Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2008, Síða 47
án samvinnu viö stærsta áhættuhópinn og án þess að nefna homma
á nafn. Sumir vildu takast á við útbreiðslu sjúkdómsins með lögum,
þ.e. með tilskipunum og þvingunaraðgerðum. Niðurstaöan var samt
óumflýjanleg og það var samvinna við samkynhneigða. En þaö var bara
eitt hænuskref í einu og samfélagið gaf ekkert eftir baráttulaust.
//Margir veikir og deyjandi
Þegar hér var komið við sögu veturinn 1986 til 1987 var alnæmi í algleymingi.
Staða samkynhneigóra hafði versnað til muna. Nú vorum við svo sannarlega
sjúkir, sekir og syndugir eins og svo oft hafði verið bent á f gegnum tíðina.
Það var eins og álagamyrkur legóist yfir gayheiminn. Það voru margir veikir og
deyjandi í vinahópnum. Hvert sem við horfðum blasti við ósigur og hörmungar.
Fjölmiölar veltu okkur uppúr sorpblaðamennsku af verstu sort og almenningur var
okkur mjög andsnúinn. Við bættist að fólk umgekkst okkur nú með varúð sökum
smithættu. Sorpblaðamennskan fór á flug með órökstuddar smitleiðir og sáði
ótta, og það gekk svo langt að á tímabili kom upp umræða meðal vagnstjóra SVR
að neita aö taka við skiptimiðum sökum ótta við smithættu. Geðheilsa okkar
var ekki uppá sitt besta, menn urðu þunglyndir og kvíðnir og áfallastreita sagði
til sín. Þá komu kristnir söfnuðir á mikilli ferð til að strá salti í sárin og deyða
alla von. Það varð okkur mjög þungbært, þ.e. allur sá hatursfulli málflutningur
sem forsvarsmenn kristinna trúfélaga dældu yfir samfélagið árum saman.
//Kristinn hatursáróður
Þessi skipulagði kristni hatursáróður átti uppruna sinn í Bandaríkjunum.
Ameríkumenn hafa aldrei kunnað aö fara með trúarbrögð, eins og sumt fólk
kann ekki að fara með áfengi. Þessir kristnu hópar höfðu mikil áhrif í þá átt að
afvegaleiða umræðuna um alnæmi og samkynhneigð.og það hve litlu fé var varið
til alnæmisrannsókna í Bandaríkjunum og kyntu þannig undir lífshættulegu hatri
í garð samkynhneigðra. Hér á landi fóru mörg kristin trúfélög líka á flug með
„refsingu guðs“ skilaboðin. Það var eins og það væri ekki nóg að veikjast og
lifa skelfilegar stundir og deyja ungur úr illskæðum sjúkdómi.
Kristin trúfélög þurftu líka að hella úr skálum reiði sinnar
yfir þá deyjandi og formæla þeim og láta þá formlega vita að
sjúkdómurínn væri refsing guós fyrir illt líf. Að því kom að
þjóðkirkjan lét málið til sín taka og á prestastefnu í Borgarnesi
sumarið 1987 var eftirfarandi ályktað: „...að skora á alla kristna
menn, gagnkynhneigða sem samkynhneigða, að sýna ábyrgð
í kynlífí sínu, að fordæma engan og sýna fórnarlömbum eyðni
og aðstandendum þeirra sannan náungakærleika." Þetta þótti
mörgum djarft og stórt skref hjá þjóðkirkjunni og spunnust deilur
um þessa yfirlýsingu og sýnir það best stöðu samkynhneigðra á
þessum árum. Þrátt fyrir að vió fyndum lítið fyrir náungakærleik
kirkjunnar verður aó nefna að einstaka prestar skrifuðu
framúrskarandi greinar í blöð okkur til stuðnings og má þar nefna
Ólaf Odd Jónsson sóknarprest í Keflavík og Baldur Kristjánsson
sóknarprest á Höfn í Hornafirði, svo einhverjir séu nefndir.
//Sjúkdómur einmanaleikans
Ég ætla ekki að þykjast vita hvernig ungum deyjandi
manni líður, en á þessum árum sagöi eitt sinn rúmlega
tvítugur smitaður vinur minn við mig: „Veistu, ég hef
viðbjóð á sjálfum mér. Ég er sýktur og enginn vill snerta
mig. Það sér mig enginn lengur." Alnæmi var sjúkdómur
einmanaleikans og aðskilnaðarkenndarinnar. Hvernig
er að vera ungur maður og ekki ástar verður?
Upplifun þeirra sem fyrstirvoru lagðir inn á sjúkrahús
var skelfileg. Umgengni við þá var svo undirlögð af
smitvörnum að þeir upplifðu sig sem lífshættulega og
óhreina. Það var þó ekki viö starfsfólkið á sjúkradeildunum
að sakast, það reyndi eftir megni að láta mönnum líða
47