Þjóðmál - 01.06.2017, Qupperneq 77

ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2017 75
öryggissvæðinu á Keflavíkurflugvelli miklu
máli og nauðsynlegt að til staðar sé sér-
þekking á umhverfi varnarmála hér á landi.
Atlantshafsbandalagið heldur úti loftrýmis-
gæslu við Ísland þrisvar sinnum á ári og hafa
alls 9 bandalagsríki staðið nærri 30 loftrýmis-
gæsluvaktir frá árinu 2008.
Það er mikilvægt að bandalagið sýni flaggið
hér í Norður-Atlantshafi með tímabundinni
viðveru orustuflugvéla sem flogið geta í veg
fyrir ókunn loftför og auðkennt ef þörf krefur.
Þessi viðvera er einnig mikilvægt tækifæri
fyrir okkur Íslendinga að æfa móttöku
erlends liðsafla til landsins og tryggja að sú
vél sé vel smurð.
---
Ég vil einnig geta þess að á vegum Atlants-
hafsbandalagsins er unnið að endurskoðun
viðbragðs- og varnaráætlana er lúta að
Norður- Atlantshafi og þær uppfærðar í
samræmi við ríkjandi hættumat. Gagnsemi
slíkra áætlana er augljós og rennir styrkari
stoðum undir varnir landsins.
Samhliða þessari vinnu mun ég beita mér
fyrir því að gerð verði sérstök viðbragðs- og
varnaráætlun fyrir Ísland sem tekur mið af
þessum áætlunum með það að markmiði
að framkvæmd varna á hættu- eða ófriðar-
tímum fyrir Ísland verði skilvirk og markviss
hvað varðar samskipti við erlendan herafla,
stjórn og umfang.
Mikilvægur þáttur í íslensku viðbragðs- og
varnaráætluninni verður einnig að samræma
aðkomu og hlutverk annarra ráðuneyta og
stofnana er málið varðar við framkvæmd land-
varna, svo og samskipti við þjóðaröryggisráð
og utanríkismálanefnd Alþingis.
Þá vil ég nefna að nú stendur yfir endur-
skoðun á herstjórnarskipulagi bandalagsins
í ljósi nýrra aðstæðna og hef ég lagt ríka
áherslu á nauðsyn þess að ný sjóherstjórn
Atlantshafsbandalagsins sé í stakk búin til
að takast á við þau verkefni sem við blasa,
en eins og sumir hér inni muna var sérstök
sjóhersstjórn fyrir Atlantshafið (SACLANT)
lögð niður árið 2003.
---
Við brottför varnarliðsins árið 2006 stóðu
íslensk stjórnvöld andspænis mikilli áskorun.
Sem herlaus þjóð höfum við vanist því í
gegnum áratugi að aðrir sáu um framkvæmd
landvarna og varnartengdra verkefna hér
á landi. Í einni svipan þurftum við að taka
að okkur rekstur á loftvarnarkerfi Atlants-
hafsbandalagsins hér á landi og tryggja
áframhaldandi rekstur mikilvægra varnar-
mannvirkja í landinu.
Það tókst meðal annars vegna þess að ís-
lenskir starfsmenn voru þjálfaðir til starfa hjá
Ratsjárstofnun sem þá hét og sinnti rekstri
loftvarnarkerfisins fyrir hönd varnarliðsins.
Í dag er þessi starfsemi í höndum Land-
helgisgæslu Íslands og gengur mjög vel. Ég
nefni þetta sérstaklega vegna þess að það
undirstrikar nauðsyn þess að við Íslendingar
höfum ætíð á að skipa sérhæfðu starfsfólki
sem hefur hæfni og getu til að taka þátt
vörnum landsins.
Norður Atlantshaf og Ísland hefur öðlast aukið strategískt vægi á nýjan leik.