Morgunblaðið - 21.05.2020, Blaðsíða 26

26 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. MAÍ 2020
Guðmundur Magnússon
gudmundur@mbl.is
Á sama tíma og embættismenn
Evrópusambandsins (ESB) vinna að
útfærslu tillagna kanslara Þýskalands
og forseta Frakklands um hjálparsjóð
til styrktar aðildarríkjum sem lent
hafa í efnahagslegum hremmingum
vegna kórónuveirunnar hafa leiðtogar
fjögurra ríkja innan ESB hafið und-
irbúning að eigin tillögum í málinu sem
líklega verður rætt á fundi fjármála-
ráðherra ESB á þriðjudaginn. Óvíst er
þó hvenær það verður afgreitt.
Vilja lán frekar en styrki
Það eru Hollendingar, Austurríkis-
menn, Danir og Svíar sem ekki eru
sáttir við að hjálparsjóðurinn fyrirhug-
aði úthluti eingöngu óafturkræfum
styrkjum. Þeir vilja tryggja að ríki
sem fá aðstoð ráðist í umbætur á kerf-
um sínum og að hluti framlaganna
verði í formi lána sem verði endur-
greidd.
Tillagan sem Emmanuel Macron og
Angela Merkel urðu ásátt um á mánu-
daginn gerir ráð fyrir að stofnaður
verði sjóður með 500 milljarða evra
framlagi. Frakkar og Þjóðverjar eru
atkvæðamestir innan ESB en samtals
eru 27 ríki í sambandinu.
Mark Rutte, forsætisráðherra Hol-
lands, sagði á blaðamannafundi í gær
að frá sínum bæjardyrum séð yrðu
þau ríki sem biðja um efnahagsaðstoð
að taka til hjá sér; gera róttækar efna-
hagsumbætur heima fyrir svo þau
þyrftu ekki aftur á aðstoð að halda
næst þegar vandi steðjaði að.
Allt frá því í fjármálakreppunni fyr-
ir rúmum áratug hafa ESB-ríkin í
Norður-Evrópu fylgt mjög aðhalds-
samri stefnu gagnvart efnahagsstoð
við aðildarríkin í Suður-Evrópu. Þessi
afstaða hefur leitt til þess að mjög stirt
hefur verið á milli ríkjanna í norðri og
suðri.
Sebastian Kurz, kanslari Austurrík-
is, hafði áður greint frá því á Twitter
að hann hefði átt gagnleg samtöl um
málið við forsætisráðherra Hollands,
Danmerkur og Svíþjóðar. Afstaða
Austurríkismanna væri óbreytt; þeir
væru reiðubúnir að hjálpa þeim þjóð-
um sem orðið hefðu fyrir mestum
skakkaföllum vegna kórónuveirunnar
með lánum en vildu ekki að útgjöld
fjármálaáætlunar ESB til næstu ára
yrðu aukin.
Nær 170 þúsund látnir
Tölur sem birtar voru í gær sýna að
nær 170 þúsund Evrópubúar hafa lát-
ist af völdum kórónuveirunnar sam-
kvæmt opinberum tölum. Í Bandaríkj-
unum og Kanada hafa um 98 þúsund
látist, rúmlega 32 þúsund í Suður- og
Mið-Ameríku, tæplega 13 þúsund í As-
íulöndum, rúmlega átta þúsund í Mið-
Austurlöndum, tæplega þrjú þúsund í
Afríku og 128 í Ástralíu. Tölur um
dauðsföll eru þó langt frá því að vera
nákvæmar og geta í reynd verið að
minnsta kosti helmingi hærri.
Andrea Ammon, forstöðumaður
Evrópumiðstöðvar sjúkdómavarna
(ECDC), sagði í gær að enginn vafi
væri á því að önnur bylgja kórónu-
veirufaraldurs myndi koma á eftir
þeirri sem nú geisar. „Spurningin er
bara hvenær og hve stór hún verður.“
ECDC er einn helsti ráðgjafi ESB-
ríkjanna á sviði farsóttavarna. „Við
verðum að vera raunsæ, nú er ekki
tíminn til að slaka á árvekninni,“ sagði
Ammon.
Vilja frekar veita lán en styrki
 Fjögur ríki ESB segja að umbætur þurfi að fylgja í kjölfar fjárhagsaðstoðar vegna kórónuveirunnar
AFP
London Ekki er víst að þessi kona hafi fundið mikla blómaangan í gegnum andlitsgrímu sína þar sem hún gekk um í
veðurblíðunni í Rósagarði Maríu drottningar við Regent Park í gær. Æ fleiri vilja njóta veðursins á almannafæri.
Amnesty International hvatti til þess
í gær að Sameinuðu þjóðirnar gengj-
ust fyrir rannsókn á drápum íranskra
öryggissveita á fjölda mótmælenda
víðs vegar um landið 15. nóvember í
fyrra. Til mótmælanna var efnt þegar
stjórnvöld hækkuðu óvænt verð á
eldsneyti um 200 prósent. Til átaka
kom víða á mill þátttakenda og örygg-
issveita sem bundu enda á mótmælin
af mikilli hörku. Segir Amnesty að
samtals hafi 304 látist, karlar, konur
og börn. Slökkt var á netsambandi
innanlands og við útlönd á meðan
sveitirnar börðu mótmælin niður.
