Morgunblaðið - 07.03.2020, Blaðsíða 35

MINNINGAR 35
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. MARS 2020
best væri að gera hlutina. Við
Jón sonur hans og frændi minn
fórum reyndar ekki alltaf eftir
þeim ábendingum og fórum oft
flatt á því. Vigfús skammaðist
ekki út í það en hafði augljóslega
bara húmor fyrir sjálfstæðis til-
burðunum.
Vigfús var mikill gleðimaður,
var hrókur alls fagnaðar, greip í
harmonikku og spilaði á orgel.
Stundum fannst okkur krökkun-
um reyndar of margar veislur á
Laxamýri. Vigfús gat komið fyrir
sig orði, skrifað frábæran texta
eins og í bók er hann gaf út með
smásögum stuttu eftir að hann
fluttist á Hvamm ber vitni. Þá
gat hann samið ljóð til þeirra
sem önnuðust hann eða eftirmæli
til vina sinna, allt í huganum eftir
að hann gat ekki lengur skrifað
sjálfur. Líklega hafa störfin við
að yrkja jörðina og sinna nátt-
úrunni komið í veg fyrir að hæfi-
leikar hans á þessu sviði fengju
að njóta sín til fulls. Vel væri
maður staddur sjálfur ef maður
hefði bara lítinn hluta þessa
hæfileika.
Vigfús tók virkan þátt í Lax-
árvirkjunardeilunni ásamt öðr-
um landeigendum og náttúru-
verndarfólki. Deilan markaði
tímamót í náttúruvernd, snérist
um það að verja náttúru Laxár
gegn áformum um risavirkjun og
stórfelld náttúruspjöll. Einstakt
hefur verið að alast upp við sög-
urnar af þessari baráttu og ljóst
var að Vigfús var stoltur af því
sem var áorkað. Greinilegt var
þó að átökin höfðu tekið sinn toll
því þau voru ekki bara við vald
stórfyrirtækis heldur einnig við
nágranna og vini. Við megum
vera þeim þakklát sem höfðu
hugrekki til að taka þennan slag
og verja náttúruna.
Á seinni árum þegar ég sjálfur
fór að skipta mér af veiðimálum
leitaði ég oft til Vigfúsar eftir
ráðum. Oft kom það sér vel að
gera rætt við einhvern með ára-
tuga reynslu um mál sem
kannski fáir skilja til hlítar. Síð-
asta árið lagði hann kannski ekki
mikið til en nennti alltaf að
hlusta á frænda sinn. Svo kom
kannski athugasemd eða hvatn-
ing til að láta menn finna fyrir
því. Ég mun sakna þess að geta
ekki hitt á hann en vonast til
þess að nú sitji þeir pabbi saman,
fái sér pípu og spjalli um Laxá.
Jón Helgi Björnsson.
Vigfús Jónsson á Laxamýri er
til moldar borinn í dag, góður
vinur minn og traustur. Það er
orðið langt síðan við sáumst síð-
ast. Þannig skiljast leiðir. En
þráðurinn á milli okkar slitnaði
aldrei. Við fylgdumst með hvor
öðrum í gegnum símann. Og það
var alltaf gott að heyra í Vigfúsi.
Þegar ég nú hugsa til hans
kemur fyrst upp í hugann orðið
„ræktunarmaður“. Eins og ég
skil það orð lýsir það vel eðl-
iskostum hans sem einstaklingi,
fjölskyldumanni og bónda. Hann
var fjárræktarmaður eins og fað-
ir hans og erjaði jörðina. Og það
var lífsskoðun hans, að sömu lög-
mál giltu um Laxá eins og hvað-
eina, að hana þyrfti að rækta því
að ekki mætti ganga of nærri
laxastofninum. Rányrkja var eit-
ur í hans beinum. Þess vegna
settu þeir bræður Björn og hann
á stofn eldisstöð til að sleppa
seiðum í ána svo að hún yrði
sjálfbær.
Áhugasvið Vigfúsar var vítt og
hann lagði gott til mála. Það kom
þó ekki í veg fyrir, að hann léti
brjóta á sér, þegar honum þótti
mikið við liggja eins og í Laxár-
og Mývatnsdeilunni. Hann naut
trausts veiðiréttarhafa á lands-
vísu og var þar í forystu. Í
heimasveit sinni og í Þingeyjar-
sýslu voru honum falin fjölmörg
trúnaðarstörf, sem endurspeglar
það traust sem sveitungar hans
báru til hans og hann brást ekki.
