Saga - 2016, Side 53

en fyrstu vísbendingar um að þær hafi hópað sig saman á grund -
velli kynhneigðar eru frá því um 1970. Almenn vitneskja um ástir
milli kvenna á Íslandi var jafnframt afar takmörkuð. Þær voru
ósýnilegar í fjölmiðlum, dómsskjölum og opinberri umræðu þar til
við upphaf níunda áratugarins og stóðu að mestu utan við ríkjandi
orðræðu. konurnar sem „komu út úr skápnum“ á fyrri hluta níunda
áratugarins voru fyrstu konurnar sem byggðu félagslega og pers-
ónulega sjálfsmynd sína á kynhneigð sinni. Þær höfðu því engar
fyrir myndir og sú staðreynd útskýrir erfiðleika þeirra við að átta sig
á félagslegri stöðu sinni og til hvers ætlast var af þeim.
Árið 1985 stofnuðu nokkrar lesbíur félagið Íslensk-lesbíska. Því
var m.a. ætlað að vera vettvangur fyrir lesbískt málefnastarf sem
þeim fannst lítið pláss gefið í Samtökunum ’78. Félagið leigði hús -
næði í kvennahúsinu, í Vallarstræti 4, og tók sér þar jafnframt stöðu
innan kvennahreyfingarinnar. Því var þannig ætlað að brúa bilið
milli þessara tveggja baráttuhreyfinga og skapa vettvang fyrir starf
byggt á samþættingu kyngervis og kynhneigðar. Þó kom snemma í
ljós að lítill hluti kvennanna hafði áhuga á málefnastarfi en sótti
þeim mun meira í skemmtanir og óformlegar samkomur. erlendis
hafði frelsishreyfing homma og lesbía, sem bæði Samtökin ’78 og
Íslensk-lesbíska voru hluti af, orðið til á grundvelli annars vegar
fyrstu réttindasamtaka samkynhneigðra, sem stofnuð voru eftir síð -
ari heimsstyrjöld, og hins vegar upp úr barsamfélögum og heima -
partíum sem voru forsendur þeirrar sjálfsmyndar- og tengslaneta-
sköpunar sem sjálfsmyndarpólitík sjöunda og áttunda áratugarins
byggðist á. Íslenskar lesbíur höfðu engar slíkar forsendur fyrir rétt-
indabaráttu sinni og því stóð Íslensk-lesbíska frammi fyrir því að
þurfa að móta hann á sama tíma og það stundaði réttindabaráttu.
Lesbíur voru glænýr þjóðfélagshópur og því ekki að undra að þær
þyrftu fyrst og fremst vettvang sem gerði þeim kleift að átta sig á
öllu því sem fylgdi þessari óvenjulegu stöðu. Því má segja að félagið
hafi orðið vettvangur fyrir mótun lesbískrar sjálfsveru sem fól ekki
aðeins í sér óvirka viðtöku þeirra á sjálfsverustöðum, sem orðræðan
mótaði fyrir þær, heldur samræðu á milli orðræðunnar og félags-
legrar reynslu þeirra sjálfra. Félagið bjó þannig til rými fyrir slíka
sam ræðu og var jafnframt farvegur fyrir atbeina á grundvelli les-
bískrar sjálfsveru, þ.e. andspyrnu gegn yfirráðum og vinnu að
ákveðnu takmarki, sem í tilviki Íslensk-lesbíska gekk út á að berjast
gegn undirrokun lesbía með því að gera þær sýnilegar og skapa
þeim tilverurétt.
lesbía verður til 51
Saga haust 2016.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:12 Page 51