Þjóðmál - 01.06.2017, Qupperneq 18

16 ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2017
Nýja fjármálareglan tryggir hins vegar ekki
ein og sér nauðsynlegt aðhald á tímum
góðæris. Nægir þar að horfa til fjármálstefnu
stjórnvalda fram til ársins 2022. Þrátt fyrir að
hún uppfylli öll skilyrði fjármálareglunnar,
jákvæða afkomu og lækkandi skuldahlutafall,
þá er aðhald stefnunnar ekki nægjanlegt.
Raunar slaknar á aðhaldinu nánast öll árin
þrátt fyrir á sama tíma sé verið að spá áfram
góðæri og spennu í hagkerfinu. Jákvæð
afkoma er því ekki trygging þess efnis að
fjármálastefnan sé aðhaldssöm því mikill
útgjaldavöxtur er þensluhvetjandi þó svo að
tekjurnar vaxi með. Sú þróun átti sér stað á
síðasta þensluskeiði og við erum því miður
að upplifa hið sama nú. Það er áhyggjuefni
að stjórnmálamenn dragi ekki lærdóm af fyrri
mistökum og axli ábyrgð á tímum góðæris.
Eitt af því sem stjórnvöld hafa leyft sér í skjóli
mikils hagvaxtar er að auka verulega opinber
útgjöld. Umsvif hins opinbera eru nánast
hvergi meiri meðal þróaðra ríkja en á Íslandi
skv. samanburði frá OECD.
Fyrir hverjar 100 krónur sem verða til í
hagkerfinu eru 42 krónum ráðstafað af hinu
opinbera. Það er áhyggjuefni í ljósi þess að
slík umsvif þarf eðli máls samkvæmt að fjár-
magna og hefur það verið gert með aukinni
skattheimtu.
Nú er svo komið að Ísland er háskattaland
í alþjóðlegum samanburði, staðfest með
tölulegum upplýsingum frá OECD. Það er því
áhyggjuefni að í langtímaáætlun stjórnvalda
er ekki gert ráð fyrir að dregið verði úr um-
svifum hins opinbera heldur er gert ráð fyrir
að þau haldist svipuð fram til ársins 2022.
Ekki verður því betur séð en að núverandi
stefna stjórnvalda sé staðfesting þess efnis að
festa eigi í sessi skattahækkanir sem áttu sér
hér stað á árunum 2009-2013. Vörðuðu þær
á sínum tíma leiðina að hallalausum rekstri
ríkissjóðs en nú þegar tekjustofnar bólgna
út á ný eru þær meginástæða þess að Ísland
hefur tekið fram úr öðrum ríkjum í skatt-
heimtu. Það er spurning hvaða leið skal farin
þegar til bakslags kemur næst. Það er ekkert
svigrúm til skattahækkana í hagkerfinu.
Heildarskatttekjur árið 2015. Ísland er háskattaland í samanburði við önnur ríki.
Eitt af því sem stjórnvöld hafa leyft sér í skjóli mikils hagvaxtar er að auka
verulega opinber útgjöld. Umsvif hins opinbera eru nánast hvergi meiri meðal
þróaðra ríkja en á Íslandi skv. samanburði frá OECD. Fyrir hverjar 100 krónur
sem verða til í hagkerfinu eru 42 krónum ráðstafað af hinu opinbera.