Segja má, að þáttaskil hafi
orðið í samskiptum okkar Vig-
fúsar þegar ég tók þriðja sætið á
lista Sjálfstæðisflokksins í Norð-
urlandi eystra árið 1971. Ég
lagði upp úr því að hafa stuðning
Vigfúsar og kom þeirra erinda í
Laxamýri. Við áttum langt og
gott samtal, sem síðan varð
grundvöllurinn að vináttu okkar
og samvinnu sem hélst æ síðan
og varð að fjölskylduvináttu.
Margar góðar stundir höfum við
Kristrún átt heima á Laxamýri
og notið gestrisni Sigríðar og
þeirra hjóna.
Á löngum þingmanns- og ráð-
herraferli mínum lærði ég það,
að besti skóli stjórnmálamanns-
ins er að eiga holla vini heima í
héraði og geta treyst þeim.
Hvert hérað og hver sveit hefur
sín sérkenni og sínar takmark-
anir. Og því var gott að eiga Vig-
fús að. Hann hafði opinn huga,
skilning á mismunandi sjónar-
miðum og hagsmunum og vilja til
að leysa úr málum. Og hann
kunni að skilja á milli þess, sem
er lítils og mikils háttar.
Blessuð sé minning Vigfúsar
Jónssonar.
Halldór Blöndal.
Í lífi okkar allra er stór hópur
fólks sem hefur áhrif á það sem
maður er. Oft er staða hvers og
eins óskilgreind í huga manns en
þegar einn úr hópnum fellur frá
finnur maður skýrt fyrir mikil-
vægi hans í lífi manns, eftir situr
söknuður og minningarnar flæða
fram. Þannig var líðan mín þegar
ég frétti af andláti Vigfúsar
bónda á Laxamýri, góðs vinar
míns.
Það var fremur feimin ung-
lingsstúlka sem gekk niður heim-
reiðina að reisulega stórbýlinu
Laxamýri vorið 1959 en þar var
ég ráðin sem kaupakona um
sumarið hjá foreldrum Vigfúsar,
þeim sæmdarhjónum Jóni H.
Þorbergssyni og Elínu Vigfús-
dóttur. Mér fannst ég aldrei hafa
séð eins fallegt sveitabýli, sviðið
eins og innrömmuð mynd með
Laxá í fjarska og Kinnarfjöllin í
baksýn. Það voru afar hlýlegar
móttökur sem ég fékk í bæjar-
dyrunum og upp frá þeirri
stundu eignaðist ég þessa góðu
fjölskyldu sem vini fyrir lífstíð.
Það starf sem fyrir mér lá var af-
ar fjölbreytt bæði inni- og úti-
vinna og fannst mér undantekn-
ingarlaust allt skemmtilegt sem
fyrir mig var lagt, lánið lék við
mig. En dýrmætast var mér
mannfólkið sem bjó á staðnum.
Þegar þarna er komið hafa
Vigfús og eiginkona hans Sigríð-
ur reist nýbýli á jörðinni og eiga
orðið tvö börn, Elínu og Atla, tvo
yndislega glókolla. Ég sótti tölu-
vert yfir á heimili þeirra í frítíma
mínum sem varð eins og annað
heimili mitt á staðnum. Að lokn-
um vinnudegi, mjaltir yfirstaðn-
ar og ég búin að þrífa mjólk-
urbrúsana var oftar en ekki
stefnt heim í eldhúsið hjá þeim
hjónum. Þar komum við
vinnuhjúin, Björn heitinn bróðir
Vigfúsar, ásamt þeim hjónum
okkur fyrir í eldhúskróknum yfir
kaffibolla eða mjólkurglasi. Þar
fóru oftar en ekki fram fjörugar
umræður um hin ýmsu atvik sem
gerðust í önnum dagsins, vinnu-
konunni strítt sem kom ekki að
sök þar sem hún var ónæm fyrir
slíku, öllu vön úr heimahúsum og
mikið var hlegið. Þarna vann ég
sem kaupakona í tvö sumur og
hef einatt sagt þau sumur með
skemmtilegri tíma æskuáranna,
það þakka ég heimilisfólkinu á
Laxamýri.
