Fréttablaðið - 20.11.2021, Blaðsíða 32

Amma Auðar vissi af skrif-
unum og sagðist gefa henni 100
þúsund krónur ef hún færi með
fjarskyldri frænku til Svíþjóðar og
kláraði þessa bók.
„Ég bara fór og gleymdi að ég ætti
eiginmann og það f losnaði upp,“
segir Auður og hlær.
„Bókin, Stjórnlaus lukka, kom svo
út og það urðu algjör kaflaskil í lífi
mínu, sem á þessum tímapunkti
var fráskilin að vestan,“ segir hún
í léttum tón, en um tveimur árum
síðar kynntist hún Þórarni Leifs-
syni rithöfundi sem svo varð maður
hennar til 18 ára. „Að gefa út bók var
svolítið eins og maður fengi loksins
einhverja prófgráðu,“ segir Auður,
sem fékk vinnu á DV og Þórarinn
starfaði á Vísi. „Þarna byrjaði bara
algjörlega nýr kapítuli.“
Vænd um að fá frípassa
Bókin var tilnefnd til bókmennta-
verðlauna en Auður minnist þess
að tilnefningin hafi verið umdeild.
Í framhaldi fékk hún starfslaun og
gat því haldið áfram að skrifa. „Það
var auðveldara fyrir ungan höfund á
þeim tíma en núna, við vorum ekki
það mörg.“
Það loddi lengi við Auði að vera
barnabarn Nóbelsskáldsins Hall-
dórs Laxness. „Þegar ég fór að sjást
skrifa á kaffihúsum og fór að tala
um að gefa út bók, heyrði ég eitraðar
tungur í kringum mig. Að þarna væri
komið vandræðabarnið að reyna
að vera eins og afi sinn,“ rifjar hún
upp, en segist þó skilja þetta að ein-
hverju leyti. „Við Huldar Breiðfjörð
vorum yngst til að vera tilnefnd, ég
kem eftir allan minn vandræðagang,
ómenntuð og þetta fór í taugarnar á
ákveðinni kreðsu. Fólk leit á þetta
sem frípassa og ég man að Guðni
Elíasson prófessor hringdi í mig og
sagði við mig: „Ekki taka það nærri
þér þó allir séu að tala illa um þig.“
En þó að Auður segist skilja hvað-
an gagnrýnin komi, upplifði hún sig
ótengda bókmenntaelítunni sem
hún var sökuð um að þiggja frípassa
af.
„Þó ég hefði hitt alls konar fólk
með ömmu og afa þekkti ég þetta
fólk ekki neitt. Ég var bara að gefa út
bók og hafði ekkert hugsað út í það
að maður fengi gagnrýni eða til-
nefningu.“
Auður segist lengi hafa burðast
með minnimáttarkennd yfir að
vera ekki menntuð í bókmennta-
fræði eða heimspeki. „Alveg þar til
ég varð svona 35 ára, og ég man eftir
stingandi kvíða frá þessum árum.“
Vaknaði frosin hvern morgun
Fyrstu bækurnar fengu misjafna
dóma, bæði góða og slæma og bendir
Auður á að á þeim tíma hafi slík bók-
menntagagnrýni haft mikið vægi,
það hafi reynst áskorun fyrir ungan
óreyndan höfund að taka neikvæðri
gagnrýni, fyrir framan alþjóð.
„Næsta skáldsaga var skrifuð í
hálfgerðu óráði og f lýti í helgar-
fríum frá blaðamannsstarfinu. Hún
var ekki nógu vatnsheld og maður
fékk bunu yfir sig aftur og þær komu
reglulega. Það er líka merkilegt að
bækurnar sem fara hæst fá líka oft
hörðustu gagnrýnina.“
Auður rifjar upp að þegar bókin
Ósjálfrátt kom út, hafi hún verið
nýbúin að eiga einkasoninn og
segir jólabókaflóðið hafa valdið sér
miklum kvíða.
„Ég vaknaði frosin hvern morgun
og labbaði niður til að skoða blaðið
þar sem ég beið eftir dómnum. Þá
fattaði ég hvaða áhrif þetta hafði
haft. En ég held að þetta sé eitthvað
sem flestir ungir höfundar kynnast.
