Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2003, Side 45

Steinunn Kristjánsdóttir
Fomleifarannsóknir á
Skriðuklaustri
Fornleifarannsókn á Skriðuklaustri í
Fljótsdal hefur nú staðið í tvö ár.
Rannsóknin hefur einskorðast við
uppgröfit á rústum klaustursins sem stofnað
var á Skriðu árið 1493 og starfrækt til
siðaskipta.
Undirbúningur vegna rannsóknanna
hófst sumarið 2000 eins og greint er frá í
grein í Múlaþingi árið 2001.1 Síðan var
byrjað að grafa upp rústir klaustursins
tveimur árum síðar. Markmið undirbún-
ingsvinnunnar voru nokkur, m.a. var ætlun-
in að staðsetja rústir klaustursins, ákvarða
umfang þeirra og varðveislu. Meðan á
undirbúningsvinnunni stóð var farið yfir
ritaðar og munnlegar heimildir um klaustr-
ið. Teknir voru þrír könnunarskurðir og þrír
könnunarreitir á líklegum klausturstæðum á
jörðinni, auk þess sem þau voru mæld með
jarðsjá.
Undirbúningsvinna þessi skilaði mikl-
um árangri. Það tókst ekki einungis að fínna
þann stað þar sem klaustrið var reist, heldur
bentu aðstæður til að rústimar væru mjög
vel varðveittar. Munar þar mestu um að
ekki hafa verið byggðar aðrar byggingar á
rústum þess í seinni tíð en venja er að rústir
Svceði E, rúst kapellu.
eldri bygginga séu nýttar sem gmnnur fyrir
byggingu nýrra. Athygli vakti einnig að
undir rústum klaustursins kom í Ijós áður
óþekkt bæjarstæði sem lagst hefur af á 11.
eðajafnvel 10. öld.
Ekki em til neinar ritaðar heimildir um
byggingar klaustursins en það ætti ekki að
koma að sök vegna þess hve vel rústimar
hafa varðveist. Fornleifamar eru því einu
heimildirnar sem til eru um byggingar
Skriðuklausturs. Aftur á móti eru til ijöl-
margar heimildir sem greina í rituðu máli
frá lífí munkanna, gjöfum til klaustursins,
atburðum í skóla klaustursins og fleira.
Koma þær að góðum notum við rannsókn-
ina nú, til viðbótar við fornleifarnar.
Niðurstöður undirbúningsvinnunnar
bentu til þess að rústir Skriðuklausturs væra
einkar vel fallnar til rannsókna. Akveðið
var að sækja um fé til rannsóknanna í
Kristnihátíðarsjóð og var styrkur veittur til
þeirra í desember 2001. Til viðbótar styrk
úr Kristnihátíðarsjóði hefur fengist styrkur
tii rannsóknanna frá Leonardo da Vinci
áætlun Evrópusambandsins og úr Menning-
arborgarsjóði.
Áætlað er að uppgröftur á rústum
Skriðuklausturs muni standa í samtals fímm
ár, sé miðað við það ijármagn sem áætlað er
í
Steinunn Kristjánsdóttir 2001.
43