Ég, ásamt systur minni, var
svo lánsöm að hafa heimsótt Vig-
fús á hjúkrunarheimilið á Húsa-
vík fyrir tæpum þremur árum.
Það urðu miklir fagnaðarfundir
en ljóst var að mikið hafði verði
tekið frá honum. Þrátt fyrir veik-
indin var létt yfir honum og
glaðst var yfir skemmtilegum
minningum en ekki laust við að
tár féllu á kveðjustundinni.
Vigfúsar minnist ég sem
glæsimennis á velli, hláturmilds,
vel máli farinn með fallega rit-
hönd en nokkur skemmtileg
sendibréf fékk ég frá þeim
bræðrum eftir dvöl mína á Laxa-
mýri, þá var hann tryggur vinur
og síðast en ekki síst sé ég hann
fyrir mér önnum kafinn í bústörf-
um á fallega býlinu. Það voru
lærdómsrík sumur sem ég átti á
Laxamýri og minnist ég þeirra
með mikilli hlýju og þakklæti til
fjölskyldunnar.
Ferð þín er hafin.
Fjarlægjast heimatún.
Nú fylgir þú vötnum
sem falla til nýrra staða.
Og sjónhringar nýir
sindra þér fyrir augum.
(Hannes Pétursson)
Ég og fjölskylda mín sendum
innilegar samúðarkveðjur til Sig-
ríðar og allrar fjölskyldunnar.
Guð blessi minningu Vigfúsar.
Edda Björk Bogadóttir.
Látinn er Vigfús B. Jónsson,
bóndi á Laxamýri. Með honum
hverfur af vettvangi einn af þeim
ötulu og merku forystumönnum
bænda sem settu svip sinn á fé-
lags- og framfaramál bænda-
stéttarinnar um áratuga skeið.
Vigfúsar verður ekki síst minnst
fyrir forystuhlutverk að málefn-
um lax- og silungsveiða, bæði í
héraði og á landsvísu. Hann var
einn af stofnendum Veiðifélags
Mýrarkvíslar og sat í stjórn þess
í 13 ár, lengst af sem formaður.
Þá sat hann í stjórn Veiðifélags
Laxár í Aðaldal í 40 ár og var for-
maður þess um árabil og jafn-
framt fulltrúi félagsins á aðal-
fundum Landssambands
veiðifélaga. Hann sat í stjórn
Landssambands veiðifélaga í 17
ár og var auk þess stjórnarfor-
maður Fiskræktarsjóðs og Veiði-
málanefndar í 8 ár. Hann var
heiðursfélagi Landssambandsins
frá árinu 1999.
Vigfús var mikill áhugamaður
um öll framfaramál í landbúnaði,
ekki hvað síst málefni lax- og sil-
ungsveiða. Þar var hann hinn
vökuli baráttumaður fyrir fram-
förum og þróun mála á félagsleg-
um grunni og lagði á þeim vett-
vangi fram ómælda vinnu sem á
líðandi stundu fór ekki alltaf mik-
ið fyrir. Samstaða og samheldni
var honum alltaf ofarlega í huga
og að leita lausna með það að
leiðarljósi. Oft komu þó upp
ágreiningsefni og stundum þann-
ig að óvíst gat verið um farsæla
niðurstöðu, sem yfirleitt tókst þó
að leysa með lipurð og árvekni.
Sem dæmi um erfitt álita- og
deilumál sem Vigfús og stjórn
LV þurftu að leysa í stjórnartíð
Vigfúsar voru húsnæðismál
Landssambandsins, þegar það
flutti úr Bændahöllinni á sínum
tíma. Um það segir Vigfús í við-
tali í Afmælisriti Landssam-
bandsins 2008: „Mér er minnis-
stæðast þegar svo var að okkur
þrengt í Bændahöllinni að við
gátum ekki verið þar lengur og
fórum út í það að kaupa húsnæði
í Bolholtinu. Það var mikil vinna
og snúningar í kringum þessi
kaup og allir tókum við stjórn-
armennirnir á okkur fjárhags-
skuldbindingar því að við höfð-
um, að mig minnir, ekki
aðalfundarsamþykkt fyrir kaup-
unum. Þegar til kastanna kom
stóðu aðildarfélög sambandsins
þétt að baki okkur því aðeins tvö
félög skárust úr leik.“ Með þraut-
seigju jákvæðu hugarfari Vigfús-
ar og stjórnarmanna LV voru
húsnæðismálin og önnur erfið
mál leyst með farsælum og fram-
sýnum hætti.
