfellum í landinu og auka þannig notkun á sýklalyfjum.