Morgunblaðið - 15.02.2020, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. FEBRÚAR 2020
Birtm
eð
fyrirvara
um
m
ynda-og
textabrengl.
Reykjavík
Krókháls 9
Sími: 590 2020
Reykjanesbær
Njarðarbraut 9
Sími: 420 3330
Bílaríki, Akureyri
Glerárgötu 36
Sími: 461 3636
benni.is
Við hjá Bílabúð Benna erum afar stolt af þessum
viðurkenningum, sem eru staðfesting á því að ekkert er
ofmælt um þennan magnaða jeppa.
OFTHEYEAR
BEST
OFF-ROADER
OFF THE YEARJEPPI ÁRSINS
AWARDED BY
4X4 MAGAZINE
AWARDED BY
4X4 MAGAZINE
BANDALAG ÍSLENSKRA
BÍLABLAÐAMANNA
JEPPI ÁRSINS 2020
Samkvæmt Bandalagi íslenskra bílablaðamanna
Verð frá: 6.990.000 kr.
um 13%. Samkvæmt útreikningum
hans hafa sauðfjárbændur orðið af
6-7 milljarða tekjum á þessum tíma.
200-400 tonna samdráttur
Unnsteinn á von á því að fækk-
unin verði ekki alveg eins mikil og
bráðabirgðatölur benda til. Áætlanir
hans gefa þó til kynna að framleiðsla
á dilkakjöti minnki um 200 til 400
tonn á þessu ári. Framleiðslan verði
innan við 8 þúsund tonn í haust-
slátrun en þegar hún var mest, á
árinu 2016, komu 9.300 tonn út úr
sláturhúsunum. Hefur framleiðsla á
dilkakjöti því minnkað um rúm 1300
tonn á þessum tíma.
Minna má á að umræða var um
það í sumar að ekki yrði til nóg af
hryggjum fyrir innlenda markaðinn
og voru fluttir inn lambahryggir,
sem ekki hefur gerst áður. Þetta var
eitthvað málum blandið því nóg virt-
ist til í heildina þótt einstaka heild-
salar gætu ekki útvegað viðskipta-
vinum sínum vöruna.
Yngra fólk að taka við
Ef litið er til héraðanna sést að
flest er féð í Húnaþingi vestra og
tekur sveitarfélagið þar með fram
úr Skagafirði, sem áður var fjár-
flesta sveitin. Ekki er þó allt sem
sýnist, því breytingin stafar af sam-
einingu Bæjarhrepps á Ströndum
við nágrannasveitarfélagið hinum
megin Hrútafjarðar, Húnaþing
vestra.
Fé í fjárflestu héruðum fækkar
almennt um 3 til 8% á milli ára, sam-
kvæmt bráðabirgðatölum. Mesta
fækkunin í þessum hópi virðist ætla
að verða í Norðurþingi, þar sem
fækkunin er 10%.
„Þetta hefur haldist nokkuð hér.
Það er minni fækkun á þessu svæði
en víða annars staðar,“ segir Gunn-
ar Þórarinsson, bóndi á Þórodds-
stöðum í Hrútafirði. Spurður um
skýringar segir hann að ágætt sé að
vera með sauðfjárbúskap á þessu
svæði.
Hann segir að einhverjir bændur
hafi hætt en einnig sé svolítið um að
ungt fólk hafi verið að kaupa jarðir
og hefja búskap. „Í flestum tilvikum
þar sem fólk hefur hætt hefur yngra
fólk tekið við. Það er mjög jákvætt,“
segir Gunnar.
Hann telur að þróunin fram und-
an ráðist nokkuð af því hvernig af-
urðaverðið þróist. Samdrátturinn
haldi áreiðanlega áfram þar til
afurðaverðið hækki.
Sauðfé jafnfátt og við fjárskipti
 Hröð fækkun sauðfjár allra síðustu árin  Helmingi færri kindur en þegar þær voru sem flestar
 Forystumenn telja að framleiðslan dragist áfram saman þangað til afurðaverðið hækkar
Fjöldi búfjár 1940-2019
Fjöldi vetrarfóðraðra kinda, þúsundir
Fjárfl estu sveitarfélögin 2019
Fjöldi búfjár 2019
1.000
900
800
700
600
500
400
300
200
'40 '46 '52 '58 '64 '70 '76 '82 '88 '94 '00 '06 '12 '18
2018 2019 Breyting
Nautgripir 81.636 80.728 -908 -1%
Sauðfé 432.992 411.563 -21.429 -5%
Svín 40,492 34.946 -5.546 -14%
Loðdýr 19.502 13.025 -6.477 -33%
Alifuglar 942.815 805.028 -137.787 -15%
Geitur 1.493 1.450 -43 -3%
2018 2019 Breyting
Húnaþing vestra* 38.074 36.883 -1.191 -3%
Skagafjörður 32.400 30.762 -1.638 -5%
Borgarbyggð 30.719 29.870 -849 -3%
Húnavatnshreppur 27.977 27.968 -9 0%
Dalabyggð 25.779 25.526 -253 -1%
Fljótsdalshérað 26.670 24.674 -1.996 -7%
Þingeyjarsveit 16.535 16.287 -248 -1%
Hornafjörður 15.323 14.468 -855 -6%
Skaftárhreppur 14.515 14.078 -437 -3%
Norðurþing 15.310 13.791 -1.519 -10%
Rangárþing eystra 12.599 12.011 -588 -5%
Rangárþing ytra 11.356 10.483 -873 -8%
Heimild: Landssamtök sauðfjárbænda
*Bæjarhreppur innifalinn
Bráðabirgðatölur
Heimild: Atvinnuvegaráðuneytið
419
628
896
402
Morgunblaðið/Eggert
Vatnsnes Húnaþing vestra er nú fjárflesta sveitarfélag landsins.