Í viðtali í Afmælisriti LV frá
2008 segir Vigfús m.a. aðspurður
um þátttöku sína að veiðimálum:
„Með stofnun sameiginlegs fé-
lags á landsvísu náðu veiðirétt-
areigendur að sameina krafta
sína og vinna sem heild að sam-
eiginlegum hagsmunamálum.“
Segja má að með þessum orðum
Vigfúsar endurspeglist hans já-
kvæða og félagslega viðhorf til
sameiginlegra hagsmunamála
veiðirétthafa.
Vigfús var forystumaður veiði-
mála um áratugaskeið og virtur
fulltrúi þingeyskra bænda á þeim
vettvangi. Í stöfum hans að veiði-
málum kom ætíð fram virðing
hans gagnvart íslenskri náttúru.
Landssamband veiðifélaga minn-
ist með þakklæti starfa hans að
málefnum lax- og silungsveiða.
Aðstandendum hans eru færðar
samúðarkveðjur.
F.h. stjórnar Landssambands
veiðifélaga,
Elías Blöndal Guðjónsson.
Ég var nýlega fluttur til Húsa-
víkur þegar ég ákvað að stinga
upp kartöflugarð á lóðinni við
íbúðarhúsið. Og mitt í önninni
heyrði ég sagt:„Þú erjar jörð-
ina.“ Þar var kominn ungur og
glæsilegur maður sem kynnti
sig: Vigfús Jónsson. Við höfðum
ekki sést áður og ekki man ég er-
indið, en þetta var upphafið að
áratuga vinskap, sem aldrei bar
skugga á. Við vorum líka fimm-
menningar að skyldleika og það
nægði okkur til frændsemi. Og
upp frá þessu þekkti ég hann
alltaf sem Fúsa á Laxamýri.
Fúsi hafði lifað tímana tvenna,
jafnvel þrenna, ef horft er yfir
þróun búskaparhátta síðustu 100
árin. Á fyrstu árum hans mátti
heita að allt væri unnið með
höndum utan húss sem innan.
Kuldi, vosbúð og vinnuþrælkun
var hið daglega líf. Og lítið batn-
aði aðbúðin þegar fyrstu drátt-
arvélarnar komu, fjaðralausar,
sætin járn í járn, húslausar. Fúsi
ólst upp við harðan aga og byrj-
aði að vinna búinu um leið og
kraftar leyfðu. Jón faðir hans var
hugsjónamaður fyrir hönd land-
búnaðarins og mikið á ferðinni til
að vinna hugsjónum sínum fylgi.
Bústörfin lögðust því fljótt á
börnin og ekki síst á Vigfús. Það
kom m.a. til af því að engin leið
var að fá vinnufólk þegar Fúsi
var varla kominn á táningsaldur
þar sem allir ungir menn
streymdu þá í vinnu hjá hernum.
Fúsi fór fljótlega að sinna
félagsmálum, var lengi í hrepps-
nefnd, var oddviti, hreppstjóri og
sýslunefndarmaður fyrir
Reykjahrepp. Tók virkan þátt í
landsmálum og var varaþing-
maður fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Fúsi var vel ritfær, skrifaði
fjölda greina í blöð og gaf út
smásagnasafn. Hann var hag-
mæltur, en flíkaði því ekki. Hann
var hugsjónamaður og verndun
landsins og gæða þess var hon-
um hjartans mál. Hann barðist
af lífi og sál fyrir verndun Laxár
í Þingeyjarsýslu og þar gaf hann
hvergi eftir þó hann væri að eðl-
isfari maður málamiðlana. Og
jafnframt þessu öllu var brotið
land, búið stækkað og ný útihús
sem íbúðarhús reist.
