Íþróttablaðið - 01.09.1948, Blaðsíða 52

44
IÞRÓTTABLAÐIÐ
Vetrar-OIympíuleikarnir
í St. Moritz
St. Moritz.
St. Moritz er í suðausturhorni Sviss-
lands, í kantónunni Graubiinden. —
Graubiinden er stærsta kantóna Sviss,
en nokkru minni en Vatnajökull. St.
Moritz er í Inndalnum, við ána Inn
(En), í héraðinu Ober-Engadin, sem
er nafntogað fyrlr náttúrufegurð. —
Stendur bærinn neðst í brattri fjalls-
hlíð, í um 1800 metra hæð, en fjalls-
tindarnir beggja megin dalsins eru um
3000 m. háir.
Ibúar St. Moritz eru aðeins um 3500
manns og hafa þeir allir beinlínis eða
óbeinlínis, atvinnu sína af þeim sfraumi
ferðamanna, sem til bæjarins kemur.
Mikill hluti bæjarins er því gistihús,
þau eru um 50 að tölu og rúma samtals
um 4500 gesti. Það eru skrambans mikl-
ar byggingar, sum þeirra. í nágrenni
St. Moritz er fjöldi smærri bæja og
þorpa, sem líkt er ástatt um. Eins og
kunnugt er, eru töluð fjögur tungumál
í Sviss, sem öll eru jafn rétthá: þýzka,
franska, ítalska og ráto-rómanska. Hið
síðastnefnda er leifar af gömlu róm-
önsku máli og nota það nú aðeins um
45.000 manns. Það er einmitt þarna i
Engadin og á næstu slóðum, sem mál
þetta lifir og Sankt Moritz heitir því
eiginlega San Murezzan. En þýzka er
að öðru leyti aðal-tungumálið i þess-
um hlnta Svisslands, sem við fórum
um.
Þessir bæir eru orðnir miklir ferða-
mannastaðir, löngu áður en skíða-
íþróttin í nútímasniði kom þar til sög-
unnar, en það var ekki fyrr en um
síðustu aldamót. Ferðamenn kornu þá
eingöngu þangað á sumrin og flest
gistihúsin eru i upphafi gerð fyrir
sumargistingu. Nú er þetta gerbreytt,
eftir að skíöaiþróttin náði hinni miklu
liylli, sem bún ríýtur nú í Mið-Evrópu.
Önnur grein
Skapaðist þá mikil samkeppni milli ein-
stakra bæja um mannvirki vegna skíða-
íþróttarinnar og annarra vetraríþrótta
og var komið upp fjölda af stökkbraut-
um, dráttarbrautum og brunbrautum,
— en brunbrautirnar geta einnig verið
kostnaðarsamar, þegar þarf að ryðja
þær gegnum skóg. Helstu keppinautar
St. Moritz í nágrenninu eru Davos og
Arosa.
A •styrjaldarárunum lá ferðamanna-
----------- Eftir -----------
Einar B. Pálsson
straumurinn niðri, og fjárhagur ferða-
mannabæjanna versnaði stórum. Er
þeim því mikið í mun að koma nú öllu
sem snarast í hið fyrra borf — og einn
þátturinn í því voru Vetrar-olympíu-
leikarnir.
í bæjum þessum, þótt ekki séu þeir
stórir, er liægt að fá allt, sem hugurinn
girnist, en það kostar bara peninga.
Og eftir peningunum er líka manngild-
ið metið. Það er ekki nema mjög lítill
hluti af æskufólki landsins, sem hefir
ráð á þvi að gista ferðamannabæina og
uppeldisleg áhrif þeirra eru líka meira
en vafasöm, þegar þessa er gætt.
Þetta ber ekki að skilja svo að dvöl
í svissneskum ferðamannabæjum sé
sérlega dýr á islenzkan mælikvarða.
Þegar ég var á Akureyri nú um siðustu
páskana, reyndist það vera um 50%
dýrara á miðlungshóteli þar en á mjög
góðu gistihúsi i St. Moritz á vetrarleik-
unum.
Skíðaland St. Moritz er aðallega í
fjallshlíðinni ofan (vestan) við bæinn.
Hún er að mestu skóglaus og alsett
hólum og giljum, en eitt belzta atriðið
er þó það, að upp bliðina liggja tvær
dráttarbrautir, sem flytja skíðafólkið
á 15 mínútum um 800 metra upp, eða
upp i 2660 m. hæð. Frá efri endastöð-
um þessara dráttarbrauta er siðan bægt
að renna sér á skíðum i ýmsar áttir,
t. d. yfir i næstu dali og til annarra
nærliggjandi fjallaþorpa, en flest fólk-
ið kýs að renna sér niður að St. Moritz
aftur og Ijúka ferðinni nálægt neðri
endastöðvunum, til þess að geta notað
dráttarbrautirnar upp á nýjan leik.
í Inndalnum er skemmtilegt að ganga
á skíðum. Dalbotninn er rennisléttur
og liðast áin um hann, en skógargeir-
ar teygja sig sumstaðar úr fjallshlíð-
inni niður i dalbotninn, en grundir
þess á milli. En svæðið er nokkuð tak-
markað og tindótt fjöllin mjög brött á
báðar hliðar. Heildarsvipur landsins
er þarna hreint ekki ósvipaður og á
Siglufirði og þegar liorft er yfir þenn-
an hluta Alpafjallanna með fjöldamörg-
um tindum, flestum af svipaðri hæð
(rúml. 3000 m.), þá minnir það mann
talsvert á útsýnið af Iverlingu við
Eyjafjörð yfir hálendisbálkinn milli
Eyjafjarðar og Skagafjarðar.
Tvær skiðastökkbrautir eru i St. Mor-
itz, um klukkutíma gang frá miðbæn-
um. Hin stærri þeirra, Olympiustökk-
brautin, er gerð fyrir skiðastökk um
72 metra. Hæðarmismunurinn á stökk-
pallinum og flötinni fyrir neðan er