Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2008, Side 77

Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2008, Side 77
tilfinningar vakna einmitt þegar köid kveðjustundin er óumflýjanleg: Mig langar til að hátta hann aftur í þögn. En hann stendur kyrr. Þá vík ég frá honum og hann brosir og ég til hans. Jafn skjótt er hann farinn. Þá segi ég við mig í huganum: Ástin er skítur, vinur minn, hún er alger skítur. Þá verður einnig að nefna smásagnasafn Guðbergs, Hinsegin sögur, sem kom út 1984 og var einhver róttækasta tilraun til hinsegin bókmennta sem þá hafði sést ð íslandi. Fyrsta sagan, „Hanaslagur hommanna" lýsir tveimur ungum og bráðmyndarlegum hommum sem eru einstaklega karlmannlegir og vekja aðdáun beggja kynja. En þeir eru þeim undrum gæddir aö vera báðir „tvítóla", og bæði tólin eru staðsett „uppi á brjóstinu á hommunum.“ Þetta hefur m.a. það í för með sér að þegar hommarnir gera það á almenningsfæri heldur fólk að þar séu„einhverjir karlmenn með bera bringu að berja saman brjóstkössum fullum af hreysti og heljarmennsku," þ.e.a.s. tveir karlar í hanaslag. Allar sögurnar fjalla um furðuhluti ð borð við þessa, og undirstrika hver á sinn hátt það sjónarhorn höfundarins að í frávikinu, afbrígðileikanum, því sem heimurinn sér sem vansköpun, er fólginn sjálfur lífskrafturinn. //Nýjustu skáldverkin Á undanförnum árum hefur hægt og sígandi bæst í hóp hinsegin bókmennta á íslandi. Ljóðabók Ingunnar Snædal, Guðlausir menn kom út 2006 og hlaut frábærar viðtökur. Þð hefur nokkuð verið um aó íslensk leikrit taki á samkynhneigð með einhverjum hætti. Leikrít Kristínar Ómarsdóttur, Ástarsaga 3, var sýnt í Borgarleikhúsinu 1997. í stuttu máli fjallar það um tvo karla sem æfa leikrit um tvo samkynhneigða karlmenn sem eru í lautarferó í Öskjuhlíðinni. Þriðji karlmaðurinn í verkinu er síðan sögumaður sem bregður sér í hin ýmsu hlutverk, og má segja að hann sé holdtekja viðtekinna hugmynda um samkynhneigða og um leið eins konar tengiliður milli paranna tveggja og milli ðhorfenda og leikverksins. Leikrit Hðvars Sigurjónssonar, Pabbastrákur, var frumsýnt í Þjóðleikhúsinu 2003 ogvakti sömuleiðis nokkrar umræðurí þjóðfélaginu, Persónur leikritsins eru hjón, samkynhneigður sonur þeirra og kærasti hans. Faðirinn hefur bundið miklar vonir við einkasoninn en þegar hann segist vera samkynhneigður verður pabbinn fyrir miklu áfalli. Vió tekur örvæntingarfull leit föðurins að sjálfum sér og tilraunir til að nálgast soninn aftur. Bæði þessi leikverk urðu hvatinn að miklum umræðum í þjóðfélaginu, voru sýnd fyrir skólahópa og bryddað var upp á þeirri nýjung að hafa umræður í lok sýningar þar sem áhorfendur gátu látið í Ijós skoöun sína og tekist á við fordómana ef einhverjir voru. Það segir mikið um breytta tíma að þau skáldverk sem komið hafa út síðustu ár og fjallað um samkynhneigð hafa öll fengið góðar viðtökur og verið tilnefnd til verðlauna. Sú kvalda ást sem hugarfylgsnin geyma, Dyrnar þröngu og Z: Ástarsaga voru allar tilnefndar til íslensku bókmenntaverðlaunanna, og Ingunn Snædal hlaut hlaut bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar 2006 fyrir Ijóðabók sína. Ástarsaga 3 var tilnefnd til Norrænu leíklistarverðlaunanna 1998 og Hávar Sigurjónsson var tilnefndur til Grímunnar 2004 sem leikskáld ársins fyrir Pabbastrák. Allt sýnir þetta hversu mikið hefur miðað fram á við síðustu tvo áratugi. Samkynhneigóir eiga ekki bara eina rödd heldur margar, sem lýsa upplifun þeirra, skoðunum og lífsreynslu á margbreytilegan og litríkan hátt. Þögnin hefur verið rofin, og þar átti penninn stóran hlut aö máli.

x

Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78
https://timarit.is/publication/1493

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.