Þjóðmál - 01.06.2017, Blaðsíða 32

30 ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2017
Forysta Verkamannaflokksins hefur að sama
skapi hafnað því að Bretland verði áfram
hluti af innri markaði Evrópusambandsins í
samræmi við kosningastefnu flokksins sem
einungis kveður á um að halda verði í kosti
innri maraðarins. Þar er aðallega skírskotað til
greiðum aðgangs að markaðinum. Málið er
þó umdeilt innan þingflokksins eins og flest
annað tengt útgöngunni.
Rétt er að hafa í huga í þessu sambandi að
ríki Evrópusambandsins geta ekki samið
um sjálfstæða fríverzlunarsamninga í eigin
nafni við ríki utan sambandsins. Það frelsi
hafa þau framselt til stofnana Evrópusam-
bandsins. Einn helzti kosturinn sem Bretar sjá
við útgönguna úr sambandinu er fyrir vikið
að geta samið um fríverzlun við ríki um allan
heim þegar út úr því verður komið.
Komi til þess að samningar náist um slíkan
annarar kynslóðar fríverzlunarsamning á milli
Bretlands og Evrópusambandsins gæti það
hæglega verið fordæmi að slíkum samningi
á milli Fríverzlunarsamtaka Evrópu (EFTA) og
sambandsins sem gæti komið í stað EES-
samningsins og orðið til þess að viðskipta-
tengsl EFTA-ríkjanna fjögurra við það yrðu
samræmd á nýjan leik.
Ef svo ólíklega vill hins vegar til að Bretland
verði aðili að EES-samningnum eftir að landið
hefur yfirgefið Evrópusambandið verður
það að öllum líkindum einungis hugsað
sem tímabundið fyrirkomulag á meðan
samið verður endanlega um framtíðartengsl
landsins við sambandið. Þar með gæti á hinn
bóginn skapast tækifæri fyrir Ísland til þess
að fylgja Bretum úr EES.
Hvort tveggja þýddi að Ísland gæti mögulega
byggt tengsl sín við Evrópusambandið
eftirleiðis á nútímalegum víðtækum fríverzlu-
narsamningi á hliðstæðum nótum og samið
yrði um á milli Bretlands og sambandsins.
Samningsformi sem þykir nægjanlegt til þess
að tryggja viðskiptahagsmuni stærstu hagk-
erfa heimsins í dag eins og Bandaríkjanna og
Kína. Hvers vegna ekki Íslands?
Margt hefur gerzt á vettvangi heimsviðskip-
tanna á þeim aldarfjórðungi sem liðinn er
frá því að EES-samningurinn var undirri-
taður. Þrátt fyrir að fátt bendi til annars en
við Íslendingar getum verið áfram aðili að
honum á meðan við sættum okkur við það
sem fylgir honum er ljóst að hann er barn
síns tíma og að ókostir hans verða sífellt fyrir-
ferðameiri. Nánar um það síðar.