Morgunblaðið - 28.01.2021, Síða 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. JANÚAR 2021
Stærðir: 22-35
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92007
Stærðir: 20-30
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92010
Stærðir: 24-35
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92007
Stærðir: 20-30
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92010
Stærðir: 24-35
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92016
Stærðir: 20-30
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92010
Stærðir: 24-35
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92016
Stærðir: 21-35
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92001
Stærðir: 27-38
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92004
Stærðir: 21-35
Verð: 6.995.-
Vnr. BIS-92001
- vönduð og falleg stígvél
S K Ó V E R S L U N
STEINAR WAAGE
KRINGLAN - SMÁRALIND
svar frá Hansínu en hennar rúm var
við norðurvegginn. Hann gróf þar í
snjóinn og fann Hansínu og Önnu
litlu sem var hjá henni í rúminu. Þær
voru orðnar kaldar en lítið skadd-
aðar. Anton fór fyrst með barnið í
skálann og svo Hansínu þar sem
Sigurjóna hlúði að þeim.
Ofraun einum manni
Þótt Anton væri annálað hraust-
menni komst hann að því að það var
ofraun einum verkfæralitlum manni
að grafa upp rústirnar við þessar að-
stæður. Hann varð að sækja hjálp.
Tvenn skíði sem höfðu staðið upp
við skálaþilið kvöldið áður voru horf-
in. Anton lagði af stað fótgangandi
að næsta bæ, Smiðsgerði, en komst
lítið áfram í djúpri fönninni og sneri
heim og útbjó sér snjóþrúgur úr fjöl-
um. Á þeim komst hann um 1,5 kíló-
metra leið að Smiðsgerði. Hann var
örmagna þegar þangað var komið en
gat gert viðvart og beðið um hjálp.
Ungur vinnumaður á bænum,
Sölvi Jónsson, fór þegar að Sleitu-
stöðum og óskaði eftir aðstoð. Svo
bárust boðin á milli bæja og menn
hröðuðu sér að Sviðningi í nátt-
myrkri og blindhríð.
Menn fóru strax að moka frá aust-
urstafni baðstofunnar þar sem þeir
töldu að Jónínu væri að finna. Snjó-
flóðið hafið storknað og sóttist
moksturinn seint. Gaflþilið hafði fall-
ið yfir rúm þeirra Sölva og Jónínu.
Björgunarmennirnir gengu undir
flekann og tókst að lyfta honum.
„Var þá Jónína með fullu ráði, en
grét og barmaði sér. Sagði hún að
barnið væri dáið,“ skrifar Kolbeinn
Kristinsson í grein í Skagfirð-
ingabók (1973) um snjóflóðið. Jónínu
var bjargað þegar 21 klukkustund
var liðin frá því að snjóflóðið féll.
Björgunarmenn báru hana inn í
skálann til Sigurjónu og þar gat hún
sagt frá því sem gerðist.
Þunginn af stafnþilinu lagðist
miklu meira yfir Sölva. Nagli gekk
inn í höfuð hans og lést hann af þeim
áverka.
„Sölvi var þrekmenni og fullhugi
og töluðust þau Jónína við stutta
stund meðan hann beið dauðans.
Taldi hann í hana kjark og bað henni
blessunar og kvaðst trúa að henni
mundi verða bjargað. Um sama leyti
og Jónína skynjaði að Sölvi væri lát-
inn slitnaði lífið af Sigríði litlu við
hlið hennar. Leið Jónína þá um
stund í ómegin og allan tímann síðan
mun hún öðru hverju hafa verið í
yfirliði en vaknað til vitundar þess á
milli,“ skrifar Hjalti Pálsson í grein
sinni. Guðbjörg Baldvinsdóttir
fannst með lífsmarki og var grafin
upp en lést í höndum björgunar-
manna sinna.
Jónína fæddi dóttur þann 1. jan-
úar 1926 og fékk hún nafnið Sigríður
Sölvína Sölvadóttir. Sigurjóna eign-
aðist dóttur 4. janúar 1926 og var
hún nefnd Svava Antonsdóttir.
