Morgunblaðið - 18.07.2020, Blaðsíða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. JÚLÍ 2020
Engjateigi 5 // 581 2141 // hjahrafnhildi.is
Nýtt frá
SKOÐIÐhjahrafnhildi.is
Skipholti 29b • S. 551 4422
Fylgið okkur á facebook
NÝTT
NETVERSLUNLAXDAL.IS
SUMAR
YFIRHAFNIR
OPIÐ
laugardag
kl. 10-15
HEILSÁRSYFIRHAFNIR
ALLT AÐ 50% AFSL.
ÚTSALA - ÚTSALA
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Góðar vindaðstæður eru til reksturs
vindorkuvers á landi jarðarinnar
Skáldabúða í Skeiða- og Gnúpverja-
hreppi, að mati ráðgjafa eigenda
jarðarinnar, og
sýnileiki vind-
mylla yrði minni
þar en víðast hvar
á Suðurlandi.
Eigendur jarð-
arinnar Skálda-
búða, sem stend-
ur við Mástungu-
veg, skammt frá
Stóru-Laxá, til-
kynntu áform um
allt að 85 MW vindorkuver vegna
umfjöllunar verkefnisstjórnar
rammaáætlunar. Sveitarstjórn hefur
nú samþykkt að kynna skipulagslýs-
ingu vegna breytinga á aðalskipulagi
hreppsins þar sem gert verður ráð
fyrir vindorkuveri undir heitinu
Hrútmúlavirkjun.
Félagið Gunnbjörn rak þar kúabú
til skamms tíma en reksturinn hefur
nú verið sameinaður í nýju fjósi í
Gunnbjarnarholti og er ekki lengur
búrekstur á Skáldabúðum.
„Það liggja tækifæri til virkjunar
vindorku á þessu svæði. Vindmyll-
urnar kæmu niður á sléttu þar sem
eru ræktuð tún. Staðurinn er nálægt
vatnsaflinu sem virkjað er í Þjórsá
en það vita flestir að virkjun vind-
orku og vatnafls fer vel saman. Þá
eru sýnileiki og umhverfisáhrif með
því minnsta sem hægt er að finna á
Suðurlandi,“ segir Arnar Bjarni Ei-
ríksson, eigandi jarðarinnar. Tekur
hann fram að umhverfisáhrif séu að
öllu leyti afturkræf.
Efla verkfræðistofa annast ráð-
gjöf við verkefnið. Ásbjörn Egilsson
byggingarverkfræðingur segir að
góðar vindaðstæður séu í Skáldabúð-
um. Góður meðalvindur sé þar og
vindurinn komi mikið úr sömu átt, úr
austri. Það einfaldi uppröðun á vind-
myllum þannig að áhrif myllanna
hverrar á aðra verði sem minnst.
Ekki hefur verið sett upp mælimast-
ur en Arnar Bjarni er að huga að því.
Þarf 22 til 25 stórar vindmyllur til
að ná tilætluðu afli en Arnar Bjarni
segir líklegt að byggt verði upp í
áföngum.
Ásbjörn segir að vegna þess að
vindmyllurnar eigi að vera á túnun-
um en ekki á melum og holtum sem
standa hærra sé sýnileiki þeirra
minni en ella. Í raun komi á óvart
hvað hann er lítill, samkvæmt sýni-
leikakorti sem gert hefur verið.
Vindmyllurnar munu lítið sjást frá
Laxárdal sem er næsti bær fyrir inn-
an Skáldabúðir. Myllurnar munu
sjást á einhverjum köflum á Gnúp-
verjavegi meðfram Þjórsá. Þá mun
hluti þeirra sjást frá Flúðum en bæði
vegurinn og þéttbýlið eru í 10-15 km
fjarlægð.
Áhrif vindorkuversins á fugla
verða skoðuð í umhverfismati.
Túnin á Skáldabúðum eru nýtt
fyrir heyskap í þágu kúabúsins og
þau eru einnig nýtt frá landþrengri
nágrannabæjum. Arnar Bjarni telur
að vindorkuver muni ekki spilla þeim
notum. Segir hann menn þar um
slóðir vana því að búa undir há-
spennulínum.
Fer vel saman við vatnsaflið
Tengivirkið við Flúðir getur tekið
við hluta rafmagnsins sem ætlunin
er að framleiða á Skáldabúðum en
Ásbjörn bendir einnig á að samnýta
mætti tengivirki við Hvammsvirkjun
í Þjórsá, þegar hún verður reist.
Nýting vindorkunnar spilar vel
með virkjunum með miðlunarlón,
eins og raunin er með virkjanir í
Þjórsá. Ásbjörn bendir á að mesta
rennslið í lónin sé á sumrin en mesti
vindurinn sé yfir vetrarmánuðina.
Þau víxláhrif komi til viðbótar þeim
kosti að geyma orkuna í lónum á
meðan vindorkan er nýtt.
Vindorkuverið í Skáldabúðum er
langtímaverkefni, að sögn Arnars
Bjarna. Telur hann að það taki að
minnsta kosti fjögur til átta ár að
koma því upp.