Í fyrsta lagi upplifði maður niður-
lægingu því þetta er opinbert og til-
finningin var svolítið eins og ástar-
sorg eftir rosalegt fyllerí og maður
gat verið með eymsladofa í marga
daga,“ segir Auður og ítrekar að upp-
lifunin sé ekki slík í dag.
Sjálfshjálp sem kryddbaukur
Talið berst að tilfinningum sem
oftar en ekki eru Auði yrkis- og
rannsóknarefni. „Ég er mikil til-
Auður lýsir sér sem mikilli tilfinningaveru og hefur notað skrifin sem tæki til að ná utan um veruleikann.
Fréttablaðið/Valli
Ég byrjaði þá að skrifa
bók sem eins konar
björgunarlínu. Ég vissi
ekkert hvað ég var að
gera en hafði alltaf
leitað í skrifin frá því
ég var lítil.
Það opnast
nýtt spektr­
um, en
koma
barns getur
þrátt fyrir
góðan vilja
líka breytt
parasam­
bandi í
eitthvað
annað.
Ég var að
flytja á
milli landa,
heimilið
að flosna
upp, við að
skilja, ég
lenti í
réttar­
höldum
vegna
meiðyrða­
máls sem
höfðað var
á hendur
mér og ég
byrjaði á
breytinga­
skeiðinu.
finningavera og finnst gaman að
pæla í þeim. Framan af voru skrif-
in mikið leið til að skilja kenndir.
Tæki til að ná utan um veruleikann.
Á þessum tíma sem ég hef verið
að skrifa bækur hefur orðið mikil
vakning í öllu sjálfshjálparlingói,
svo ég hef öðlast f leiri hugtök og
greiningartæki til að skilja.“
Sjálf segist Auður lengi hafa
stundað ýmiss konar sjálfshjálp.
„Það getur verið fínt að detta inn
á Al-Anon-fund en svo getur líka
verið fínt að lesa bók um heimspeki
eða dansa. Ég hef alltaf bara notað
þetta eins og kryddbauk.“
Fyrir tveimur árum kom út bók
Auðar, Tilf inningabyltingin. Á
þeim tíma var Auður að ganga í
gegnum skilnað við eiginmann
sinn og barnsföður og varð sú upp-
lifun henni innblástur.
„Einhver sagði mér að skilnaðar-
ferlið væri að sumu leyti eins og
meðganga. Meðganga getur verið
svo intensív að fátt annað kemst
að, en svo er þetta bara blörr á eftir.
Það er svipað með skilnað.“
Skilnaður á breytingaskeiðinu
Hjónin bjuggu í Berlín ásamt
ungum syni og lýsir Auður sér sem
ráðsettri móður á þeim tíma.
„Svo skiljum við óvænt og það
fór allt í uppnám. Ég var að flytja á
milli landa, heimilið að flosna upp,
við að skilja, ég lenti í réttarhöldum
vegna meiðyrðamáls sem höfðað var
á hendur mér og ég byrjaði á breyt-
ingaskeiðinu,“ telur Auður upp.
„Í þeim greinum sem ég hef lesið
um breytingaskeiðið er mælt með
því að láta fjölskylduna hlúa að sér,
en ég var bara á kúpunni að taka að
mér öll frílansverkefni sem buðust,
með tóma íbúð og sífellt í réttar-
höldum sem hefðu getað farið alla
vega.“
Þá varð Tilfinningabyltingin til,
ekki ósvipað og frumraun Auðar,
Stjórnlaus lukka. „Ég hélt ég væri
hætt að skrifa til að skilja, en í þess-
ari bók verður þetta alveg bjargráð.
Ég skrifaði hana ógeðslega hratt og í
hálfgerðu óráði. Ég gat skrásett ferlið
af því að ég var inni í því, en núna
man ég varla hvernig þetta var, ekki
ósvipað og þegar maður fer í gegnum
meðgöngu og fæðingu.“
Tilfinningabyltingin varð umdeild
og fólk skiptist á að hrífast og rífa
hana niður. „Þetta varð því svolítil
rokkbók, en hún fer mikið út á bóka-
söfnum og ég held að það sé þar sem
svo margir eru í þessum pælingum.“
En eins og Auður nefndi var
skilnaðurinn alls ekki eina stóra
umbreytingin á þessum tíma. „Ég
var svo tætt að systir mín sagði mér
fara til kvensjúkdómalæknis og láta
mæla í mér hormónana. Ég gerði það
og kom í ljós að þeir voru í lágmarki.