Við áttum margar gleðistundir
saman. Til dæmis var það árviss
viðburður að ég var kvaddur að
Laxamýri til að „liðsinna“ þeim
bræðrum við mjaltir. Þar voru
þeir báðir fyrir, Bjössi og Fúsi
og sáu um að eitthvað bragð-
meira en spenvolg nýmjólkin
væri í boði. Og síðan var farið í
gamla bæinn þar sem beið okkar
kjarnmikil máltíð og gleðskapur
fram á kvöld, eða jafnvel fram á
nótt ef svo bar undir. Ekki voru
stundirnar síðri þegar mér var
boðið að reyna mig við laxinn í
drottningu laxánna í landi Lax-
amýrar. Og á meðan ég var í
hestamennskunni tók hann hesta
mína í haustbeit og kom síðan
ríðandi með þá til Húsavíkur um
ármótin.
Fúsi var heilsulaus síðustu ár
ævinnar og þurfti að dveljast á
hjúkrunardeildinni á Hvammi á
Húsavík. Hann var þá kominn í
hjólastól. Og svo bættist sjón-
leysið við, sem olli því að hann
gat hvorki lesið né skrifað. Fúsi
tók heilsuleysinu með miklu jafn-
aðargeði og hann hélt fullri and-
legri reisn til þess síðasta. Um
leið og ég kveð þennan góða vin
minn sendum við hjónin Löllu og
börnum þeirra og öðrum að-
standendum einlægar samúðar-
kveðjur. Blessuð sé minning Vig-
fúsar Jónsonar.
Gísli G. Auðunsson.
Virðing,
reynsla
& þjónusta
Allan
sólarhringinn
571 8222
Svafar:
82o 3939
Hermann:
82o 3938
Ingibjörg:
82o 3937
www.kvedja.is
svafar & hermann
Elsku besta mamma, tengdamamma,
og amma,
GUÐRÚN S. MÖLLER
frá Skógum,
lést 27. febrúar.
Útförin fer fram frá Fossvogskirkju
mánudaginn 9. mars klukkan 13.
Þorgerður Baldursdóttir
Jóna S. Möller
Kristján L. Möller Ólöf Helgadóttir
Sigríður E. Möller Jóhann Þ. Þórmundsson
Willa Guðrún Möller Halldór Sigurðsson
barnabörn, barnabarnabörn og Kolur
Faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
MAGNÚS ÁSGEIR LÁRUSSON,
fyrrverandi bóndi
frá Svínafelli Öræfum,
lést á Hjúkrunarheimilinu Skjólgarði Höfn
miðvikudaginn 4. mars.
Guðbjörg, Auður Lóa, Inga Ragnheiður og Hrefna
og fjölskyldur
Elsku faðir okkar, tengdafaðir, afi
og langafi,
BJARNI JÚLÍUSSON,
lést á dvalarheimilinu Seljahlíð 1. mars.
Útför verður frá Seljakirkju mánudaginn
16. mars klukkan 13.
Hugheilar þakkir til starfsfólksins í Seljahlíð fyrir einstaka
umönnun og alúð um árabil.
Margrét G. Guðmundsdóttir Guðmundur Óli Þórðarson
Ingibjörg Bjarnadóttir Haukur Ólafsson
Skúli Bjarnason Sigríður Lillý Baldursdóttir
Bjarni Bjarnason Svanhildur Kr. Sverrisdóttir
Ástkær sambýlismaður minn og besti vinur,
faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
RÚNAR MATTHÍASSON,
Engjadal 2,
Innri-Njarðvík,
lést á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja
þriðjudaginn 25. febrúar.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins látna.
Kristín Herbertsdóttir
Matthías Holm Rúnarsson Lune Holm Hansen
Kristrún Rúnarsd. Aaleberg Martin Aaleberg
Jóhannes Pétursson
barnabörn og barnabarnabörn
Bróðir okkar, mágur og frændi,
JÓN GUÐMUNDSSON,
Lyngheiði 18, Selfossi,
andaðist miðvikudaginn 26. febrúar á
hjúkrunarheimilinu Fossheimum.
Jarðarförin fór fram í kyrrþey
föstudaginn 6. mars.
María H. Guðmundsdóttir
Sigurður Guðmundsson Eygló Gunnlaugsdóttir
Bjarni Guðmundsson Rannveig Jónsdóttir
og frændsystkini