Í fréttatilkynningu samtakanna
segir að samkvæmt rannsókn þeirra
hafi 220 þátttakenda látist innan
tvegga daga frá mótmælunum. Flest-
ir hafi látist eftir að hafa verið beittir
harðræði af öryggissveitum sem beitt
hafi ólögmætu valdi þar sem ekkert
bendi til þess að fólkið hafi haft vopn
um hönd eða ógnað öryggi annarra.
Frá þessu hafi aðeins verið und-
antekning í einni borg Írans, þar sem
mótmælendur gripu til vopna og
skiptust á skotum við öryggissveitir.
Amnesty segir að fjölskyldur hinna
látnu hafi búið við ofsóknir yfirvalda
síðustu sex mánuði samtímis því sem
þær hafi leitað sannleikans um örlög
ástvina sinna. Öryggissveitirnar njóti
friðhelgi og geti því komist upp með
glæpsamlegt framferði gagnvart öll-
um sem mótmæla.
Samkvæmt gögnum sem Amnesty
hefur aflað drápu öryggissveitirnar
mótmælendur í 37 borgum víðs vegar
um Íran. Flestir létust í mótmælum í
fátækrahverfunum í útjaðri höf-
uðborgarinnar Teheran, 163. Sam-
tökin segjast hafa áreiðanlegar upp-
lýsingar um 304 einstaklinga sem
létust, þar af 10 konur og 23 börn.
Líklegt sé að miklu fleiri hafi látist í
mótmælunum. Flestir hafi fallið fyrir
skotkúlum öryggissveitanna. Hafi
þær greinilega miðað á höfuð mót-
mælenda með þann ásetning að
drepa.
Vilja rannsókn á dauða
mótmælenda í Íran
AFP
Íran Klerkastjórn Ayatollah Ali
Khamenei ríkir með harðri hendi.
Frá og með deginum í dag er öllum
skylt að bera andlitsgrímu í sótt-
varnaskyni á Spáni vegna kórónu-
veirunnar ef ekki er hægt að koma
við tveggja metra fjarlægðarregl-
unni. Áður var þess aðeins krafist
þegar notast var við almennings-
samgöngur. Krafan gildir ekki um
börn yngri en sex ára, en þó er mælt
með að þau sem eru á aldrinum
þriggja til fimm ára hylji vit sín.
Ekki eru sérstök sektarákvæði ef út
af er brugðið.
Spænsk heilbrigðisyfirvöld segja
að þessar ráðstafanir séu hugsaðar
til þess að verja jafnt þá sem bera
grímu og alla í kringum þá. Hann
segir að gerður sé mikill greinar-
munur á því að fara um fjölmenn
stræti borga þar sem smithætta er
mikil og að ganga einn úti í nátt-
úrunni eða á fáförnum stöðum, en
þar þurfi ekki að nota andlitsgrímur.
„Þessar reglur eru ekki flóknar,“
sagði Fernando Simón, fulltrúi heil-
brigðisstjórnarinnar, við blaðamenn.
„Sérhver maður verður að gæta þess
að tveir metrar séu á milli sín og ann-
arra á almannafæri. Sjái menn að
það sé ekki hægt verða þeir að setja
upp andlitsgrímu. Svo einfalt er
það.“
Andlitsgrímur er hægt að fá
ókeypis við lestarstöðvar og víðar á
Spáni.
Pedro Sánchez forsætisráðherra
ávarpaði spænska þingið í gærmorg-
un og lagði til að áfram yrði næstu
tvær vikurnar viðhaldið því neyðar-
stigi sem við lýði er í landinu. Ef
samþykkt, verður það í fimmta sinn
frá 14. mars sem neyðarstigið er
framlengt.
Forsætisráðherrann sá ástæðu til
að biðjast afsökunar á þeim mistök-
um sem stjórnvöldum hefðu orðið á
síðan kórónuveirufaraldurinn hófst,
en tryggja yrði þann árangur sem
náðst hefði með því að framlengja
neyðarstigið. Pablo Casado, leiðtogi
Þjóðarflokksins, gagnrýndi tillöguna
og sagði að ringulreið ríkti í landinu
vegna þess hvernig ríkisstjórnin
stæði að málum.
Um 28 þúsund manns hafa látist af
völdum kórónuveirunnar á Spáni, en
faraldurinn er sagður á niðurleið.
Grímur skylda á Spáni
AFP
Spánn Pedro Sanchez forsætisráð-
herra flytur ræðu í þinginu í gær.
 Nema hægt sé að hafa tveggja metra bil
 Er dreift ókeypis til almennings
Bíldshöfða 16 - 110 Reykjavík - 414-8400 - www.batik.is - www.martex.is
VINNUFATNAÐUR
MERKINGAR