Ég sagði við lækninn: „Ertu að segja
mér að ég sé búin að skrifa heila bók
sem heitir Tilfinningabyltingin og
þetta sé bara breytingaskeiðið?“
segir hún og hlær.
Fráskilin á miðjum aldri fór
Auður að stunda skemmtanalífið í
Reykjavík, eitthvað sem hún hafði
ekki gert allt sitt hjónaband. „Þetta
var bara sturlaður tími. Maður fór
aftur að fara á barina og ég held að
það hafi bara bjargað lífi mínu.“
Hélt hún gæti ekki eignast börn
Eftir rússíbanareið og tilfinninga-
byltingu er Auður lent, búin að ná
jafnvæginu sem þeir með reynsluna
sögðu að hún myndi ná tveimur
árum eftir skilnað.
„Ég á kærasta í dag og allt bara
gaman,“ segir Auður, en bendir á að
allt hafi þetta sína kosti og galla.
„Það er rosa fínt að vera í góðu
hjónabandi en líka rosa gott að vera
bara einn á miðjum aldri, því það er
tækifæri til að átta sig á því hvernig
maður vill hafa líf sitt. Maður fær
svo mikið skilgreiningar- og upp-
götvunarvald í tilverunni.“
Einkasonurinn er orðinn tíu ára og
skipta foreldrarnir uppeldinu jafnt á
milli sín. „Þetta er eina barnið mitt
svo það er alltaf einhver tregi að vera
ekki alltaf með hann, en það er gott
líka að geta skipst á að vera mikið
með honum og svo rosa mikið að
vinna og stússast.“
Langaði þig aldrei í fleiri börn?
„Jú, jú, það bara gerðist ekki. Við
höfðum verið saman í ellefu ár
þegar hann kom í heiminn,“ segir
Auður, sem varð móðir viku fyrir 38
ára afmælisdaginn. „Ég var farin að
halda að ég gæti ekki eignast börn en
hafði ekki farið í neina rannsókn því
tengda,“ segir Auður, sem segir þau
hafa ákveðið að líta svo á að þetta
gerðist bara ef það gerðist.
„En ég var þó farin að finna fyrir
depurð, það vantaði eitthvað. Svo
einn daginn var ég úti að hjóla í
Berlín og fékk svo mikið svimakast
að ég hjólaði næstum fyrir sporvagn,
svo kom bara í ljós að ég væri ólétt.
Þetta var alveg út í hött,“ segir hún
með áherslu. „Svo bara kom hann
í heiminn og það var rosaleg gleði.
Mér finnst það breyta manni svo
mikið að eignast barn. Það er eins
og hver einasta fruma inni í manni
fari í endurnýjun. Maður sér hlutina
á nýjan hátt og ég fór að horfa öðrum
augum á mömmu mína og ömmu
og hluti eins og fæðingarþunglyndi.
Það opnast nýtt spektrum, en koma
barns getur þrátt fyrir góðan vilja
líka breytt parasambandi í eitthvað
annað. Það bara breytir öllu.“
Allt hér eftir er bónus
Talið berst að væntingum okkar og
kröfum til lífsins. „Maður fæðist
með þá hugmynd að við eigum
heimtingu á einhverju. En nú þegar
ég er komin á minn aldur og horfi
aðeins yfir sviðið þá er ég búin að
fá svo margt, án þess að hafa endi-
lega unnið fyrir því fram yfir annað
fólk í heiminum. Maður gleymir því
oft að þakka fyrir það lán í lífinu til
dæmis að eiga foreldra á lífi, að hafa
eignast barn, geta búið í þjóðfélagi
þar sem maður getur unnið við það
sem maður vill og sagt það sem
maður vill.
Ef ég myndi deyja á eftir væri það
ekki ósanngjarnt að neinu leyti, ég
var líklega komin á þann stað um
þrítugt. Ég er búin að fá alveg fullt.
Allt sem kemur hér eftir er bónus,“
segir Auður að lokum. Þakklát fyrir
sitt. ■

32 Helgin 20. nóvember 2021 LAUGARDAGURFréttablaðið