Ljósmynd/Sveinn Brynjólfsson
Kolbeinsdalur Horft inn dalinn þar sem bærinn Sviðningur stóð. Sviðningsgil er lengst til vinstri. Óvissustigi vegna
snjóflóðahættu var aflétt á Norðurlandi og Austurlandi í gær. Það var enn í gildi á norðanverðum Vestfjörðum.
Anna Sölvadóttir
sem bjargaðist
tveggja ára göm-
ul úr snjóflóðinu
á Sviðningi á
Þorláksmessu
1925 var fædd 6.
ágúst 1923 og
lést 17. júlí 2000.
Hún giftist
Hjalta Haralds-
syni, oddvita og
bónda. Þau bjuggu á Ytra-
Garðshorni í Svarfaðardal og eign-
uðust átta börn. Eitt þeirra er Jón-
ína Hjaltadóttir sem býr á Akureyri
og heitir eftir ömmu sinni, Jónínu
Guðbjörgu Jónsdóttur (1897-1972),
sem var grafin upp úr bæjarrúst-
unum á Sviðningi.
Hughreysti konu sína
„Amma mín talaði aðeins við mig
um snjóflóðið. Hún sagði reyndar
ekkert mikið meira en það sem þeg-
ar hefur komið fram. Amma sagði
mér frá því þegar hún lá undir
snjónum í rúminu með deyjandi
barnið við hliðina á sér og talaði við
Sölva afa sem vissi að hann myndi
ekki lifa þetta af. Hann taldi kjark í
Jónínu ömmu og hughreysti hana.
Ég get ekki með nokkru móti reynt
að setja mig í hennar spor,“ sagði
Jónína. „Þá þekktust ekki barna-
bætur, ekknabætur eða nokkur
hlutur. Ég hef oft velt því fyrir mér
hvernig þetta hefur verið hjá
henni.“
Jónína sagði að búi hefði verið
brugðið á Sviðningi eftir snjóflóðið.
Jörðin var föðurleifð Jónínu ömmu
hennar. Amma hennar kom eftirlif-
andi dætrum sínum í fóstur um
tíma sinni á hvorum sveitabænum.
Þær voru Anna, rúmlega tveggja
ára, og Sigríður Sölvína, sem fædd-
ist á nýársdag eftir snjóflóðið. Jón-
ína, fyrrum húsfreyja á Sviðningi,
fór til Siglufjarðar að vinna og tók
síðar dæturnar til sín. Hún kynntist
Hermanni Sveinssyni (1893-1968)
og urðu þau hjón og eignuðust sex
börn.
Fjársöfnun fyrir fólkið
Efnt var til fjársöfnunar fyrir
fjölskyldurnar tvær á Sviðningi
sem misstu nær allt sitt í snjóflóð-
inu. Séra Guðbrandur Björnsson,
sóknarprestur í Viðvík, og hjónin
Guðrún Lárusdóttir alþingismaður
og Sigurbjörn Á. Gíslason, prestur
og stofnandi elliheimilisins Grund-
ar, stóðu m.a. að söfnuninni.
Samkvæmt uppgjöri og þakkar-
ávarpi frá séra Guðbrandi, sem birt
var í Morgunblaðinu 2. júlí 1926,
söfnuðust alls 3.022 krónur og var
fénu skipt á milli þeirra sem kom-
ust af.
„Þegar ég hugsa til baka held ég
jafnvel að mamma hafi alla tíð verið
með sálræna áverka af því að vera
grafin í fönn og missa systur sína
og pabba,“ sagði Jónína Hjaltadótt-
ir. „Tveggja ára barn er komið með
ákveðið vit en ég ræddi þetta aldrei
við mömmu og þykir svolítið sárt í
dag að hafa ekki gert það. En ein-
hvern veginn hafði hún ekki mikinn
áhuga á að ræða þetta.“
Vildi ekki ræða
um snjóflóðið
 Örlagaríkt snjóflóð á Sviðningi
Anna
Sölvadóttir
Jónína Guðbjörg
Jónsdóttir
Jónína
Hjaltadóttir