Fréttablaðið - 26.03.2022, Blaðsíða 76

Í tólf klukkustundir biðu Olha
og vinkona hennar ásamt börnum
þeirra þremur með hátt í níutíu
manns í rútu sem venjulega rúmar
fjörutíu manns. Á meðan stóð eigin-
maður Olhu fyrir utan rútuna allt
þar til þau fóru af stað.
Börnin enn hrædd
Aðspurð segir Olha krakkana ekki
enn skilja að pabbi þeirra hafi orðið
að verða eftir. „Á hverju kvöldi þegar
sú stutta vaknar kallar hún á pabba
sinn líkt og venjulega. Sá eldri kíkir
út um gluggann og spyr hvenær
pabbi hennar komi heim. Þau skilja
þetta ekki,“ segir Olha og grætur.
Að sögn Olhu eru börnin enn
hrædd, sér í lagi þegar þau verða
vör við flugvélar og þyrlur. „Þau sáu
þyrlu og sá eldri varð hræddur og
spurði hvort þetta væri okkar þyrla
eða þeirra.“
Olha segir loftvarnaflautur sífellt
í gangi í Kænugarði þar sem fjöl-
skylda hennar dvelur og að bygg-
ingar í nágrenni heimilis fjölskyld-
unnar séu allar orðnar gluggalausar
eftir sprengingar. Eyðileggingin sé
gríðarleg.
Þá hafi fjölskylda hennar verið
án ljóss, hita og vatns í nokkra daga
eftir árásir Rússa. Úkraínski herinn
hafi þó náð að laga skemmdirnar en
aðrar borgir búi ekki jafn vel og hafi
verið án alls í f leiri vikur.
Matur skammtaður
Aðspurð hvort fjölskylda hennar
hafi aðgang að mat segir Olha svo
vera. Þau geti keypt mat, nóg til
að seðja hungrið en að búðirnar
séu hálftómar og langar biðraðir
myndist daglega. Fólki sé skammt-
aður matur til að nóg sé til fyrir alla.
Olha segir fjölskyldu sína ekki
hafa neinn stað til að fara á, aðspurð
hvort þau hafi íhugað að flýja. Hún
hafi beðið þau að koma til Íslands
en segir að móðir hennar muni
ekki yfirgefa syni sína sem nú eru
gengnir í herinn. „Þau vilja ekki
vera annars staðar en í Úkraínu. Ég
vil hvergi annars staðar vera heldur,
mig langar að fara heim,“ segir Olha
en bætir við að hún verði hér á
meðan stríðið stendur yfir.
Að sögn Olhu er Kænugarður nú
undir stöðugum árásum. Hættulegt
sé að reyna að flýja þar sem Rússar
virðast nú skjóta á allt og alla sem
verða á vegi þeirra.
Á kvíðastillandi lyfjum
Olha saknar augljóslega eiginmanns
síns og fjölskyldu og tekur samtalið
gríðarlega á hana. Hún segist vera í
daglegum samskiptum við þau en
viti þó ekki hvort þau séu örugg
miðað við ástandið sem nú ríkir í
borginni.
Tilhugsunin um að eiginmaður
hennar verði sendur í herinn sé
átakanleg, hún segist ekki geta
hugsað um það. „Ég vona að hann
fari ekki í herinn. Mér finnst nóg
að herinn sé nú þegar með tvo úr
minni fjölskyldu. Börn þurfa föður
sinn.“ Sorgin er yfirþyrmandi.
Olha hefur átt gríðarlega erfitt
fyrir og eftir komuna til landsins.
Með hjálp kvíðastillandi lyfja hefur
hún náð að hvílast aðeins.
Rútínan mikilvægust
María segir að þrátt fyrir að fjöl-
skylda hennar vilji ekki hugsa um
veruna á Íslandi til langs tíma sé
mikilvægt að taka á móti f lótta-
fólki með því hugarfari. Börn þurfi
að komast í leikskóla og skóla og
mikilvægt sé að þau geti haldið
rútínu. Þá eigi alls ekki að hafa þau
sér og kenna þeim á eigin tungumáli
heldur sé betra fyrir þau að aðlagast
strax hér á landi.
„Þau geta auðveldlega pikkað upp,
þau eiga ekki að vera einangruð í
einhverju samfélagi, þetta er svo
lítið land,“ segir María að lokum. n
María í miðjunni
ásamt Olhu
mágkonu sinni
til vinstri og
vinkonu hennar,
Olhu, til hægri.
FRÉTTABLAÐIÐ/
SIGTRYGGUR ARI
María knúsar Olhu innilega við komuna á Keflavíkurflugvöll fyrir rúmum þremur vikum eftir vikulangt ferðalag
þeirrar síðarnefndu frá Kænugarði til Íslands. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
Systkinin Tíma
og Stefanía
við komuna
til Íslands. Að
sögn Olhu eru
þau enn hrædd,
sér í lagi þegar
þau verða vör
við flugvélar og
þyrlur.
FRÉTTABLAÐIÐ/
EYÞÓR
Þau sáu þyrlu og sá
eldri varð hræddur og
spurði hvort þetta væri
okkar þyrla eða þeirra.
Olha Vyhovska

36 Helgin 26. mars 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