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Ljóst er að sauðfé hefur fækkað um-
talsvert í haust. Fjöldinn er nú kom-
inn niður í 411-412 þúsund, sam-
kvæmt bráðabirgðatölum. Slíkar
tölur hafa ekki sést síðan á árunum
1949-1951, eftir fjárskipti vegna
sauðfjársjúkdóma í mörgum lands-
hlutum. Fyrir utan þessi þrjú ár um
miðja 20. öldina þarf að fara aftur til
ársins 1889 og áranna þar á undan
til að sjá tölur um svo fátt fé í land-
inu.
Tölurnar um búfjárfjöldann á
árinu 2019 sýna fækkun í öllum bú-
fjártegundum, hlutfallslega mestum
í minkarækt, enda hefur sú grein
hrunið á síðustu árum vegna lágs
heimsmarkaðsverðs á skinnum.
Tekið skal fram að tölurnar fyrir ár-
ið 2019 eru bráðabirgðatölur og eru
líkur á að þær hækki frekar en
lækki þegar allir hafa skilað
skýrslum. Samkvæmt stöðunni
snemma í þessum mánuði er útlit
fyrir að sauðfé fækki um rúmlega 21
þúsund, eða um 5% frá árinu á
undan. Kemur þetta til viðbótar
fækkun undanfarinna ára, meðal
annars fækkun um 28 þúsund á
árinu 2018.
Afurðaverð þarf að hækka
„Ég vona ekki. Við erum að
skrapa botninn til að ná að sinna
innanlandsmarkaði,“ segir Unn-
steinn Snorri Snorrason, fram-
kvæmdastjóri Landssamtaka
sauðfjárbænda, þegar hann er
spurður hvort hann eigi von á frek-
ari fækkun í ár. Hann segir þó að
búast megi við einhverri fækkun.
„Ef afurðaverðið hækkar ekki
munum við sjá frekari samdrátt.
Vitað er um bændur sem eru að
hætta núna og talsvert um að menn
séu að draga saman seglin. Eru
kannski í annarri vinnu sem þeir
treysta á sem tekjulind fyrir fjöl-
skylduna frekar en búskapinn. Ef
staðan er orðin sú að menn líta svo á
að það borgi sig ekki að standa í
þessu erum við ekki að sjá fyrir end-
ann á fækkuninni,“ segir Unnsteinn
og tekur fram að seigt sé í sauðfjár-
bændum en baslið sé óneitanlega
lýjandi.
Hann lætur þess getið að afurða-
verðið sé 24% lægra en árið 2013, en
á sama tíma hafi verðlag hækkað
Fjöldi sauðfjár í landinu var á bilinu
300 til 500 þúsund megnið af 19.
öldinni. Á 20. öldinni var fjöldinn
yfirleitt á bilinu 500 til 900 þús-
und fjár, fór hæst í 896 þúsund ár-
ið 1977. Öldinni lauk eins og hún
hófst með um 500 þúsund fjár.
Sauðfjáreign hélst nokkuð stöðug í
450-500 þúsund fjár á þessari öld
en eftir 2017 hefur fjöldinn hrapað
og er nú kominn í 411-412 þúsund.
Svarar það til fjárskiptaáranna á
20. öld. Ráðist var í fjárskiptin
vegna mæðiveiki, garnaveiki og
fleiri fjárpesta sem bárust með
karakúlfé sem flutt var til landsins
á árinu 1933. Áður en pestirnar
fóru að herja á íslenskt fé voru 728
þúsund fjár í landinu.
Fjárskipti hófust á árinu 1937 og
stóðu fram yfir 1950. Fæst var féð
árið 1949, 402 þúsund, þegar fjár-
skiptin voru í algleymingi auk þess
sem vorið var hart.
Fjárskipti
vegna pesta
SAUÐFJÁREIGN