Tækifæri til virkjunar vindorku
 Arnar Bjarni Eiríksson bóndi undirbýr vindorkuver á Skáldabúðum í Skeiða- og Gnúpverjahreppi
 Ráðgjafi telur að vindurinn sé hagstæður  Vindmyllurnar sjást ekki mikið úr nágrenninu
Kortagrunnur: OpenStreetMap
Árnes
■
■ Laxárdalur
■ Skáldabúðir
ÞJ
ÓR
SÁ
RD
AL
UR
Búrfell
LANDSVEIT
Þjórsá
ÞjórsáSt
ór
a-
La
xá
Ká
lfá
Þverá
Flúðir ■
Skáldabúðir
SKEIÐA- OG GNÚPVERJAHREPPUR
Arnar Bjarni
Eiríksson
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Lax er genginn í Andakílsá í Borg-
arfirði. Tilraunaveiðar sem hafnar
voru sl. miðvikudag lofa góðu um
framtíðina og formaður veiðifélags-
ins vonast til að hægt verði að hefja
sölu á veiðileyfum á ný á næsta ári.
Veiðar hafa legið niðri í þrjú ár, frá
því aur barst niður í ána úr lóni
Andakílsárvirkjunar og lagðist yfir
hylji og uppeldissvæði laxins.
„Þetta gekk þolanlega,“ sagði
Birgir Guðnason frá Akranesi og dró
heldur úr árangrinum. Hann hefur
tekið ástfóstri við Andakílsá enda
veitt þar í 60 ár. Hóf þar sinn veiði-
skap með föður sínum, Guðna Eyj-
ólfssyni, sem löngu síðar veiddi þar
sinn síðasta lax, 95 ára gamall.
Sjá árangur erfiðisins
Stjórn Veiðifélags Andakílsár hef-
ur fengið reynda veiðimenn úr
Andakílsá til að annast tilraunaveið-
arnar.
Ljóst er að lax er kominn í ána því
Birgir og tengdasonur hans, Hilmar
Magnússon, veiddu tólf laxa á eina
stöng á morgunvaktinni í gær. Tók
Birgir fram að þetta segði ekki alla
söguna því þetta væri aðeins annar
dagurinn sem veitt er í ánni í sumar.
Eftir umhverfisslysið 2017 voru
tekin hrogn úr laxi sem skilaði sér
upp í ána það sumar og ræktuð upp.
Var fyrstu seiðunum sleppt í ána í
fyrrasumar, 30 þúsund talsins, og
sama fjölda í ár. Seiðin frá því í fyrra
eru að skila sér upp í ána núna.
Ragnhildur Helga Jónsdóttir, for-
maður veiðifélagsins, segir að einnig
hafi einhver seiði lifað af slysið og
það hjálpi lífríkinu. Eru þeir sem
unnið hafa baki brotnu undanfarin
þrjú ár að því að koma lífríki árinnar
í samt lag að fá sína fyrstu upp-
skeru. Tilraunaveiðarnar eru með
miklum takmörkunum og eru gerðar
í vísindaskyni og segir Ragnhildur
að árangurinn verði gerður upp í
sumarlok. „Við erum bjartsýn um að
við séum á réttri leið,“ segir hún.
Reynsla veiðimannanna verður not-
uð við ákvarðanir um hvort ráðist
verði í frekari hreinsun á ánni.
„Áin hefur breyst talsvert þótt
hún sé smátt og smátt að koma til
baka,“ segir Birgir laxveiðimaður.
Hann segist einkum verða var við
breytingar á grynnri veiðistöðunum,
komin sé möl niður í þá. Telur hann
best að láta náttúrna sjálfa um að
jafna sig.
Morgunblaðið/ Helgi Bjarnason
Tekið á því Laxinn var ólmur í fluguna hjá Birgi Guðnasyni enda áin að mestu verið í hvíld í sumar.
Tilraunin í Andakílsá lof-
ar góðu um framhaldið
 Áin hefur breyst segir reyndur veiðimaður sem veiddi vel
Mæling Laxinn reyndist vera 67 cm.
„Ég hef ekki samvinnu við neinn
nema eiginkonuna,“ segir Arnar
Bjarni Eiríksson þegar hann er
spurður hvort hann vinni að Hrút-
múlavirkjun í samvinnu við erlend
orkufyrirtæki sem hér virðast vilja
hasla sér völl. Hann vísar til þess að
þau hjónin, Berglind Bjarnadóttir
og hann, standa ein að verkefninu.
„Vonir okkar hjóna standa hins
vegar til þess að leita hugsanlega
til lífeyrissjóðanna þegar það fer að
vanta aukið fjármagn enda finnst
okkur vel geta farið saman hags-
munir þeirra, það er að segja vinn-
andi fólks í landinu, og okkar til að
standa fyrir grænni raforkufram-
leiðslu fyrir alla landsmenn, með
mjög takmörkuðum umhverfis-
áhrifum,“ segir Arnar.
Hrútmúlavirkjun er einn af 34
vindorkukostum sem Orkustofnun
tilkynnti til rammaáætlunar. Sam-
anlagt afl þeirra er 3.200 MW.
Zephyr Iceland er stórtækast, gerir
tillögur að 10 virkjunum, og
Quadran Iceland Developement
teflir fram níu kostum.
Ekki í samvinnu við
neinn nema konuna