Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2003, Side 81

Um örnefni og þjóðminjar í Álftafirði
20. mynd. Flugustaðahjón, Flosi og Kristín, í Bríkarhelli.
Flosi bóndi telur sig geta vísað nokkum
veginn á hvar leiðið hafi lent undir Sel-
skriðu.
Jarðfræðilega virðast mér hraunin sem
mynda Flugustaðahellra vera innskot eða
træður líkt og hnausamir sunnar í Alftafirði,
þ. e. á svæðinu frá Hrafnabólsklettum til
Svarthamra. Sé það rétt hefur hraunkvika
hér þrýst sér inn á milli súrra bergmyndana
frá Álftafjarðareldstöð og blágrýtislaga sem
ofan á þeim liggja. Virðast innskot svip-
aðrar gerðar koma fram austan Hofsár milli
Hofs og Rannveigarstaða. Heita þar einnig
Hellrar og á völvan Rannveig, sögð systir
Flugu, að eiga heima í Hellraklettum.
Einnig þar eru hellisskútar, kallaðir Kotból
og Gapi. Eru hellarnir beggja vegna Hofsár
vafalítið hoiaðir í bergið af brimróti við
hærri sjávarstöðu.
Dalbætur
Eitt af því sem einkennir langa dali inn
úr Álftafirði og Hamarsfirði eru dalbætur
eða bætur, í eintölu bót. Á þessum slóðurn
em bæturnar ávallt innst í dölum sem flestir
enda í allkröppum sveigum sem mótast hafa
af ísaldarjöklum. Samskonar orðmynd er
notuð um voga eða vik með ströndum fram
og einnig kemur það fyrir í samsettum
orðum eins og hnésbót og olnbogabót. Er
orðið talið samstofna við bugur og bugða
og er það þá bogadregna formið sem er
sameinandi, hvort sem um er að ræða sjó
eða land. Flestar eru dalbætumar allvel
grónar eða með gróðurblettum og dæmi eru
um að heyjað hafi verið í sumum þeirra. I
öllum tilvikum eru þær nýtilegar sem
bithagi og þangað leitar sauðfé er kemur
fram á sumar og snjóa hefúr leyst. Bætur
þessar eru þannig viðbót við gróðurlendi
utar í dölum og auka við og bæta sumar-
79