Börn og menning - 2020, Blaðsíða 27

27Gamalt og nýtt í bland
ófárra heimila. Þá hafa á síðustu árum nokkrar bókanna
verið endurútgefnar og eru fáanlegar í bókaverslunum
landsins auk þess sem gerð hefur verið teiknimynd sem ber
heitið Valhalla, frumsýnd 1986. Vegna alls þessa er ekki
ólíklegt að nemendur þekki til þessara bóka, eigi þær ef til
vill sumar og hafi jafnvel lesið þær. Og það reyndist raunin.
Merking verður aldrei til í tómarúmi
Tvennt hafði ég að leiðarljósi þegar ég lagði upp náms-
matsþætti og skipulagði kennslu. Í fyrsta lagi að Völu-
spá, Gylfaginning og teiknimyndasögurnar skyldu vinna
saman – nemendur ættu hvorki að komast upp með að
sleppa því að lesa upprunalegu textana né myndasögurnar.
Í öðru lagi vildi ég halda í heiðri þann grunnþátt menntun-
ar sem kallast „læsi“ í aðalnámskrá framhaldsskóla, einkum
það sem þar segir um að meginmarkmið læsis felist í virkni
nemenda og að þeir umskapi og umskrifi „heiminn með
því að skapa eigin merkingu og bregðast á skapandi hátt
við því sem þeir lesa með hjálp þeirra miðla og tækni sem
völ er á“.4
Innlagnir mínar í kennslustundum og smærri verk-
efni byggðust á þrennu. Í fyrsta lagi því sem er; því sem
er sameiginlegt með Goðheimabókunum og frásögnum
Gylfaginningar og Völuspár; að hvaða leyti verkin eru
sambærileg. Í öðru lagi á því sem er ekki; hvað er það sem
greinir Goðheimabækurnar frá frumheimildunum, hverju
er sleppt og af hverju ætli svo sé? Í þriðja lagi fjalla ég um
framsetningu efnis; hvernig sögunum er komið á framfæri í
frásögnum Gylfaginningar, vísum Völuspár og svo teikni-
myndasögunum.
Nemendur mættu glaðir til leiks, enda þekkja þeir
marga garpa norrænnar goðafræði, einkum úr myndasög-
um, kvikmyndum og tölvuleikjum, og fannst áhugavert að
komast í „allt þetta gamla stöff“, eins og einn sagði. Þeir,
sem óttuðust að skilja ekki vísur Völuspár eða frásagnir
Gylfaginningar, hugguðu sig við það að teiknimynda-
sögurnar voru auðveldari yfirlestrar og gátu nýst þeim sem
stuðningsrit. Langflestir lýstu líka ánægju sinni með það að
þurfa „ekki bara“ að lesa kennslubækur í áfanganum.
Fortíð sem skiptir máli
Þær vikur og kennslustundir sem við tileinkuðum nor-
rænni goðafræði reyndust einkar skemmtilegar. Með því að
Nemendur mættu glaðir
til leiks, enda þekkja þeir
marga garpa norrænn-
ar goðafræði, einkum
úr myndasögum, kvik-
myndum og tölvuleikjum,
og fannst áhugavert að
komast í „allt þetta gamla
stöff“, eins og einn sagði.