Bændablaðið - 10.02.2022, Blaðsíða 1

3. tölublað 2022 ▯ Fimmtudagur 10. febrúar ▯ Blað nr. 604 ▯ 28. árg. ▯ Upplag 32.000 ▯ Vefur: bbl.is
Óvenjukröpp lægð og rauðar viðvaranir á vestanverðu landinu í vikubyrjun ollu því að björgunarsveitir og aðrir viðbragðsaðilar bjuggu sig undir hið versta. Bræðurnir Arnaldur Húni og Jón
Kristján Haukssynir á Suðureyri urðu hins vegar kampakátir með þessa himnasendingu og þakka íslenskum veðurfræðingum innilega fyrir almennilegheitin. Má segja að bræðurnir búi nú í
nafla alheimsins eftir að heimabær þeirra var gerður að sögusviði sjónvarpsseríunnar Verbúðarinnar sem slegið hefur rækilega í gegn að undanförnu. Myndir / Haukur Már Harðarson
Arna mjólkurvinnsla í Bolungarvík með mörg járn í eldinum:
Stefnt að útflutningi á laktósafríu skyri
til Frakklands á næstu mánuðum
– Ætlar sér líka stóra markaðshlutdeild á því sem kallað er „jurtamjólkurvörur“, eins og hafrajógúrt og hafraskyr
Arna mjólkurvinnsla í Bol unga­
rvík áformar að hefja útflut ning
á laktósafríu skyri til Frakk lands
á næstu mánuðum. Samninga­
viðræður standa yfir við franska
stórmarkaðskeðju og er stefnt að
því að skyrið verði selt í um 300
verslunum þess.
Hálfdán Óskarsson mjólkur­
fræðingur er stofnandi, eigandi
og framkvæmdastjóri Örnu. Hann
segir að viðskiptasamningurinn við
Frakk ana sé ekki alveg frágenginn
en ferlið sé á lokametrunum. Um
mjög spennandi verkefni sé að ræða.
Unnið hafi verið að því í tæpt ár og
náið samstarf hafi verið við franska
fyrirtækið varðandi vöruþróun.
Hann segir að ýmis önnur
áhugaverð verkefni séu á teikni­
borðinu hjá mjólkurvinnslunni, enda
hafi framsækin vöruþróun ávallt
verið metnaðarmál þar innanbúðar.
Hafrajógúrt og hafraskyr
Arna mjólkurvinnsla hóf starfsemi
árið 2013 og skapaði sér strax þá
sérstöðu að bjóða upp á mjólkurvörur
án mjólkursykurs, sem kallað er
laktósafrítt, og hafa allar götur síðan
einbeitt sér að slíkum vörum. Þær
vörur opnuðu möguleika þeirra
með mjólkursykursóþol að neyta
hefðbundinna mjólkurvara.
Að sögn Hálfdáns er
ætlunin að halda því áfram,
en hins vegar sé markviss
stefnumótunarvinna í gangi þar
sem gert er ráð fyrir afgerandi
hliðarspori í nánustu framtíð
meðfram kúamjólkurvinnslunni.
Arna ætlar sér nefnilega stóra
markaðshlutdeild á því sem kallað
er „jurtamjólkurvörur“ á Íslandi, til
dæmis með framleiðslu á sýrðum
afurðum úr haframjólk eins og
hafrajógúrt og hafraskyri.
„Við fengum styrk úr Mat­
vælasjóði til að framleiða hafraskyr
úr íslenskum höfrum. Við verðum í
samstarfi við Sandhól í því verkefni,
en þau rækta mikið af íslenskum
höfrum og hafa verið að vinna
að verkefni sem snýr að þróun á
íslenskri haframjólk. Fókusinn í
okkar verkefni verður á þróun sýrðra
hafraafurða úr haframjólk, þar sem
við ætlum að beita aðferðum sem
ekki hafa verið nýttar í þessum
tilgangi neins staðar í heiminum
áður, að ég best veit. Slík vinnsla
úr haframjólk verður mun flóknari
en þegar unnið er úr hefðbundinni
mjólk. Í grundvallaratriðum má
segja að aðferðin felist í að hækka
próteinhlutfallið þannig að það
þykkni nægilega mikið til að hægt
sé að kalla vöruna hafraskyr,“ segir
mjólkurfræðingurinn og er ekkert
feiminn við að nota þetta heiti,
eða orðið „mjólk“ sem viðskeyti
við plöntuheiti. Þetta sé orðið
mjög útbreitt víða um heim og
viðurkennt. Hann segir að engin
bindiefni eða hjálparefni séu notuð
í framleiðsluferlinu.
Mikil tækifæri á
plöntumjólkurmarkaðinum
„Við sjáum mikil tækifæri á svoköll­
uðum plöntumjólkurmarkaði,
enda vex hann mjög hratt bæði
hér á Íslandi og annars staðar,“
segir Hálfdán og bendir á að sífellt
stærri hluti af mjólkurmarkaðinum
hér á landi sé slík mjólk. „Ég
held að ástæðan fyrir því að fólk
hefur í auknum mæli farið yfir í
þessar tegundir mjólkur sé ekki
einungis sú að það vilji sneiða hjá
dýraafurðum, heldur er þetta orðið
að umhverfismáli líka. Það er mjög
góður tími núna til að koma inn á
þennan markað og við sjáum alveg
fyrir okkur útflutning á þessu líka ef
við náum að framleiða afurðirnar í
þeim gæðum sem við stefnum að.
Við höfum ekki enn getað notað
íslenskan grunn í okkar prófunum,
en miðað við hvernig okkur hefur
gengið með þetta hingað til þá lofar
þetta mjög góðu – það má segja að
við séum komin vel á veg.“
Eigin jarðarberjaframleiðsla
Ýmislegt annað er í þróunarferli
hjá Örnu þessi misserin, en þar
hafa nú í nokkra mánuði verið uppi
áætlanir um ræktun jarðarberja til
nota í mjólkurvörurnar. Til stóð að
ræktunin hæfist síðsumars á síðasta
ári, en Hálfdán segir að það hafi ekki
gengið sem skyldi í fyrstu atrennu.
„Við erum engir sérfræðingar í
jarðarberjaræktun og þurfum bara að
læra þetta jafnóðum,“ segir hann. Nú
sé hins vegar allt á réttri leið og er
búist við að fyrstu jarðarberin verði
tínd á vormánuðum, en allt verður
ræktað upp af fræi – í svokallaðri
lóðréttri ræktun á sex hæðum. Með
vorinu er einnig ætlunin að uppskera
eigin kryddjurtir, en Arna notar
nokkuð af þeim í framleiðslu sína.
„Þegar við höfum náð tökum
á jarðarberjunum förum við í
kryddjurtirnar,“ segir Hálfdán.
Aðalbláber til framleiðslunnar
hefur mjólkurvinnslan meðal annars
keypt af öflugu berjatínslufólki á
Vestfjörðum. /smh
Hálfdán Óskarsson mjólkur fræð­
ingur er stofnandi, eigandi og fram­
kvæmdastjóri Örnu. Mynd / HKr.
32–33
Bændur í lífrænum
búskap ekki háðir
tilbúnum áburði
Íslenska sveitin og náttúran
höfðar sterkt til mín
26
–27
Vegabréf
bjóráhugamanna
34