Rit Búvísindadeildar - 01.07.1992, Síða 65

Svigrúmið er einnig lítið hvað varðar fjárfestingar í tækjabúnaði. Menn
verða að losa sig við búfjáráburðin hvort sem þeir hafa áhuga á að nýta hann eða
ekki. Hugsanlega væri hægt að komast af með eitthvað ódýrari tæki, en þó er
það hæpið sérstaklega hvað varðar kúamykjuna. í dag er lang algengast að þvag
og saur renni í sömu geymsluna þannig að mykjan er mjög fljótandi og því erfitt
að flytja hana nema í þar til gerðum tönkum. Tæknilega er þó vel hugsanlegt að
keyra sauðfjártaðið á haug með sturtuvagni.
Reyndar er verð á keðjudreifara og sturtuvagni nokkuð áþekkt en ef
sturtuvagn er til staðar væri eins og áður sagði hugsanlegt að spara kaupin á
dreifaranum. í RHL er keðjudreifari verðlagður á 311.000 kr. og líftími hans er
áætlaður 15 ár. Þar sem Stofnlánadeild lánar ekki til kaupa á haugtækjum verður
að fjármagna kaupin annað hvort með lánsfé á almennum markaði eða með eigin
fé. Ef kaupin eru fjármögnuð með eigin fé að öllu eða einhveiju leiti er ekki
óraunhæft að áætla fórnarkostnaðinn samsvarandi raunvöxtum á spariskirteinum
ríkissjóðs en þeir eru u.þ.b. 8% Ef kaupin eru hinsvegar fjármögnuð með láni er
eðlilegt að miða við kjörvexti vertryggðra skuldabréfa, en vegið meðaltal þeirra
hefur einnig verið undanfarið um 8%. Því er raunhæft að miða við 8%
reiknivexti. Af því gefnu að sturtuvagn sé til staðar þá er árlegur aukakostnaður
vegna fjárfestingar í keðjudreifara kr. 36.334, en þetta er reiknað út á eftirfarandi
hátt:
311.000 x 0,08/l-(l+0,08)-iJ = 36.334.
Einnig kann að vera að einhver vinna sparaðist við að keyra búfjáráburðin á haug
í staö þess að dreifa honum. Til þess að ná fullnægjandi dreyfingu á mykju, með
tankdreifurum sem nú er orðið algengast að nota við dreifingu, má þurrefnis-
innihald mykjunar ekki vera hærra en 8 - 8,5 %. Þetta þýðir að blanda þarf
mykjuna nokkuð mikið með vatni og þá fjölgar ferðunum. Einnig er eflaust mun
fljótvirkara að keyra sauðfjártaðinu á haug með sturtuvagni en að dreifa honum.
Niðurstaðan er að um raunverulegan sparnað sé að ræða því svigrúm manna
hvað varðar fjárfestingu er lítið og þrátt fyrir það kosti einhverja auka vinnu að
nýta áburðin þá vegur það varia þungt í samanburðinum. Ennfremur fylgir
nýtingu búfjáráburðar minni þörf á fjármagni til kaupa á tilbúnum áburði.
59