Þjóðmál - 01.06.2017, Qupperneq 88

86 ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2017
hans, sér í lagi konur máttu þola. Oftar en
ekki voru augun stungin úr fólki áður en það
var skotið í hnakkann. Hann segir svo frá:
„Ef til vill var það ennþá verra að fá augnlok
sín fest upp með nálum og ofsasterku ljósi
beint inn í augun klukkustundum saman,
eins og gert var við nokkra fanga í nánd við
Paide. Eða vera flegnir á höndum og fótum.
Þetta kölluðu bolsévikar „að taka mál af
hönskum og sokkum“. Þannig murkuðu
þeir lífið úr frú Ellerbusch í Kuressaari. Auk
þess höfðu þeir skorið af henni brjóst á
hinn viðbjóðslegasta hátt.“ (bls. 109).
Böðlar fyrri alda höfðu fundið ofjarla sína.
Villimannsleg grimmdin átti sér engin tak-
mörk og iðulega voru særðir og slasaðir fang-
ar kviksettir. Jafnskjótt og rauði herinn hafði
verið hrakinnn burt frá landinu 1941 hófust
Gyðingaofsóknir þýskra þjóðernissósíalista,
auk annarra ofsókna.
Ants Oras prófessor komst á brott frá Eist-
landi 1943. Þegar hann skrifar bók sína höfðu
Sovétmenn á nýjan leik hernumið landið og
sömu ofsóknirnar héldu áfram. Markmiðið
var augljóslega að afmá eistnesku þjóðina
og eistneska menning og viðurstyggilegum
aðferðum var beitt við þá iðju. En hinar þraut-
seigu Eystrasaltsþjóðir þreyjuðu ógnarstjórn
í áratugi. Í bókarlok segir Oras orðrétt um
Eistlendinga, Letta og Litháa: „Þeir vona
enn, að einhvern tíma muni réttlætið sigra.
Þeir vilja ekki trúa því, að þrjár friðelskandi
framfaraþjóðir verði brotalaust ofurseldar
glötuninni.“ Oras lifði í voninni um frjálst Eist-
land. Sá draumur átti eftir að rætast þó svo
að hann lifði ekki að sjá föðurland sitt frelsað
úr klóm ráðstjórnarinnar.
Við verðum að draga lærdóma af sögunni.
Safn til sögu kommúnismans, sem Almenna
bókafélagið stendur að, er virðingarverð
tilraun til að halda á lofti málstað hins undir-
okaða og kúgaða. Örlög Eystrasaltsþjóðanna
hefðu getað orðið örlög Íslendinga, hefðum
við ekki bundist varnarsamstarfi vestrænna
ríkja. Ekki þarf heldur að spyrja að leiks-
lokum hefði Danmörk, Noregur, Holland eða
Belgía endað á hernámssvæði Sovétmanna.
Miklu skiptir að ungmenni séu frædd um
eðli alræðisstefna, eins og kommúnisma
og þjóðernissósíalisma. Ekki verður við það
unað að í skólum landsins sé notast við
kennslubækur þar sem jafnvel er borið blak
af alræðisríkjum og þau um sumt lögð að
jöfnu við lýðræðisríki Vesturlanda. Nýlega
útgefin rit Almenna bókafélagsins um
kommúnismann, eins og Örlaganótt yfir
Eystrasaltslöndum, eru mikilvæg til aukins
skilnings á því grimmdaræði sem óhjákvæmi-
lega fylgir kommúnískum stjórnarháttum
og sjá má fram á þennan dag á Kúbu og í
Norður-Kóreu.
Einn nemanda Verslunarskólans orðaði það
svo í vetur eftir að ég hafði frætt bekk hans
um kommúnismann, að stefnan fæli í sér
hreina og klára illsku. Það eru orð að sönnu.
Höfundur er doktorsnemi í lögfræði og
sagnfræði.
Haustið 2016 komu út í nýrri útgáfu tvær bækur um
sjálfstæðisbaráttu Eystrasaltsríkjanna, sem komu út á
íslensku á sínum tíma. Þetta voru bækurnar Örlaganótt yfir
Eystrasaltslöndum (Baltic Eclipse) eftir Ants Oras frá 1955
í þýðingu séra Sigurðar Einarssonar í Holti og Eistland:
Smáþjóð undir oki erlends valds (Estland: En studie i
imperialism) eftir Andres Küng frá 1973 í þýðingu Davíðs
Oddssonar, þá laganema.